Ermita de Santu Medé
La Ermita de Santu Medé, conocida tamién como Ermita de San Emeterio y Celedonio, ye un templu asitiáu na rodiada de Pimiango, parroquia de Colombres, nel conceyu asturianu de Ribedeva. Bien cercana a esta llevántase la Ilesia de Santa María de Tina, y pol interés históricu-arqueolóxicu dambes, el Principáu d'Asturies, en 2020, dio en declarales conxuntamente como Bienes d'Interés Cultural, coles categoríes de monumentu y de zona arqueolóxica.
| Ermita de Santu Medé | |
|---|---|
| ilesia | |
.jpg) | |
| Llocalización | |
| País |  España |
| Autonomía |  Principáu d'Asturies |
| Provincia | provincia d'Asturies |
| Conceyu | Ribedeva |
| Coordenaes | 43°23′48″N 4°31′57″W / 43.396622°N 4.532428°O |
  Ermita de Santu Medé Ermita de Santu Medé (Asturies) | |
| Historia y usu | |
| Apertura | sieglu XVI |
| Diócesis | Archidiócesis d'Uviéu |
| Patrimoniu | |
 | |
Hestoria
editar Nun hai nenguna documentación escrita sobro la hestoria de la ermita hasta fines del sieglu XVIII. Dalgunos estudiosos daten la so fundación a finales del sieglu XII, venceyándola a la familia Laso Mogrovejo, procedente de Potes. La documentación más antigua que se caltién de la capiella ye de 1719, y nella consta qu'a la mesma dotábase una güerta y dos heredaes, y que recibía llimosnes de productos como maíz y escanda. Nun escritu de 1726 méntase l'asitiamientu de la tarima del altar y les vigues de la parede, ente que nun documentu de 1728, alviértese per parte del “Visitador”, de la necesidá de caltener la capiella con toa llimpieza y acuriosada.
Esta alcuéntrase nuna campera arrodiada de monte, a la qu'allegaben numberoses persones atrayíes polos milagros y «maravíyes qu'obren y obraron pa los sos devotos, y de los sos prodixos dan testimonios les paredes del templu y otres tradiciones», según amuésase nos papeles de Martínez Marina. Al cuidu de la ermita taba un vecín del pueblu, que tenía de caltener encendida toles nueches una lluz, pa guíar a caminantes y pelegrinos, y da-yos abellugu.
Arquiteutura
editarLa planta del templu consta d'una nave rectangular rematada pol cuerpu cúbicu de la cabecera, cubiertes al esterior con teyáu a dos y trés agües, tando remataos los murios de la cabecera per una llinia de “imposta” [n 1] plana. El llateral sur del templu ta semienterráu na fastera que llinda'l terrén nel que se llevanta. Un pórticu a un agua vertiente, sobro columnes, protexe'l llateral norte, nel que'l muriu ta reforzáu por trés contrafuertes. Parte del “imafronte” [n 2] ta anubríu por una edificación amestada posiblemente nel sieglu XIX o escomienzos del XX, con cubierta a dos agües per debaxo de la nave.
.jpg)
Nel esterior, los murios tán construyíos con “mampostería” [n 3], dexando los “sillares” [n 4] pa les esquines, vanos y contrafuertes angulares de la cabecera; estos últimos tan allugaos en diagonal reforzando'l muriu de la cabecera. L'únicu elementu de posible calter medieval visible al esterior, ye una “aspillera” [n 5] que calaba esti muriu, atapada con lladriyu na actualidá.
L'interior de la ermita alluga elementos arquiteutónicos que reproducen les formes de construcciones del góticu tardíu, y que coesisten con otros añadíos en dómina moderna.
La nave divídese en trés tramos, xebraos por arcos “fajones” [n 6] apuntaos de “doveles” [n 7] llises que sofitense en pilastres con “impostes” prismátiques, güei mediu anubríes na so parte inferior por un bancu corríu, que s'estiende a lo llargo los murios de la nave. L'arcu trunfal, de trayeutoria apuntada y “doveles” llises, sofítase en pilastres con “impostes” planes asemeyaes a les que xebren los tramos de la nave, con dubies de que la so construcción pueda datase nel baxu medievu.
