Diferencies ente revisiones de «Eleiciones a la Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies de 2019»
Contenido eliminado Contenido añadido
mSin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Llinia 75:
}}
Les '''eleiciones a la Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies de 2019''' van celebrase'l [[26 de mayu]] de [[2019]] para escoyer a los 45 diputaos de la XI llexislatura asturiana. La eleición celebróse simultaneamente coles eleiciones autonónomiques n'otres comunidaes y coles llocales en toda España. Esi día elixierónse tamién a los representantes españoles pal Parllamentu Européu.
== Contextu ==
=== Sistema eleutoral ===
La [[Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies|Xunta Xeneral]] ye'l parllamentu autonómico d'[[Principáu d'Asturies|Asturies]]. Esti parllamentu ta reguláu pola [[Constitución española de 1978|Constitución española]] y l'[[Estatutu d'Autonomía del Principáu d'Asturies|Estatutu d'Autonomía]]. La Xunta tien la capacidá de dar o retirar la so confianza al [[Presidente del Principáu d'Asturies|Presidente d'Asturies]].
La Xunta ye escoyida por [[sufraxu universal]] ente tolos los ciudadanos de más de 18 años cola nacionalidá española empadronaos nel Principáu d'Asturies, y que caltengan intactos tolos sos derechos electorales. Los asturianos residentes fora d'España tienen de solicitar el so votu antes de poder votar, un procesu conocíu cómo "rogar el votu". Les 45 diputaos de la Xunta elixénse pol métodu D'Hont n'un sistema proporcional de llistes zarráes con un estragal eleutoral del trés per cientu de los votos válidos —qu'inclúi'l votu en blancu— en cada circunscripción.
Asturies divídese en tres [[Circunscripciones eleutorales n'Asturies|circunscripciones eleutorales]] neles qu'elixénse les 45 diputaos de la Xunta. Estes son la [[Circunscripciones eleutorales n'Asturies|central]], onde s'asiten les principales ciuadaes del Principáu, [[Uviéu]], [[Xixón]], [[Avilés]] y [[Mieres]], amás de les zones más poblaes d'Asturies; la [[Circunscripciones eleutorales n'Asturies|oriental]], onde s'asiten conceyos como [[Llanes]] y [[Cangues d'Onís]]; y la [[Circunscripciones eleutorales n'Asturies|occidental]], que representa a conceyos cómo [[Cangas del Narcea]] y [[Tapia]].
A cada circunscripción asígnase-y un mínimu de dos diputaos, y el restu partése según la población de caúna. Nes eleiciones de 2019, la circunscripción central elexío 34 diputaos; la occidental, 6 y la oriental, 5.
=== Situación parllamentaria ===
La Xunta Xeneral del Principáu d'Asturies disolvióse el 2 d'abril de 2019, cuntando cola siguiente composición.
