Diferencies ente revisiones de «Espansión de l'Antigua Confederación Suiza»
Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición |
m [Bot] Reemplazu de testu (-Tesino +Tesinu) |
||
Llinia 5:
Empezó como una alianza ente les comunidaes de los valles de los [[Alpes]] centrales pa facilitar el prestu de los intereses comunes, como'l [[llibre comerciu]], y p'asegurar la paz a lo llargo de les importantes rutes comerciales al traviés de los montes. A finales de la [[Edá Media]], esta rexón pertenecía al [[Sacru Imperiu Romanu Xermánicu]], y por causa de la so importancia estratéxica, los emperadores [[Hohenstaufen]] garantizáren-y la condición de ''[[reichsfrei]]'' ([[inmediación imperial]]) a principios del [[sieglu XIII]]. Como rexones ''reichsfrei'', los [[Cantones de Suiza|cantones]] (o rexones) d'[[Cantón de Uri|Uri]], [[Schwyz]] y [[Unterwalden]] quedaron so l'autoridá direuta del emperador, pero fuera del control entemediu de [[feudalismu|señores feudales]], asina qu'esfrutaben d'una amplia autonomía.
Cola puxanza de la dinastía de los [[Habsburgu]], los reis y duques d'Habsburgu buscaron estender la so influencia sobre esta rexón y asitiala sol so dominiu. En consecuencia producieron conflictos ente los Habsburgu y les comunidaes de los montes, que trataben de defender el so estatus privilexáu como rexones ''reichsfrei''. Los trés Estaos fundadores de la ''[[Eidgenossenschaft]] Suiza'', nome que recibió la [[confederación]], xunir a principios del sieglu XIV a les [[ciudá-estáu|ciudaes-estáu]] de [[Lucerna (ciudá)|Lucerna]], [[Zúrich]] y [[Berna]], consiguiendo ganar a los exércitos de los Habsburgu en numberoses ocasiones. Tamién sacaron partíu de que'l Sacru Imperiu Xermánicu, mientres la mayor parte del sieglu XIV, tuvo so la influencia de la [[Casa de Luxemburgu]], que-yos consideraba aliaos potenciales contra los Habsburgu. En 1460 los confederaos controlaben la mayor parte del territoriu al sur y al oeste del [[Rin]] hasta los Alpes y el cordal del [[Xura (cordal)|Xura]]. A finales del sieglu XV y en llibrando dos guerres, la confederación estender hasta sumar trece cantones (los ''Dreizehn Orte''): na [[Guerra de Borgoña]] de la [[década de 1470]] los confederaos aseguraron la so hexemonía na frontera occidental, y la so victoria na [[Guerra Suaba]] en [[1499]] contra los exércitos del emperador Habsburgu [[Maximiliano I d'Habsburgu|Maximiliano I]] apurrió-yos la independencia ''de facto'' del Imperiu. Mientres el so involucramiento nes [[Guerres Italianes]], los suizos consiguieron el control sobre'l [[Cantón del
Nel sieglu XIV floriaron dos federaciones similares nos Alpes: nel actual [[Cantón de los Grisones]] fundóse la federación de les [[Trés Amiestes]] (''Drei Bünde''), y nel actual [[cantón del Valais]], los Siete Décimos (''Sieben Zenden''), que se formaron como resultáu de los conflictos cola Casa de [[Saboya]]. Nenguna d'estos dos federaciones foi parte de la ''Eidgenossenschaft'', pero dambes taben estrechamente rellacionaes con ella.
Llinia 67:
El duque [[Segismundo d'Austria]] viose envolubráu nuna llucha pol poder col [[Papa Pío II]] pol nomamientu d'un obispu en [[Tirol]] en 1460. Cuando'l duque foi espulsáu pol Papa, producióse una situación similar a la de 1415. La Confederación sacó ventaya de los problemes de los Habsburgu y conquistó [[Turgovia]] y la rexón de [[Sargans]] na seronda de 1460, que pasaron a ser propiedaes alministraes de mancomún. Nun tratáu de paz del 1 de xunu de [[1461]], el duque nun tuvo más alternativa qu'aceptar la nueva situación.
