La biodiversidá o diversidá biolóxica ye, según el Conveniu Internacional sobre la Diversidá Biolóxica, el términu col que se fai referencia a l'amplia variedá de seres vivos sobre la Tierra y los patrones naturales que lu conformen, resultáu de miles de millones d'años d'evolución según procesos naturales y tamién de la influyencia creciente de les actividaes del ser humanu. La biodiversidá entiende igualmente la variedá d'ecosistemes y les diferencies xenétiques dientro de cada especie que dexen la combinación de múltiples formes de vida, y que les sos mutues interaiciones col restu de la redolada enconten el sustentu de la vida sobre'l planeta.

Imaxe d'un Llobu cerval (Lynx lynx), una de les cerca de 2.5 millones d'especies identificaes que conformen el patrimoniu de la biodiversidá nel mundu.

El términu «biodiversidá» ye un calcu del inglés «biodiversity». Esti términu, de la mesma, ye la contraición de la espresión «biological diversity» que s'usó per primer vegada n'ochobre de 1986 como títulu d'una conferencia sobre la tema, el National Forum on BioDiversity, convocada por Walter G. Rosen, al que se-y atribúi la idea de la pallabra.[1]

La Cume de la Tierra celebrada por Naciones Xuníes en Ríu de Xaneiro en 1992 reconoció la necesidá mundial de conciliar la preservación futura de la biodiversidá col progresu humanu según criterios de sostenibilidá o sustentabilidá promulgaos nel Conveniu internacional sobre la Diversidá Biolóxica que foi aprobáu en Nairobi'l 22 de mayu de 1992, fecha darréu declarada pola Asamblea Xeneral de la ONX como Día Internacional de la Biodiversidá. Con esta mesma intención, l'añu 2010 foi declaráu Añu Internacional de la Diversidá Biolóxica pola 61ª sesión de l'Asamblea Xeneral de les Naciones Xuníes en 2006, coincidiendo cola fecha del Oxetivu Biodiversidá 2010.[2]

Heliamphora chimantensis, planta carnívora que namái s'atopa na Gran Sabana, Venezuela.
Diverses especies epifites nuna selva d'América Central (Costa Rica). Los ecosistemes de la zona intertropical son el llar de la mayor parte de la biodiversidá mundial actual.

Definición

editar

Si nel campu de la bioloxía la biodiversidá refierse al númberu de poblaciones d'organismos y especies distintes, pa los ecólogos el conceutu inclúi la diversidá d'interaiciones durables ente les especies y el so ambiente inmediatu o biotopu, l'ecosistema nel que viven los organismos. En  cada ecosistema, los organismos vivientes son parte d'un tou actuando recíprocamente ente sigo, pero tamién col aire, l'agua, y el suelu que los arrodien.

  • Xenética o diversidá intraespecífica, consistente na diversidá de versiones de los xenes (alelos) y de la so distribución, que de la mesma ye la base de les variaciones interindividuales (la variedá de los xenotipos).
  • Específica, entendida como diversidá sistemática, consistente na pluralidá de los sistemes xenéticos o xenomes qu'estremen a les especies.
  • Ecosistémica, la diversidá de les comunidaes biolóxiques (biocenosis) que la so suma integrada constitúi la biosfera.

Hai qu'incluyir tamién la diversidá interna de los ecosistemes, a la que se refier tradicionalmente la espresión diversidá ecolóxica.

Biodiversidá

editar
 
 Tajinaste. (Echium vulgare). Islles Canaries

La biodiversidá que güei s'atopa na Tierra ye el resultáu de cuatro mil millones d'años d'evolución.[3]

La mayoría de los biólogos coinciden sicasí en que'l periodu dende l'apaición del home forma parte d'una nueva estinción masiva, l'eventu d'estinción holocénicu, causáu especialmente pol impautu que los humanos tienen nel desarrollu del ecosistema. Calcúlase que les especies escastaes por aición de l'actividá humana ye inda menor que les reparaes mientres les estinciones masives de les eres xeolóxiques anteriores.[ensin referencies] Sicasí, munchos cunten que la tasa actual d'estinción ye abonda pa crear una gran estinción masiva nel términu de menos de 100 años. [ensin referencies] Los que tán en desalcuerdu con esta hipótesis sostienen que la tasa actual d'estinción puede caltenese per dellos miles d'años primero que la perda de biodiversidá supere'l 20 % reparáu nes estinciones masives del pasáu.[ensin referencies]

Afáyense regularmente nueves especies —un permediu de tres aves per añu—[ensin referencies] y munches yá afayaes nun fueron entá clasificaes: envalórase que'l 40 % de los pexes d'agua duce de Suramérica permanecen ensin clasificación.[ensin referencies]

Importancia de la biodiversidá

editar

El valor esencial y fundamental de la biodiversidá ta en que ye resultáu d'un procesu históricu natural de gran antigüedá. Por esta sola razón, la diversidá biolóxica tien l'inalienable derechu de siguir la so esistencia. L'home y la so cultura, como productu y parte d'esta diversidá, tien de velar por protexela y respetala.

Amás la biodiversidá ye garante de bienestar y equilibriu na biosfera. Los elementos diversos que componen la biodiversidá conformen verdaderes unidaes funcionales, qu'apurren y aseguren munchos de los servicios básicos pa la nuesa sobrevivencia.

Finalmente dende la nuesa condición humana, la diversidá tamién representa un capital natural.[4] L'usu y beneficiu de la biodiversidá contribuyó de munches maneres al desarrollu de la cultura humana, y representa una fonte potencial pa subvenir a necesidaes futures.

Considerando la diversidá biolóxica dende'l puntu de vista de los sos usos presente y potencial y de los sos beneficios, ye posible arrexuntar los argumentos en tres categoríes principales.

Amenaces

editar

Mientres el sieglu XX viénose reparando la erosión cada vez más acelerada de la biodiversidá. Les estimaciones sobre les proporciones de la estinción son variaes, ente bien poques y hasta 200 especies escastaes per día, pero tolos científicos reconocen que la proporción de perda d'especies ye mayor qu'en cualquier dómina de la historia humana.

Nel reinu vexetal envalórase que s'atopen amenaciaes aproximao un 12,5 % de les especies conocíes. Toos tán d'alcuerdu en que les perdes débense a l'actividá humana, incluyendo la destrucción direuta de plantes y el so hábitat.

Esiste tamién una creciente esmolición pola introducción humana d'especies exótiques en hábitats determinaos, alteriando la cadena trófica .[5]

Referencies

editar
  1. Cf. Francisco García Olmedo, «La biodiversidad invisible», Revista de Libros, 159, mayu de 2009.
  2. 2010 International Year of Biodiversity.
  3. «Colectivo de autores.». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-10-05.
  4. Constanza y otros, 1997.
  5. Vázquez Manzanares, Víctor Manuel (2014): “Externalidades y medioambiente”, Revista Iberoamericana de Organización de Empresas y Marketing, n. 2 (avientu 2014)[1] Archiváu 2016-05-10 en Wayback Machine