Betún

Pa ver otros usos d'esti términu, Betún (dixebra).

El betún o betume ye un amiestu de sustancies orgániques altamente mafosa, negra, d'alta densidá dafechu soluble en disulfuru de carbonu y compuesta principalmente por hidrocarburos arumosos policíclicos^[1].

Ye un nome xenéricu de delles sustancies, compuestes principalmente de carbonu ya hidróxenu, que s'atopen na naturaleza y amburen con llapada, fumu trupo y golor peculiar. La mayoría de los betunes contienen azufre y dellos metales pesaos como níquel, vanadiu, plomu, cromu, mercuriu y tamién arsénicu, seleniu y otros elementos tóxicos. Los betunes pueden llograr un bon caltenimientu de plantes y animales, que formen fósiles nes roques. El betún tamién se topa nos meteoritos, roques arcaiques, mineralizaciones de cobre y cinc, y en cueves. Ye posible que'l betún seya'l principal material formáu mientres l'acreción de la tierra y fuera procesáu poles bacteries que peracaben hidrocarburos.

Atópase dacuando en grandes depósitos naturales, como nel llagu Asfaltites o mar Muertu, lo que se llamó betún de Xudea (al que dacuando se llama 'betún de Xudea' o 'xudaicu', pero que ye un amiestu de minerales y betún).

Producción

Na historia foi producíu por Finlandia dende'l sieglu XVII hasta'l sieglu XX, mentanto los barcos se facíen con madera.

Tamién ye un amiestu d'estopa, cal, aceite y escories o vidrios molíos, usada pa tapar les xuntes de les arcaduces nes cañeríes d'agües y pa otres obres hidráuliques.

Ye la principal materia primo llograda na esplotación petrolera de les sables bituminoses anguaño so desarrollu n'Alberta (Canadá).

Usos

Úsase entemecíu con sable o gravilla pa pavimentar caminos y como revestimientu impermeable de muries,teyaos y albañileria dende los tiempos de Mesopotamia y el Valle del Indo. Anguaño úsase en forma de formigón asfálticu.

N'Exiptu, el betún foi emplegáu en momificaciones, hasta l'añu 3000 e.C.

Los sos otros usos son en productos pa impermiabilizar como botes de vinu, incluyendo'l papel alquitranáu pal selláu de techos y teyaos, impermeabilización d'obres al envís de prevenir l'aición del desplazamientu de l'agua, impermeabilización d'edificios, de canales, de preses de tierra, etc.

Nel pasáu, el betún usóse pa impermiabilizar barcos (brea)^[2], ya inclusive como un recubrimientu en construcción. Ye posible que la ciudá de Cartago amburara fácilmente per aciu del estensivu usu del betún na so construcción.^{[ensin referencies]}

Aplicaciones nel cambéu climáticu

Por cuenta de la cada vegada mayor esmolición pol cambéu climáticu provocáu pola contaminación atmosférica, debida na so mayor parte a la quema de combustibles fósiles,^{[ensin referencies]} impulsóse la introducción d'alternatives al betún que seyan más respetuoses col mediu ambiente y menos tóxiques. El betún puede anguaño fabricase a partir de fontes anovables non basaes nel petroleu (biobetún), como zucre, melaza, arroz, maíz y pataca. Tamién puede ellaborase a partir de materiales de refugayes procedentes de la destilación fraicionada d'aceite de motor usáu (aceite mineral), que dacuando a cencielles ambúrase o deposítase en vertideros.

El betún asina ellaboráu pue fabricase con colores claros, lo qu'ayuda a amenorgar les temperatures de les superficies qu'otra manera taríen feches a bas d'asfaltu.

Ver tamién

Referencies

Referencies bibliográfiques

Fernández Canovas, M. "Materiales Bituminosos"
Moncayo V., Jesús. "Manual de pavimentos: asfaltu, adoquín, empedráu, formigón"

Enllaces esternos

[1] ttps://www.construmatica.com/construpedia/Bet%C3%BAn

[2] ttps://zaguan.unizar.es/record/31267/files/TAZ-TFG-2014-1244.pdf

[1]

[2]