{| class="wikitable" style="font-size:95%; text-align:left;"
! colspan="2" |Grupu
! colspan="2" |Partíu
!Diputaos
|-
| width="1" bgcolor="#e30512" |
|Grupu Parllamentariu Socialista
| width="1" bgcolor="#e30512" |
| align="left" |[[Federación Socialista Asturiana|PSOE]]
|'''14'''
|-
| bgcolor="#00a0df" |
|Grupu Parllamentariu Popular
| bgcolor="#00a0df" |
| align="left" |[[Partíu Popular d'Asturies|PP]]
|'''11'''
|-
| bgcolor="#5a205a" |
|Grupu Parllamentariu Podemos Asturies
| bgcolor="#5a205a" |
| align="left" |[[Podemos Asturies|Podemos]]
|'''9'''
|-
| bgcolor="#8b0000" |
|Grupu Parllamentariu Izquierda Xunida
| bgcolor="#8b0000" |
| align="left" |[[Izquierda Xunida|IU/IX]]
|'''5'''
|-
| bgcolor="#17375e" |
|Grupu Parllamentariu Foru Asturies
| bgcolor="#17375e" |
| align="left" |[[Foru Asturies|FAC]]
|'''3'''
|-
| bgcolor="#ff6a2d" |
|Grupu Parllamentariu Ciudadanos
| bgcolor="#ff6a2d" |
| align="left" |[[Ciudadanos|Cs]]
|'''3'''
|}
== Candidatos y partíos ==
{| class="wikitable" style="line-height:1.35em; font-size:95%; text-align:left;"
! colspan="2" rowspan="2" |Candidatura
! rowspan="2" |Partíos y aliances
! colspan="2" rowspan="2" |Candidatu
! colspan="2" |Resultáu anterior
! rowspan="2" |{{abbr|Gob.|Gobiernu}}
! rowspan="2" |{{abbr|Ref.|Referencies}}
|-
!Votos (%)
!Diputáos
|-
| width="1" bgcolor="#e30512" |
| align="center" |'''[[Federación Socialista Asturiana|PSOE]]'''
|{{Collapsible list|[[Federación Socialista Asturiana]] (PSOE)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Adrián_Barbón_2017_(cropped).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Adri%C3%A1n_Barb%C3%B3n_2017_(cropped).jpg|75x75px]]
|[[Adrián Barbón]]
| align="center" |26.48%
|{{big|'''14'''}}
|{{sí}}
|<ref>{{cite news|date=30 May 2018|title=Adrián Barbón, proclamado candidato de la FSA-PSOE a la presidencia del Principado|url=https://www.europapress.es/asturias/noticia-adrian-barbon-proclamado-candidato-fsa-psoe-presidencia-principado-20180530130536.html|language=español|work=Europa Press|access-date=18 January 2019}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.rtpa.es/noticias-nacional-ast:El-PSOE-proclama-a-los-candidatos-pa-les-elecciones-autonomiques_111541853875.html|títulu=El PSOE proclama a los candidatos pa les elecciones autonómiques|fecha=10 de payares 2018|publicación=RTPA|fechaaccesu=13 de marzu de 2021}}</ref>
|-
| bgcolor="#00a0df" |
| align="center" |'''[[Partíu Popular d'Asturies|PP]]'''
|{{Collapsible list|[[Partíu Popular d'Asturies]] (PP)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Jornada_apertura_Convención_2019_Partido_Popular._(32950508998)_(cropped)_(bis).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Jornada_apertura_Convenci%C3%B3n_2019_Partido_Popular._(32950508998)_(cropped)_(bis).jpg|75x75px]]
|[[María Teresa Mallada|Teresa Mallada]]
| align="center" |21.59%
|{{big|'''11'''}}
|{{non}}
|<ref>{{cite news|date=8 January 2019|title=Teresa Mallada será la candidata del PP por Asturias en las próximas elecciones autonómicas|url=https://www.europapress.es/nacional/noticia-teresa-mallada-sera-candidata-pp-asturias-proximas-elecciones-autonomicas-20190108084107.html|language=español|work=Europa Press|access-date=18 January 2019}}</ref>
|-
| bgcolor="#5a205a" |
| align="center" |'''[[Podemos Asturies|Podemos]]'''
'''[[Podemos Asturies|Asturies]]'''
|{{Collapsible list|[[Podemos Asturies]] (Podemos Asturies)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Lorena_Gil_(cropped).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lorena_Gil_(cropped).jpg|75x75px]]
|[[Lorena Gil]]