La cabecera cúbrese con bóveda de crucería cuadrada, na que los sos nervios, entamen dende pequeñes “mensules” [n 8] cóniques y rematen nuna “clave” [n 9] con una cruz llabrada; una llinia de “imposta” plana de piedra vista, percuerre los trés murios. La ermita allúmase por vanos abiertos nel muriu sur de la nave y na cabecera, siendo dellos “aspilleres” y pequeñes ventanes cuadraes abiertes con posterioridá.
Nel interior, en dómina recién debió de construyise'l muriu baxu que xebra'l presbiteriu de la nave, los dos altares apegaos a los llaterales esteriores del arcu triunfal, y el coru altu al pie de la nave, que tuvo de sustituyir a una tribuna barroca anterior, a xulgar polos fragmentos de zapates de madera tallada, aplicaes agora en diferentes zones de la cubierta de madera de la nave. Rematando'l retablu del altar mayor, s'amuesa una talla de bustu policromada d'El Salvador, de posible época barroca.
.jpg)
Los únicos agregos n'época moderna, d'elementos arquiteutónicos al templu primitivu, son los del pórticu, nel que destaca l'enllastráu del suelu, y la espadaña con una abertura de mediu puntu que remata'l “imafronte”. Nel llateral sur de la nave ábrese una portada de mediu puntu, que podría datar del barrocu y ser contemporánea del pórticu.
Enfrente la ermita, na campa de Santumedé, llevántase un pequeñu altar, con cubierta a trés aguaes qu'afítase en columnes de capitel [n 10] moldiáu, Ye conocíu como el “humilladeru” o la capillina, y nel so altar s'asitia y venera el santu'l día de la fiesta.
Por Decretu 8/2020, de 5 de marzu, del Principáu d'Asturies (B.O.P.A. n. 52 de 16/03/2020, y B.O.E. n. 126 de 06/05/2020), la Ermita de Santu Medé (xunto cola Ilesia de Santa María de Tina), foi declarada Bien d'Interés Cultural.
Notes
editar- ↑ Imposta: Nos arcos, parte decorativa qu'enllacia la curva de l'arcu col elementu nel que sofítase.
- ↑ Imafronte: Fachada principal d'un templu.
- ↑ Mampostería: Del llatín manus-positus, puestu a mano, ye una manera tradicional de llevantar murios, pola colocación manual de piedres y otros materiales de construcción ensin llabrar (o malapenes trabayaos), emplegaos ensin axustalos a un patrón de tamañu o filada.
- ↑ Sillar: Piedra, comúnmente con forma de paralelepípedu, llabrada en delles cares, coles que se llevanten los murios de sillería. Pol so grandor y pesu, faise precisu l'usu de maquinaria pa la so colocación.
- ↑ Aspillera: Regalla vertical, llarga ya estrencha nun muriu.
- ↑ Arcu “fajón”: Arcos que refuercen una bóveda de cañón, al cruciala de llau a llau. Van empotraos na estructura, estremando la bóveda en dellos tramos.
- ↑ Dovela: Piedra llabrada que tien forma de cuña truncada, que xunto con otres acolliñaes radialmente, formen la vuelta d'un arcu.
- ↑ Ménsula: Elementu perfiláu con delles moldures, que sobresal del planu vertical, y val pa sofitar dalgún oxetu.
- ↑ Clave: N'arquiteutura, dovela central d'un arcu o d'una bóveda.
- ↑ Capitel: Remate con adornos que se fai nel cabu superior d'una columna y que tien pol arquitrabe.
Referencies
editarEsti artículu ye una obra derivada de la disposición relativa al procesu de declaración d'un bien cultural o natural, asoleyada nel BOPA númberu 52, de 16 de marzu de 2020, testu que ta llibre de restricciones conocíes, en virtú del derechu d'autor de conformidá col artículu 13 del Testu Refundíu de la Llei de Propiedá Intelectual (BOE númberu 97, de 22 d'abril de 1996).
- Declaración de Bien d'Interés Cultural: https://sede.asturias.es/bopa/2020/03/16/2020-02609.pdf
Bibliografía
editar- Elola García, Marta Elena, 15 capillas de Asturias de especial relevancia patrimonial, material e inmaterial, Servicio de Patrimonio Cultural, 2008.
- González Celada, J., La Devoción a San Emeterio en Asturias, RIDEA, Uviéu 2006.
Datos: Q121085089
Multimedia: Hermitage of Santu Mede