Los suizos tamién amosaron interés n'estender la so influencia al sur de los [[Alpes]] p'asegurar la ruta comercial al traviés del Pasu de San Gotardo escontra [[Milán]]. En 1331 empezaron a expander la so influencia por aciu alcuerdos pacíficos, pero nel sieglu XV arreyáronse militarmente. En 1403 l'alta [[Leventina]], el valle al sur del pasu, convertir nun protectoráu de Uri. A lo llargo del sieglu XV produció una llucha de resultaos variables ente los suizos y el [[Ducáu de Milán]]. En 1439 Uri asumió'l control completu de l'alta Leventina, rexón sobre la cual el Ducáu de Milán abandonó les sos reivindicaciones dos años más tarde. Los suizos conquistaron violentamente dos veces l'actual [[Cantón del
=== Les Guerres de Borgoña ===
Llinia 85:
Poco dempués de les Guerres de Borgoña, los cantones establecieron alcuerdos individuales pa la contratación de mercenarios con munchos comenenciudos, incluyendo'l [[Papa]] — la [[Guardia Suiza]] papal fundar en 1505 y empezó a operar al añu siguiente. Robláronse más contratos con [[Francia]] (una guardia suiza de mercenarios sería aniquilada nel asaltu del [[Palaciu de les Tullerías]] en [[París]] en 1792), el [[Ducáu de Saboya]], [[Austria]] y otros. Los [[mercenarios suizos]] desempeñaríen un papel primeramente importante, pero más tarde secundariu, nos campos de batalla d'Europa hasta finales del sieglu XVIII.
Les fuercies suices viéronse llueu arreyaes nes [[Guerres Italianes]] ente los Valois y los Habsburgu pol dominiu del norte d'[[Italia]]. Cuando'l poder del [[Ducáu de Milán]] esmorecióse por causa de estes guerres, los suizos consiguieron finalmente faese col [[Cantón del
=== Los ''Dreizehn Orte'' ===
Llinia 133:
La Dieta federal axuntábase de normal munches vegaes al añu. Cada cantón delegaba dos representantes, lo que de normal incluyía tamién a los Estaos acomuñaos. Primeramente, el cantón nel que s'axuntaben los delegaos presidía l'alcuentru, pero nel sieglu XVI Zúrich asumió la presidencia (''Vorort'') de forma permanente, y [[Baden (Argovia)|Baden]] pasó a ser el llugar d'alcuentru.<ref name="tagsatzung">Würgler, A.: {{DHS|10076|Tagsatzung}}; 1 de setiembre de 2004.</ref>
La [[Dieta federal]] trataba tolos asuntos ente cantones y exercía tamién como corte d'arbitraxe onde dirimir les disputes ente los Estaos miembros, o onde sancionar a los miembros que disintieran, como asocedió na Antigua Guerra de Zúrich. Coles mesmes entamaba y supervisaba l'alministración de les propiedaes comunes, como'l País de Baden, [[Freiamt]], [[Cantón de Turgovia|Turgovia]], el valle del Rin ente'l Llagu de Constanza y Coira o en
A pesar del so calter informal (nun había una base llegal formal que describiera les competencies), les Dietes federales yeren un importante preséu de los primeramente ocho, y más tarde trece cantones, pa decidir sobre materies intercantonales. Igualmente demostró ser un importante preséu nel desenvolvimientu del sentimientu d'unidá ente cantones, n'ocasiones bien individualistes. Amodo, fuéronse definiendo como una [[Eidgenossenschaft]] y fuéronse considerando a sigo mesmos como trece Estaos separaos con débiles llazos d'unión.
| |||