Chabelo

actor de Méxicu (1935–2023)

Xavier López Rodríguez (17 de febreru de 1935Chicago – 25 de marzu de 2023Ciudá de Méxicu)[3] foi un actor y comediante mexicanu meyor conocíu pol so personaxe de Chabelo, qu'interpretó dende la década de 1950 en películes y programes de radio y televisión. Foi'l conductor d'un programa dominical de concursos empobináu a los neños, llamáu En familia con Chabelo dende'l 26 de payares de 1967 hasta'l 20 d'avientu de 2015 el cual foi tresmitíu pela Canal de las Estrellas de Televisa. Tamién participó n'otros programes representando al mesmu personaxe y na serie Los simuladores como'l profesor Mariategui.

Chabelo
Vida
Nacimientu Chicago17 de febreru de 1935
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Bandera de Méxicu Méxicu
Llingua materna castellanu
Muerte Ciudá de Méxicu25 de marzu de 2023[1] (88 años)
Familia
Casáu con Angelita Castany [2]
Estudios
Llingües falaes castellanu
Oficiu actor, actor de televisión, actor de cine, comediante, presentador de televisióncantante
Seudónimos Chabelo
Xéneru artísticu música infantil (es) Traducir
Creencies
Relixón Ilesia Católica
IMDb nm0530166
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Los sos padres son orixinarios de la ciudá de León (Guanajuato) dambos viaxaron a la ciudá de Chicago, Illinois, llugar onde nació Xavier. Al cumplir los 18 años foi reclutado pol Exércitu de los Estaos Xuníos, sirvió nuna base de San Diego, California mientres tres meses, tuvo a puntu de participar na guerra de Corea, pero ésta concluyó nesos díes.[3]

Tornó a Méxicu pa estudiar la carrera de medicina. La cual llegó a exercer mientres 4 años nun sanatoriu particular del cual yera sociu.[4] Coles mesmes, un vecín, quien yera productor radiofónicu d'una empresa xabonera, convidar a trabayar d'ayudante en Televicentro cuando entá estudiaba medicina.

Foi ayudante de producción, camarógrafu y floor manager. Foi asina que tomó la decisión de dedicase a l'actuación, estudió mientres 4 años arte dramáticu. Les sos primeres incursiones como actor fueron nos teleteatros, sustituyendo a los actores que faltaben o llegaben tarde a la emisión. Conoció a la pareya d'actores Arturo Ernesto Manrique Elizondo, el Panzón Panseco, y Ramiro Gamboa, el Tíu Gamboín. Esti postreru dio-y la oportunidá de cuntar un chiste d'un llibru, onde'l neñu del mesmu llamábase Chabelo, foi según nació'l personaxe mientres la emisión d'un capítulu del programa Carrusel musical.[5]

Robló un contratu pa ser la imaxe de la empresa refresquera PepsiCo, por tal motivu viaxó per dellos países de Llatinoamérica.[6] Anició en Nueva York trabayando nel Teatru Puertu Ricu, dempués de faer una xira n'Estaos Xuníos, tornó a Méxicu onde por 7 años escribió y emitió el programa de radio La media hora de Chabelo.[7]

Incursionó nel cine en 1958 na película Chistelandia y les sos remortines, que yeren escoyetes de chistes proyeutaos en cortes cinematográficos. En 1962 interpretó al so personaxe Chabelo na película L'extra protagonizada por Mario Moreno, Cantinflas.

En 1968 interpretó'l so papel nes películes El criado malcriado protagonizada por Mauricio Garcés y L'avisu inoportunu protagonizada por Los Polivoces. Tien filmao más de 30 películes, aportó a dirixíu por Ismael Rodríguez y les películes Pepito y la llámpara maraviyosa y Chabelo y Pepito contra les bisarmes, de les cualos foi protagonista, fueron producíes por Alfredo Ripstein.

En 1967 estrenó'l programa En familia con Chabelo, que se tresmitió cada domingu dende entós hasta l'añu 2015. A lo llargo de la so trayeutoria artística participó n'otros programes de televisión, como La criada bien criada protagonizáu por Maria Victoria, El show del Llocu Valdés con Manuel el Llocu Valdés, El show d'Alejandro Suárez con Alejandro Suárez, La carabina de Ambrosio con Alejandro Suárez y César Mariña, La cuchufleta y La escuelita VIP con Jorge Ortiz de Pinedo, ente otros.[8]

Grabó más de 30 discos infantiles, ente dellos de los sos cantares atopen El reinu del revés”, “Mamacita, ¿ú Santa Claus?”, “Adiós Superman”, “Garabato coloriáu”, “Si los neños gobernaren el mundu”, “Perru lanudo” y “Yo soi Chabelo”.[9]

En familia con Chabelo

editar

En familia con Chabelo foi un programa de variedaes, concursos y participación dedicáu a la familia, tresmitíu por Televisa y presentáu por Xavier López los domingos. La so primer emisión foi'l 26 de payares de 1967.[10] Carauterízase polos artistes y grupos musicales que se presentaron dende los sos empiezos. De primeres y a la fin del programa Chabelo cantaba un cantar del so repertoriu.

