Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá

sitiu históricu, Bien d'Interés Cultural

El Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá, asitiáu nel pueblu de Ceñal, na parroquia de La Collá, nel conceyu asturianu de Siero, ye una unidá constituyía pola ilesia parroquial y un texu, elementos ente los qu'esiste una amestanza cultural ya histórica, que xustifiquen la so calificación como Bien d'Interés Cultural.

Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá
Llocalización
País España
Autonomía Principáu d'Asturies
Provincia provincia d'Asturies
Conceyu Siero
Coordenaes 43°25′52″N 5°36′46″W / 43.43111°N 5.61272°O / 43.43111; -5.61272
Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá alcuéntrase n'Asturies
Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá
Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá
Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá (Asturies)
Patrimoniu
Cambiar los datos en Wikidata

Campu d'Ilesia

editar

Los Campos d'Ilesia n'Asturies, son conxuntos formaos por un texu y un elementu del patrimoniu cultural material. El texu ye un árbol con gran relevancia cultural na rexón, exerciendo un papel simbólicu a lo llargo de la historia. Protagonista n'antigües creyencies precristianes, col tiempu convertirase nun iconu representativu de la comunidá parroquial, y a ser consideráu anguaño como l'alcordanza d'un pasáu míticu, d'una identidá asturiana afitada na tradición y nun conxuntu de valores ecoloxistes y ambientales.

La fonda amestanza ente estos dos elementos, faise evidente na esistencia n'Asturies de doscientos quince grupos constituyíos per un edificiu relixosu y un texu. D'ente toos estos, y poles sos especiales carauterístiques, el Principáu d'Asturies, declaró a dolce d'ellos, ente los que s'atopa'l Campu d'Ilesia de San Pedru de la Collá, como Bien d'Interés Cultural, cola categoría de Sitiu Históricu, por Decretu 61/2017, de 20 de setiembre.

Ilesia

editar

La primer anuncia documental sobro esta ilesia féchase nel añu 921, nuna de les numberoses mandes[n 1] qu'Ordoño II dispunxo nel so testamentu a favor de la ilesia de San Salvador d'Uviéu, y nes qu'inclúi a “Sancti Petri de Collata”. Pal historiador Francisco Javier Fernández Conde, l'anterior diploma ye una de les falsificaciones ellaboraes pol “scriptorium” del obispu don Pelayo que, p'agrandar les propiedaes de la Catedral d'Uviéu, entrepoló más bienes de los donaos orixinalmente pol rei. Per mor de lo anterior, namái pue afirmase que la fundación de la ilesia de Ceñal tuvo llugar en feches anteriores a la primer metá del sieglu XII, momentu nel que don Pelayo exercía na sede catedralicia, el cargu d'obispu (ente 1101 y 1130).

Nun se caltién dengún niciu de la primitiva ilesia medieval, que foi dafechu afarada nes reformes feches nes siguientes centuries. La so fábrica actual data de los sieglos XVI y XVII, anque, al aburiase los llibros parroquiales na Guerra Civil, ye imposible conocer caúna de les estayes de la so construcción.

 
Fachada de la Ilesia.

Nel imafronte[n 2], atópase la puerta d'entrada al templu, con amplia imposta[n 3], y arcu de mediu puntu, nel que na cuña del centru l'arcu, ta llabrada una cenciella cruz. Tamién na fachada, ya encaxada nesta, atópase xunto a la puerta la pila bautismal, mentanto qu'a mayor altor un güecu circular facilita la illuminación del interior. La parte cimera de l'imafronte ta construyía n'hastial[n 4], y remata con una espadaña d'una sola altura con dos güecos.

La ilesia ufierta una planta rectangular con nave única y testeru rectu, con dos capielles cuadrangulares llaterales y dos dependencies a entrambos llaos de la cabecera, destinaes a sacristía y posible despachu. D'estos dos sitios secundarios namái caltiénse l'asitiáu al nordeste de la cabecera. Al respeutive de les capielles, l'accesu a les mesmes faise a traviés de puertes d'arcu de mediu puntu construyíos con sillares simples, mas l'estáu ruinosu y la desapaición de los altares y retablos, impide conocer a que santos taben dedicaes les mesmes.

