Escritura osmanya

Escritura osmanya
Tipos	sistema d’escrita artificial, alfabetu de caxa única y alfabetu
Llingües	Somalín
Creador	Osman Yusuf Kenadid
Dates	década de 1920
Eponimu	Osman Yusuf Kenadid
ISO 15924	Osma (260)
Direición del testu	d'izquierda a derecha
Estaya Unicode	U+10480-104AF

La escritura osmanya (somalín: Cismaanya; Osmanya: 𐒋 𐒘 𐒈 𐒑 𐒛 𐒒 𐒕 𐒀), tamién conocida como soomaali o "escritura de Somalia", ye un sistema d'escritura creáu pa trescribir l'idioma de Somalia. La mesma foi inventada ente 1920 y 1922 por Osman Yusuf Kenadid del clan Majeerteen Darod, sobrín del sultán Yusuf Ali Kenadid del Sultanatu de Hobyo.

Historia

Símbolos utilizaos nel sistema d'escritura osmanya.

Osman Yusuf Kenadid.

Anque l'alfabetu osmanya yera llargamente aceptáu en Somalia y rápido producióse una cantidá abondosa de lliteratura utilizando'l osmanya, resultó difícil espublizalo ente la población debíu principalmente a la fuerte competencia que representaba la escritura árabe establecida va tiempu, según los alfabetos somalinos emerxentes desenvueltos pol llingüista somalín Shire Jama Ahmed, basáu nel alfabetu llatín.

Como'l sentimientu nacionalista creció, y yá que l'idioma somalín perdiera'l so sistema antiguu d'escritura,^[2] l'adopción d'un sistema d'escritura universal del idioma somalín convertir nuna importante tema de discutiniu. Dempués de la independencia, avanzóse pocu na tema, la opinión taba estremada sobre si tenía d'adoptase'l sistema d'escritura árabe o'l sistema llatín.

N'ochobre de 1972, el gobiernu del presidente somalín Mohamed Siad Barre unilateralmente decidió utilizar namái l'alfabetu llatín pa escribir somalín en vegada del árabe o los símbolos de la escritura osmanya.^[3] Les principales razones d'esta decisión fueron: la so simplicidá, el fechu de que s'empresta bien a la escritura de Somalia, yá que puede faer frente a tolos soníos na llingua, y la esistencia xeneralizada de les máquines d'escribir diseñaes pal so usu.^[4]^[5] Darréu, l'alministración Barre llanzó una campaña masiva d'alfabetización destinada a garantizar l'adopción única. Esto condució a un fuerte amenorgamientu nel usu del osmanya.

Direición de la escritura

La direición de la llectura y l'escritura en osmanya ye d'esquierda a derecha. Los nomes de les lletres basar nos nomes de les lletres n'árabe, y les vocales llargues uu y ii tán representaos poles lletres waaw y yaa, respeutivamente.

Unicode

El sistema d'escritura osmanya ta disponible nel Unicode, intervalu 10480-104AF [d'O10480 - O104AF (66.688 a 66.735)].

Referencies

↑ URL de la referencia: https://www.unicode.org/versions/Unicode13.0.0/ch19.pdf.
↑ Ministeriu d'Información y Orientación Nacional, Somalia, La escritura de la llingua somalina, (Ministeriu d'Información y Orientación Nacional: 1974), p. 5
↑ Mohamed Abdullahi Diriye, cultura y costumes de Somalia, (Greenwood Press: 2001), p. 73
↑ Andrew Simpson, del llinguaxe y la identidá nacional n'África, (Oxford University Press: 2008), p.288
↑ Economist Intelligence Unit (Reinu Xuníu), Mediu Oriente revisión añal, (1975), p.229

[8c8502b201ac3338dae862d7dd7fef601300447a-1] URL de la referencia: https://www.unicode.org/versions/Unicode13.0.0/ch19.pdf.

[2] Ministeriu d'Información y Orientación Nacional, Somalia, La escritura de la llingua somalina, (Ministeriu d'Información y Orientación Nacional: 1974), p. 5

[3] Mohamed Abdullahi Diriye, cultura y costumes de Somalia, (Greenwood Press: 2001), p. 73

[4] Andrew Simpson, del llinguaxe y la identidá nacional n'África, (Oxford University Press: 2008), p.288

[5] Economist Intelligence Unit (Reinu Xuníu), Mediu Oriente revisión añal, (1975), p.229

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]