El programa tresmitióse cuasi ensin interrupciones dende entós. Les úniques suspensiones fueron por motivos de salú del so conductor, quien apaeció inclusive en carrinos móviles pa poder participar depués d'accidentes automovilísticos y otros problemes de salú, amás d'eventos cómo los Xuegos Olímpicos de 2008 y 2012, la pandemia de gripe AH1N1 n'abril y mayu de 2009 (por cuenta de que nun hubo públicu), la cobertoria pola visita de Benitu XVI el 25 de marzu de 2012 y les eleiciones presidenciales del 1 de xunetu del mesmu añu.

El 27 de payares de 2015, Xavier López anunció'l final del programa tres 48 años al aire, que la so última emisión foi'l domingu 20 d'avientu. Nun comunicáu, la cadena Televisa dixo que salía del aire por un axuste de programación».[11][12]

Premios y reconocencies

editar

En 2003 dióse-y una Diosa de Plata pola so trayeutoria artística.[13] En 2005 recibió'l Legend Award, de los MTV Movie Awards Méxicu.[14] En 2006 recibió'l Premiu Internacional Gavilueta, pola so trayeutoria artística.[15]

En xunu de 2010 na entrega de les Llunes del Auditoriu dióse-y la reconocencia especial “Una Vida nel Escenariu”.[3] Mientres la última tresmisión de 2012 recibió un homenaxe polos sos 2300 programes de En Familia con Chabelo. Nesa mesma tresmisión otorgar los 2 Récores Guiness, el primeru pola mayor trayeutoria como conductor d'un programa infantil (44 años), y el segundu pol mayor tiempu representando a un personaxe, Chabelo (57 años), l'amigu de tolos neños”.[10]

Vida personal

editar

Tuvo dos hermanes, una d'elles collabora como secretaria del programa En familia con Chabelo. La so primer esposa foi Angelita Castani, con quien tuvo casáu mientres dos años. Posteriorme casóse con Teresita Miranda, con quien procreó trés fíos: Óscar, Javier y Juan Gabriel.

N'ochobre de 2008 sufrió un accidente automovilísticu, al baxar pa revisar el so vehículu foi pilláu por otru conductor, l'accidente provocó-y un esguince y la quiebra de dos costielles. Ye aficionáu a remanar motocicletes, tien una coleición de más de 2400 xaronques.[7]

Programes

editar

Telenoveles

editar

Películes

editar

Referencies

editar
  1. URL de la referencia: https://www.infobae.com/mexico/2023/03/25/murio-xavier-lopez-chabelo-a-los-88-anos/.
  2. URL de la referencia: https://www.elsoldemexico.com.mx/gossip/celebridades/fallece-actriz-angelita-castany-maria-de-los-angeles-hernandez-primera-esposa-xavier-lopez-chabelo-5825123.html.
  3. 3,0 3,1 3,2 «‘Chabelo' festexa trés cuartos de sieglu». Vanguardia. Espectáculos. Vanguardia (19 d'avientu de 2010). Archiváu dende l'orixinal, el 5 de setiembre de 2013. Consultáu'l 12 d'ochobre de 2012.
  4. Saláu, Ivett (11 de mayu de 2013). «Chabelo ‘saca del clóset' a Xavier López». Zócalo Saltillo. Archiváu dende l'orixinal, el 2019-01-27. Consultáu'l 3 de payares de 2014.
  5. «Xavier López 'Chabelo', primer parte». La hestoria detrás del mitu (31 d'avientu de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 4 de payares de 2014. Consultáu'l 3 de payares de 2014.
  6. Díaz Moreno, Eva (25 d'abril de 2013). «Chabelo prepara l'adiós». Excélsior. Consultáu'l 4 de payares de 2014.
  7. 7,0 7,1 Televisa (8 d'agostu de 2014). «Chabelo». Esmás espectáculo. Archiváu dende l'orixinal, el 2020-02-21. Consultáu'l 3 de payares de 2014.
  8. «Biografía de Chabelo». Magazin Infonota (15 de xunu de 2009). Consultáu'l 4 de payares de 2014.
  9. Morones, Arely (26 de xineru de 2013). «Chabelo ye lleenda». El Sieglu de Torrexón. Consultáu'l 4 de payares de 2014.
  10. 10,0 10,1 Redaición (17 de febreru de 2014). «Excélsior na Hestoria: 79 años de Xavier López 'Chabelo'». Excélsior. Consultáu'l 3 de payares de 2014.
  11. «aire-tres-48-anos/ ¡Adiós cuates! 'Chabelo' confirma que 'En Familia' va salir del aire tres 48 años». Consultáu'l 27 de payares de 2015.
  12. «Xavier López, l'amigu de tolos neños». Consultáu'l 28 de payares de 2015.
  13. «Pecime va dar Dioses de Plata a Salma y Chabelo». La Crónica de Güei (4 d'abril de 2003). Archiváu dende l'orixinal, el 2019-06-27. Consultáu'l 3 de payares de 2014.
  14. MTV Movie Awards, Mexico
  15. Redaición (2 de xunu de 2006). «Apurren La Gavilueta». Nordeste. El Portal de Sinaloa. Archiváu dende l'orixinal, el 4 de payares de 2014. Consultáu'l 3 de payares de 2014.

Enllaces esternos

editar