Un gran arcu trunfal de mediu puntu, construyíu con bloques bien escuadraos, dixebra la nave del presbiteriu. Ésti atópase eleváu sobro una grada de piedra a la que s'apuerta en xubiendo trés gradies. Dientro d'ella, caltiénse otra grada de menor tamañu sobro la que sofitaría l'altar y retablu mayor. La cabecera del presbiteriu entá caltién restos de pintura acoloratada, asonsañando bloques escuadraos sobro la carga y l'encaliáu del muriu (enmarcáu con una cenefa semicircular).

Al rematar la guerra civil, y pol dañu sufiertu pela ilesia tres una quema en 1936, el párrocu alcordó l'abandonu la mesma y la construcción d'otra nueva nel pueblu de La Collá, contra la voluntá de la vecindá, que prefería la so rehabilitación, yá qu'atalantaben que los daños sufiertos (cubrición, afitamientu de dalgún muriu, y refaer la tribuna y porteríes), nun yeren tan graves como pa encarecer por demás la obra. Foi esta una decisión bien desafortunada, y anguaño, inclusive tres munches décades d'abandonu y afeiciones meteorolóxiques, camiéntase que sería factible la so igua, y nesi sen, foi propuesta al Conceyu de Siero.

 
Nave de la ilesia.

Pola so antigüedá, la ilesia ta incluyía nel Inventariu del Patrimoniu Cultural d'Asturies, en virtú de la Disposición Transitoria Tercera de la Llei de Patrimoniu Cultural d'Asturies, qu'asina lo establez pa “les edificaciones y polo xeneral los inmuebles construyíos con anterioridá al añu 1800”, qu'espresamente nun tengan abierta una ficha en dichu Inventariu.

Cerca la ilesia, y arredoláu por un muriu, atópase'l campusantu parroquial. Nel interior llevantose un altar pequeñu pa celebrar la misa'l Día de Difuntos. Esta circunstancia reafita entá más, la xuntadura del campusantu col conxuntu formáu pola ilesia y el texu, arrexuntaos so la denominación de “Campu d'Ilesia”.

Al pie de la ilesia de Ceñal llevántase un pimpanudu texu masculín con un tueru de cuatro metros de perímetru, Según les cuentes de l'Asociación “Amigos del texu” la so edá rondaría los cuatrocientos años, pudiendo venceyase asina'l so plantíu a conmemorar dalguna de les reformes feches na ilesia nel sieglu XVII. El texu presenta una copa verde de gran bayura, signu del so bon estáu de salú, Un de los sos raigaños, de cuatro centímetros de grosez, estiéndese dieciséis metros escontra'l presbiteriu de la ilesia, pola busca del raigañu de materia orgánico producía polos enterramientos fechos nel interior de la ilesia, enantes de torgase esti tipu d'entierros en 1784 por insanos, y qu'enllacia cola lleenda bretona qu'afirma que los texos asitiaos al pie de los campusantos “estienden un raigañu hasta la boca de cada difuntu”, creyencia que d'esta miente, tendría daqué de base científica.

  1. Manda: Apartáu d'un testamentu que se fai p'ameyorar una herencia a favor de daquién.
  2. Imafronte: Fachada principal d'un templu.
  3. Imposta: Nos arcos, parte decorativa qu'enllacia la curva de l'arcu col elementu nel que sofítase.
  4. Hastial: Parte superior triangular na fachada d'un edificiu con teyáu de dos vertientes.

Referencies

editar

Esti artículu ye una obra derivada de la disposición relativa al procesu de declaración d'un bien cultural o natural, asoleyada nel BOPA númberu 239, de 16 d'ochobre de 2017, testu que ta llibre de restricciones conocíes, en virtú del derechu d'autor de conformidá col artículu 13 del Testu Refundíu de la Llei de Propiedá Intelectual (BOE númberu 97, de 22 d'abril de 1996).