Wikipedia

Viñuela de Sayago

Viñuela de Sayago ye una llocalidá española perteneciente al conceyu d'Alfaraz de Sayago (Zamora, Castiella y Llión).[1]

Viñuela de Sayago
Alministración
País España
Autonomía Castiella y Lleón
Provincia provincia de Zamora
Conceyu Alfaraz de Sayago
Tipu d'entidá llocalidá
Códigu postal 49177
Xeografía
Coordenaes 41°12′N 6°00′W / 41.2°N 6°O / 41.2; -6
Viñuela de Sayago alcuéntrase n'España
Viñuela de Sayago
Viñuela de Sayago
Viñuela de Sayago (España)
Cambiar los datos en Wikidata

Toponimia

editar

El so topónimu únvianos a un posible orixe romanizador, en cuantes que Viñuela puede derivar de ‘vineola’, diminutivu de vinea (viña). Posiblemente pola esistencia nesta llocalidá d'una viña de pequeñes dimensiones.[2]

Xeografía física

editar
Allugamientu
Viñuela de Sayago ye una llocalidá pedánea del conceyu d'Alfaraz de Sayago que, de la mesma, pertenez a la provincia de Zamora y a la comunidá autónoma de Castiella y Llión.
Esta llocalidá asítiase na zona más meridional de la provincia de Zamora, llindando parte del so términu cola provincia de Salamanca. Amás, pertenez a la histórica y tradicional contorna de Sayago, atopándose tamién asitiada na zona más meridional d'esta contorna, xunto a la contorna salmantina de Tierra de Ledesma.
Alfaraz, la capital municipal, y Viñuela son los dos nucleos de población que conformen el conceyu. Nel pasáu, tamién Escuadro formó parte d'esti conceyu, anque anguaño ye una llocalidá pedánea del conceyu d'Almeida de Sayago.[3]
El conceyu pertenez, dende 1986, a la mancomunidá Sayagua. Esta postrera ye una agrupación voluntaria de conceyos de la contorna de Sayago, constituyida pa la prestación del serviciu de suministru d'agua, la realización d'obres d'interés común y la execución de cualesquier otru serviciu de competencia municipal.
Noroeste:

Fresnu de Sayago

Norte:

Figueruela de Sayago

Nordeste:

Peñausende

Oeste:

Escuadro

  Este:

Peñausende
Santiz

Suroeste

Alfaraz de Sayago

Sur:

Alfaraz de Sayago

Sureste:

Santiz

Xeoloxía
Asítiase sobre la penillanura sayaguesa, una estensa zona relativamente llana con una altitú media de 750 m. La so aparente horizontalidá, ye matizada cola presencia de tesos, berrocales, fondigonaes y riveras. Xeolóxicamente asítiase na zona norte de la zona centroibérica del macizu ibéricu o hespérico que forma parte de de la cadena hercínica europea. Atópase formada, esencialmente, por materiales de la edá paleozoica (350 m.a.). Aprucen na zona fundamentalmente materiales ígneos y metamórficos, amás de pequeños recubrimientos terciarios y cuaternarios.[4]
El so cascu urbanu ta asitiáu nun llanu, a la vera esquierda del regueru Palemavos.[5][6]
Clima
El clima de Viñuela, al igual que de la restante penillanura de Sayago, ye mediterraneu continentalizado, con un iviernu que suel empezar en payares y enllargase hasta mediaos de xunu, branu calorosu y bien secu, ente que cunta con primaveres y serondes bien curties. Polo xeneral, l'índiz pluviométricu ye baxu a lo llargo del añu, sacante los meses d'iviernu.[7]

Historia

editar

El so topónimu únvianos a un posible orixe romanizador, en cuantes que Viñuela puede derivar de ‘vineola’, diminutivu de vinea (viña). Esti orixe vese sofitáu col datu de que por esta llocalidá pasaba la calzada romana que xunía les llocalidaes de Zamora y Ledesma, siendo amás esta vía unu de los principales elementu vertebradores de la contorna de Sayago.[8]

Desconócense datos del periodu de dominación musulmán. Sía que non, Viñuela integróse definitivamente nel Reinu de Llión nel 939, tres la victoria de les tropes de la coalición cristiana qu'encabezó Ramiro II de Llión, “el Grande”, sobre l'exércitu musulmán del Abd al-Rahman III na batalla de Simancas. La derrota de les huestes califales dexó la meyora de la frontera lleonesa que pasó del ríu Duero al ríu Tormes. Amás, empecipióse sobre'l territoriu conquistáu un procesu repoblador que supunxo la ocupación de los castros esistentes –por ser puntos centrales de la organización indíxena presistente- y la colmatación del espaciu por aciu la creación o la restructuración d'asentamientos. Viñuela pudo ser una de les llocalidaes sayaguesas que yá taben poblaes, dada la so situación xunto a la calzada que xunía les llocalidaes de Zamora y Ledesma, una de les principales víes de comunicación que cruciaben la contorna de Sayago.

