Benuza ye un conceyu asitiáu na contorna de La Cabreira, provincia de Llión, amás d'un llugar del mesmu. Asítiase na parte de la contorna nomada como La Cabreira Baxa o La Ribeira y ta integráu alministrativamente nel Conseyu Comarcal d'El Bierzu. Tien una población de 455 habitantes (INE 2023).
El conceyu ta conformáu poles siguientes llocalidaes:
- Benuza
- Silván
- Pombriegu
- Sigüeya
- Llomba
- Soutiellu
- Llamas
- Yebra
- Santalavilla
La fala de Benuza fae parte de la variante del idioma conocida como Cabreirés. La de Benuza ye una fala que ta na llende ente l'asturlleonés y el gallegu.
F- (posición inicial)
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| FACĔRE
|
Facere
|
Facer
|
Facer
|
| FĔRRU(M)
|
Fierru
|
Fierru
|
Ferro
|
L- (posición inicial)
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| LĀRE(M)
|
Llar
|
Llar
|
Lar
|
| LŬPU(M)
|
Lobo/Llobu
|
Llobu
|
Lobo
|
| LAURETU(M)
|
|
Lloréu
|
Loureiro
|
N- (posición inicial)
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| NAVITĀTE(M)
|
Ñavidá
|
Navidá
|
Nadal
|
Diptongación de Ŏ y Ĕ
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| PŎRTA(M)
|
Puerta/Puorta
|
Puerta
|
Porta
|
| ŎCULU(M)
|
Güeyu (Ollo en Silván)
|
Güeyu
|
Ollo
|
| TĔMPU(M)
|
|
Tiempu
|
Tempo
|
| TĔRRA(M)
|
|
Tierra
|
Terra
|
| DĔNTE(M)
|
Diente
|
Diente
|
Dente
|
Diptongos decrecientes
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| CAUSA(M)
|
Cousa
|
Cosa
|
Cousa
|
| FERRARĬU(M)
|
Ferreiru
|
Ferreru
|
Ferreiro
|
| CALDĀRĬA(M)
|
Caldeira
|
Caldera
|
Caldeira
|
| MĀTĔRĬA(M)
|
Madeira
|
Madera
|
Madeira
|
Palatalización de -CT- y -LT-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| FĂCTU(M)
|
|
Fechu
|
Feito
|
| NŎCTE(M)
|
Ñueite (Noite en Soutiellu)
|
Nueche
|
Noite
|
| MŬLTU(M)
|
Mueitu (En Llamas y Llomba)
Muitu (En Pombriegu y Silván)
Moito (En Silván)
|
Munchu
|
Moito
|
| LACTE(M)
|
Lleite/Lleiche/Leite
|
Lleche
|
Leite
|
| AUSCULTĀRE
|
|
Escuchar
|
Escoitar
|
Terminación -ATUM
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| LATU(M)
|
Llau (Lao en Pombriegu y Silván)
|
Llau
|
Lado
|
| DELICATU(M)
|
|
Delgáu
|
Delgado
|
| PRATU(M)
|
Prau
|
Prau
|
Prado
|
-ll-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| CASTĚLLU(M)
|
|
Castiellu
|
Castelo
|
| VALLE(M)
|
|
Valle
|
Val
|
| MARTELLU(M)
|
|
Martiellu
|
Martelo
|
-L- intervocálica
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| GĚLU(M)
|
|
Xelu
|
Xeo
|
| FILICTU(M)
|
Feleitu
|
Felechu
|
Fieito
|
Grupos -C'L-, -T'L-, -G'L-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| NOVACŬLA(M)
|
|
Navaya
|
Navalla
|
| VETŬLU(M)
|
|
Vieyu
|
Vello
|
| TEGŬLA(M)
|
|
Teya
|
Tella
|
Palatalización de PL-, CL-, FL-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| PLĀNU(M)
|
Chanu
|
Llanu
|
Chao
|
| CLĀVE(M)
|
Chave
|
Llave
|
Chave
|
| FLĂMMA(M)
|
|
Llama
|
Chama
|
Rotacismu
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| PLATU(M)
|
|
Platu
|
Prato
|
| CLAVU(M)
|
|
Clavu
|
Cravo
|
| TABULA(M)
|
Tabra
|
Tabla
|
Táboa
|
| ECCLESIA(M)
|
Igresia
|
Ilesia
|
Igrexa
|
-N- intervocálica
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| RĀNA(M)
|
Rana
|
Rana
|
Rá
|
Grupos -M'N- -N´N-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| SOMNU(M)
|
|
Sueñu
|
Sono
|
| DOMINE(M)
|
|
Dueñu
|
Dono
|
| ANNU(M)
|
|
Añu
|
Ano
|
| CAPANNA(M)
|
|
Cabaña
|
Cabana
|
| NINNU(M)
|
Ñiñu (Niñu en Llamas)
|
Neñu
|
Neno
|
| PINNA(M)
|
Pena
|
Peña
|
Pena
|
| CANNA(M)
|
Caña
|
Caña
|
Cana
|
Grupo -M'N-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| HŎM(I)NE(M)
|
Home
|
Home
|
Home
|
| FĂM(I)NE(M)
|
Fame
|
Fame
|
Fame
|
| LŪM(I)NE(M)
|
Llume
|
Llume
|
Lume
|
Lambdacismo
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| CUBITU(M)
|
|
Coldu
|
Cóbado
|
| NATICA(M)
|
|
Nalga
|
Nádega
|
Grupo -LY-
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| MULĬERE(M)
|
Muyer (Muller en Pombriegu)
|
Muyer
|
Muller
|
| Llatín
|
Fala de Benuza
|
Asturianu normativu
|
Gallegu normativu
|
| CAESU(M)
|
Queisu
|
Quesu
|
Queiso
|
| BASIU(M)
|
|
Besu
|
Bico
|
| CERESIA(M)
|
|
Cereza
|
Cereixa
|
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ URL de la referencia: https://www.aemet.es/es/eltiempo/prediccion/municipios/benuza-id24016.
Benuza
España
Castiella y Lleón
provincia de Lleón