| align="center" |19.06%
|{{big|'''9'''}}
|{{non}}
|<ref>{{cite news|date=27 November 2018|title=La diputada Lorena Gil, candidata de Podemos a la presidencia del Principado|url=https://cadenaser.com/emisora/2018/11/27/radio_asturias/1543340548_996018.html|language=español|work=Cadena SER|access-date=18 January 2019}}</ref>
|-
| bgcolor="#8b0000" |
| align="center" |'''[[Izquierda Xunida|IU]]–[[Izquierda Asturiana|IAS]]'''
|{{Collapsible list|[[Izquierda Xunida d'Asturies]] (IU/IX)|[[Izquierda Asturiana]] (IAS)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Ángela_Vallina_2011_(cropped).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:%C3%81ngela_Vallina_2011_(cropped).jpg|75x75px]]
|[[Ángela Vallina]]
| align="center" |11.94%
|{{big|'''5'''}}
|{{non}}
|<ref>{{cite news|date=16 January 2019|title=Llamazares da "un paso atrás" en IU de Asturias para no provocar "una ruptura"|url=https://www.lne.es/asturias/2019/01/16/llamazares-da-paso-iu-asturias/2411259.html|language=español|work=La Nueva España|access-date=18 January 2019}}</ref><ref>{{cite news|date=10 March 2019|title=Ángela Vallina gana las primarias de IU|url=https://www.lavozdeasturias.es/noticia/asturias/2019/03/09/angela-vallinagana-primarias-iu/00031552168052823210893.htm|language=es|work=La Voz de Asturias|access-date=10 March 2019}}</ref>
|-
| bgcolor="#17375e" |
| align="center" |'''[[Foru Asturies|FAC]]'''
|{{Collapsible list|[[Foru Asturies]] (FAC)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Carmen_Moriyón_(cropped).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Carmen_Moriy%C3%B3n_(cropped).jpg|73x73px]]
|[[Carmen Moriyón]]
| align="center" |8.19%
|{{big|'''3'''}}
|{{non}}
|<ref>{{cite news|date=29 September 2018|title=La alcaldesa de Gijón, Carmen Moriyón, nueva presidenta de Foro|url=https://www.eldiario.es/politica/Gijon-Carmen-Moriyon-presidenta-Foro_0_819618322.html|language=español|work=eldiario.es|access-date=18 January 2019}}</ref>
|-
| bgcolor="#ff6a2d" |
| align="center" |'''[[Ciudadanos|Cs]]'''
|{{Collapsible list|[[Ciudadanos]] (Cs)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Juanvazquez_(cropped).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Juanvazquez_(cropped).jpg|75x75px]]
|[[Juan Vázquez]]
| align="center" |7.12%
|{{big|'''3'''}}
|{{non}}
|<ref>{{cite news|date=2 March 2019|title=Las primarias ratifican a Juan Vázquez como candidato de Ciudadanos|url=https://www.lavozdeasturias.es/noticia/asturias/2019/03/02/primarias-ratifican-juan-vazquez-candidato-ciudadanos/00031551530554219760969.htm|language=español|work=La Voz de Asturias|access-date=9 March 2019}}</ref>
|-
| bgcolor="#63be21" |
| align="center" |'''[[Vox (partíu políticu)|Vox]]'''
|{{Collapsible list|[[Vox]] (Vox)|title=Llista|bullets=on}}
|[[File:Ignacio_Blanco_2019_(cropped).jpg|vínculo=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ignacio_Blanco_2019_(cropped).jpg|75x75px]]
|[[Ignacio Blanco Urizar|Ignacio Blanco]]
| align="center" |0.59%
|{{big|'''0'''}}
|{{non}}
|<ref>{{cite news|date=13 April 2015|title=Ignacio Blanco, candidato de VOX en Asturias|url=https://www.europapress.es/asturias/noticia-ignacio-blanco-candidato-vox-asturias-20150413115551.html|language=español|work=Europa Press|access-date=25 May 2019}}</ref><ref>{{cite news|date=15 December 2018|title=Ignacio Blanco será el candidato de Vox en Asturias en las elecciones autonómicas|url=https://www.elcomercio.es/politica/ignacio-blanco-candidato-vox-asturias-20181215131951-nt.html|language=español|work=El Comercio|access-date=25 May 2019}}</ref>
|}
== Resultaos eleutorales ==
| |||