Esisten delles referencies documentales que citen a Viñuela nel sieglu XVIII. Una d'elles nel padrón de 1763 y otra del xeógrafu Tomás López ufiértanos una descripción detallada del territoriu sayagués de finales de sieglu.[9]

Nel sieglu XIX, la división provincial de 1833 encuadró Viñuela na provincia de Zamora y la Rexón Lleonesa, que, como toles rexones españoles de la dómina, escarecía de competencies alministratives.[10] Un añu dempués Viñuela foi adscrita al partíu xudicial de Bermillo de Sayago.[11]

Nos años 1960 esti conceyu sume pa integrase nel conceyu d'Alfaraz de Sayago. Tres la constitución de 1978, Viñuela pasó a formar parte en 1983 de la comunidá autónoma de Castiella y Llión, en tanto llocalidá adscrita a un conceyu de la provincia de Zamora.[12] En 1983, tres la supresión del partíu xudicial de Bermillo de Sayago, Viñuela xunto con Alfaraz integrar nel actual Partíu Xudicial de Zamora.[13]

Evolución demográfica

editar
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
73 74 75 73 72 73 70 66 66 61 59 59 58 59

Economía

editar

La so economía básase nos ingresos de la ganadería, principalmente, y de l'agricultura.

Patrimoniu

editar
Ilesia parroquial de San Pedro
Edificiu d'estructura románica y

un campanariu construyíu con posterioridá, nel que puede reparase una espadaña que lleva adosada una redonda torrecilla de cubierta gradiada pa les escaleres. N'el so atriu atopa un Calvariu formáu por trés crucies de piedra. El so interior contién imáxenes del s. XVI y retablu del s. XVIII.[14]

Fonte Beber
Fonte de piedra llabrada. Nes proximidaes esisten otros dos, asitiaes xunto a les eres.

Cultura

editar
Acontecimientos culturales
Mientres el trenta y ún d'avientu y a otru día pela mañana, tien llugar una mazcarada d'iviernu, denomada la “vaca vayona”. Pa la ocasión, unu de los paisanos amarutar con una mázcara o mazcaritu de corchu con cuernos naturales, una gran llueca que cuelga nel pechu, una tornadera y unes sayas desarrapadas de muyer. Con estes guisas percuerre tola población, acometiendo a tolos moradores del llugar col fin de consiguir la so aportación monetaria o n'especie.[15]
Fiestes
La fiesta principal ye l'ocho de setiembre, n'honor a la so patrona La nuesa Señora de la Natividá. Tamién ye celebráu San Isidro, el 15 de mayu.[16]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. ↑ «Los nuesos conceyos: Alfaraz de Sayago» (castellanu). Consultáu'l 24 d'avientu de 2011.
  2. ↑ «Viñuela de Sayado» (castellanu). Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  3. ↑ Los diezmos en Zamora (1500-1840); José Antonio Álvarez Vázquez
  4. ↑ «Naturaleza» (castellanu). Consultáu'l 16 d'avientu de 2011. «Una singular combinación de factores xeolóxicos, climáticos y históricos dexaron a Sayago caltener unu de los paisaxes más ancestrales ya interesantes d'Europa. La contorna asitia sobre un antiguu batolito graníticu, alzáu mientres la oroxenia hercínica pa dempués ser lliteralmente afaráu pola erosión mientres millones d'años, lo que dio llugar a un relieve práuticamente llanu que recibe'l nome de penillanura, una formación xeomorfolóxica carauterística del sector occidental de Castiella y Llión. Pero esta aparente horizontalidá, magar matizada por nidies alomamientos o la presencia de tesos, berrocales, fondigonaes y “riveras”,...»
  5. ↑ «Viñuela» (castellanu). Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  6. ↑ «El pueblu». Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  7. ↑ "Polos Pueblos de Sayago", Fotografía: Carlos Sánchez, Testu: José Luis Valdueza Morán, Juan Antonio Panero Martín, Joaquín Sanz-Zuasti Edición octubre de 2000. ISBN 84-931256-2-8
  8. ↑ Valdueza Morán, José Luis; Panero Martín, Juan Antonio; Sanz-Zuasti, Joaquín. (Edición revisada en xunu de 2005, 1ª edición n'ochobre de 2000.). Polos Pueblos de Sayago., Sánchez, Carlos. (fotografía), Aderisa. M-40644-2000.
  9. ↑ Pascual Riesco Chueca. «Riesco Chueca, Pascual (2012): Reconstrucción documental del paisaxe rural. Destriana (-Y), Escuadro (ZA) y Brincones (SA). Zonificación actual y histórica de los sos trés contornes. En: Guía de Bones Práutiques pa la observación del Paisaxe Agrario como Espaciu Patrimonial nel Occidente Peninsular, coord. Esther Prada Llorente. Ministeriu d'Agricultura, Alimentación y Mediu Ambiente. Testos de Prada Llorente, Y., Riesco Chueca, P., Herrero Texedor, T., grupu Altekio.» (castellanu). Consultáu'l 6 de setiembre de 2012.
  10. ↑ «Real Decretu de 30 de payares de 1833 sobre la división civil de territoriu español na Península ya islles axacentes en 49 provincies» (castellanu). Gaceta de Madrid.
  11. ↑ INE: Provincia de Zamora. Entiende esta provincia los siguientes conceyos por partíos xudiciales
  12. ↑ {{cita web|url=http://www.jcyl.es/web/jcyl/binarios/195/628/ESTATUTU%20DE%20AUTONOMIA.pdf%7Ctítulu =Ley Orgánica 14/2007, de 30 de payares, de reforma del Estatutu d'Autonomía de Castiella y Llión|autor=
  13. ↑ Real Decretu 529/1983, de 9 de marzu, pol que se determinen los Partíos Xudiciales de cada provincia, a considerar a efeutos de les eleiciones de Diputaos provinciales.
  14. ↑ «Alfaraz de Sayago» (castellanu). Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  15. ↑ «Vaques Vayonas y Talanqueiras» (21 d'avientu de 2011).
  16. ↑ «Les fiestes de Viñuela». Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.




Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Viñuela_de_Sayago&oldid=4234193»