Butanu
El butanu, tamién llamáu n-butanu, ye un hidrocarburu enchíu, parafínico o alifático, inflamable, gaseosu que se licúa a presión atmosférica a -0,5 °C, formáu por cuatro átomos de carbonu y por diez d'hidróxenu, que la so fórmula química ye C4H10.[1]Tamién puede denominase col mesmu nome a un isómero d'esti gas: el isobutano o metilpropano.
Butanu | |
|---|---|
 | |
| Xeneral | |
| Estructura química |
 |
| Fórmula química | C₄H₁₀ |
| SMILES canónicu | modelu 2D |
| MolView | modelu 3D |
| Propiedaes físiques | |
| Masa | 58,078 unidá de masa atómica, 58,07825032 unidá de masa atómica |
| Densidá absoluta | 0,6 gramu por centímetru cúbicu |
| Puntu de fusión | −217 Grau Fahrenheit, −138,29 grau Celsius |
| Puntu d'ebullición | 31 Grau Fahrenheit, 272,7 kelvin, −0,5 grau Celsius |
| Velocidá del soníu | 1034 metru por segundu |
| Enerxía d'ionización | 10,63 electrón-voltiu, 10,53 electrón-voltiu |
| Propiedaes termoquímiques | |
| Entropía molecular estándar | 310,2±0,05 xuliu por mol kelvin |
| Peligrosidá | |
| Puntu d'inflamabilidá | −76 Grau Fahrenheit, −60 grau Celsius |
| Temperatura d'autoignición | 372 grau Celsius |
| Llímite inferior d'esplosividá | 1,6 porcentaxe en volume |
| Llímite superior d'esplosividá | 8,4 porcentaxe en volume |
| Identificadores | |
| 2,05 atmósfera | |
 | |
Como ye un gas incoloru y ensin golor, na so ellaboración añader un odorizante (xeneralmente un mercaptano) que-y confier golor desagradable. Esto déxa-y ser detectáu nuna fuga, porque ye altamente volátil y puede provocar una esplosión.
En casu d'estinción d'un fueu por gas butanu emplégase dióxidu de carbonu (CO2), polvu químico o borrina d'agua pa esfrecer y esvalixar vapores.
El butanu comercial ye un gas llicuao, llográu por destilación del petroleu, compuestu principalmente por butanu normal (60%), propanu (9%), isobutano (30%) y etanu (1%).
Aplicaciones
editar
La principal aplicación del gas butanu (C4H10) ye como combustible en llares pa la cocina y agua caliente, y nos encendedores de gas. Nun suel consumise en grandes cantidaes por cuenta de les sos llimitaciones de tresporte y almacenaxe. Anque tamién s'emplega como combustible pa encendedores de bolsu.
N'España
editarN'España el gas butanu tresportar na típica bombona o garrafa de butanu, que ye un envase cilíndricu, que se dilata cuando la temperatura del butanu aumenta por demás, de parés d'aceru, de normal de color naranxa (tamién llamáu por ello "color butanu"), y que contién 12,5 kg de butanu. Tamién esisten nueves bombones de butanu más llixeres, fabricaes con aceru inoxidable en llugar de fierro fundíu.
La so regulación apaez nel Real Decreto 1085/1992 de 11 de setiembre pol que s'aprueba'l Reglamentu de l'actividá de distribución de Gases Licuados del Petroleu. Nel so artículu 22, determina les obligaciones de los titulares de los contratos de dichu suministro. Ente elles, atópase la revisión de la instalación cada cinco años por una empresa instaladora llegalmente habilitada pa ello.[2]Similares midíes tomáronse n'otros países.
Propiedaes físicu-químiques
editarLa so fórmula estructural ye:
- Color: incoloru.
- Golor: sustancia inodora cuando ye pura, polo que se-y añader otra sustancia (de normal el metil mercaptano) de golor carauterístico por cuenta d'evitar accidentes.
- Densidá relativa de vapor (aire=1): 2.1
- Solubilidá n'agua: 3.25 ml/100 ml a 20 °C
- Puntu de ebullición: -1 °C
- Puntu de fusión: -138 °C
- Masa molar: 58 g/mol
- Poder caloríficu superior: 49 608 kJ/kg aprox.
- Entalpía de combustión: -2 880 kJ/mol.
Referencies
editar
- ↑ [1] Física y Química 1o Bachillerato - Páxina 183 books.google.es
- ↑ Ministeriu d'Industria, Turismu y Comerciu (9-10-1992). Real Decreto 1085/1992, de 11 de setiembre, pol que s'aprueba'l Reglamentu de l'actividá de distribución de gases licuados del petroleu. BOE nᵘ 243/1992. Consultáu'l 5 de mayu de 2009.
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Butanu.- Wikinoticies:
- Institutu nacional de Seguridá ya Hixene nel Trabayu d'España: Ficha internacional de seguridá química del butanu.
