Escritures paleohispániques

Les escritures paleohispániques son los sistemes d'escritura que fueron creaos na península Ibérica primero que l'alfabetu llatín convertir nel sistema d'escritura dominante. Estes escritures usar con seguridá, a lo menos, dende'l sieglu V e.C. (quiciabes dende'l s. VII e.C. según delles hipótesis), hasta finales del sieglu I e.C. o principios del s. I d. C. y fueron el principal vehículu d'espresión de les llingües paleohispániques.

Escritures paleohispániques.
Una de les propuestes de signario tartesiu. Afechu de Rodríguez Ramos 2000. En colloráu los signos d'identificación discutible.
Una propuesta de signario ibéricu suroriental. Afechu de Correa 2004. En colloráu los signos d'identificación discutible.
Un signario celtibéricu occidental. Afechu de Ferrer i Jané 2005.
Un signario celtibéricu oriental.
Un signario ibéricu nororiental dual. Afechu de Ferrer i Jané 2005.
Un signario ibéricu nororiental non-dual.
Un alfabetu greco-ibéricu.

Sacante l'alfabetu greco-ibéricu, que ye una adautación del alfabetu griegu xónicu, el restu d'escritures paleohispániques comparten una carauterística tipolóxica distintiva: presenten signos con valor silábicu, pa les oclusives, y signos con valor alfabéticu, pal restu de consonantes y vocales. Dende'l puntu de vista de la clasificación de los sistemes d'escritura, nun ye nin un alfabetu nin un silabariu, sinón una escritura misto que s'identifica de normal como semisilabario.

Les escritures paleohispániques pueden arrexuntase en dos grandes grupos, meridional y nororiental, yá que, anque dambos grupos utilicen un repertoriu de signos similar, estrémense claramente polos valor que los signos representen. Sobre'l so orixe nun hai consensu: pa dellos investigadores el so orixe ta direuta y namái venceyáu al alfabetu feniciu, ente que para otros na so creación tamién influyiría l'alfabetu griegu.

Les inscripciones qu'usen los signarios meridionales apaecieron fundamentalmente na metá sur de la península Ibérica, representen el 5% del total calteníu y bien mayoritariamente escribir de derecha a esquierda:

Les inscripciones qu'usen los signarios nororientales apaecieron fundamentalmente nel cuadrante nororiental de la península ibérica, representen el 95% del total calteníu y bien mayoritariamente escribir d'esquierda a derecha:

Galería

editar


Bibliografía

editar

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar