Wikipedia

Diferencies ente revisiones de «Kálmán Kalocsay»

Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
Destruir: Pruebas de edición, usando Fastbuttons
Sin resumen de edición
Llinia 1:
{{destruir|1=Pruebas de edición}}
[[Archivu:Kalocsay.jpg|thumbnail|Kálmán Kalocsay]]
'''Kálmán KALOCSAY''' ( [[6 d'ochobre]] de [[1891]], [[Abaújszántó]]; [[27 de febreru]] de [[1979]], [[Budapest]]), foi un [[poeta]], traductor y redactor [[Hungria|hungaru]] que influyo muncho na evolución de la [[lliteratura]] n'[[Esperanto]] y de la llingua mesma. Dalgunos de los sos seudónimos foron : ''C. E. R. Bumy, Kopar, -y, Alex Kay, K. Stelov, Malice Pik, Peter Peneter''.
 
Kalocsay estudió [[medicina]] y dempués fizose'l principal infectólogu nun hospital en [[Budapest]]. Se diz que deprendiodeprendió [[Esperanto]] ya [[Ido]] na adolescencia, pero decidió sofitar solu'l Esperanto, cuando vio que esti tenía un potencial más grande en literaturalliteratura. En [[1921]], publicósepublicose'l so primer llibru de poesía orixinal, ''[[Mondo kaj Koro]]'' (Mundiu y Corazón). Diez años pasaron enantes de la publicación de la so colección [[Streĉita Kordo]] (Cuerda Tensa), Pliaque jardekoconsiderase pasisuna antauxde lalas aperocolecciones de liapoesía kolektoorixinal n''[[StrecxitaEsperanto Kordo]]'',más kiun oni konsideras unu el la plej elstaraj kolektoj de originala [[poezio]] en Esperantoimportantes. AnkauxTamién aperisapaeció ''Rimportretoj'', -que spritajtrata rondelformaj poemoj pri pluraj tiamajsobre'l movadajmovimientu gravulojesperantista.
 
PlejmultajMunchos pensas,tamién kecreen lique ankauxel estisfoi'l la verkintoescritor de ''[[Sekretaj Sonetoj]]'' ([[Erotiko|erotika]]Sonetos [[Soneto|sonetaro]])Secretos, subcolección de pseuxdonimosecretos eróticos baxo'l seudónimu [[Peter Peneter]].)
 
Kalocsay empuxó'l mundiu de la lliteratura n'Esperanto por mediu de la revista ''[[Literatura Mondo]]''. Y el grupu d'escritores que formóse alredor de la revista nos años 1920's y 30', que llamóse [[Budapeŝta Skolo]] (Escuela de Budapest) .
Kalocsay gvidis la literaturan mondon de Esperanto pere de la revuo
kaj eldonejo nomitaj ''[[Literatura Mondo]]''. Kaj tiu grupo de verkistoj
kiuj formigxis cxirkaux la revuo dum la dudekaj kaj tridekaj jaroj,
nomigxis la [[Budapesxta Skolo]].
 
Les obres de Kalocsay sobre lliteratura y teoría llingüística incluyen l'obra ''Plena Gramatiko de Esperanto'' (Gramática Completa d'Esperanto), ''[[Parnasa Gvidlibro]]'' (Llibru empón del Parnasu), fechu en collaboración con [[Gaston Waringhien]], y el llibru empón d'estilu ''Lingvo Stilo Formo'' (Llingua Estilo Forma). Kalocsay escribió tamién en collaboración les dos volumes d'''[[Enciklopedio de Esperanto]]''. Sobre Kalocsay muncho escribió y cuidó los sos escritos postmortem [[Ada Csiszár]], Dempués de la muerte d'Ada, les materiales de Kalocsay foron movíos al [[Esperantomuzeo]] de la Biblioteca Nacional d'[[Austria]].
La verkoj de Kalocsay pri literatura kaj lingvisma teorio inkludas la ampleksan verkon ''Plena Gramatiko de Esperanto'', kaj ''[[Parnasa Gvidlibro]]'', ellaboritajn kun [[Gaston Waringhien|Gastono Varingjeno]], kaj la pristilan gvidlibron ''Lingvo Stilo Formo''.
 
Kalocsay kunverkis la du-voluman ''[[Enciklopedio de Esperanto]]''.
 
Pri Kalocsay multe verkis kaj prizorgis lian postlasajxon [[Ada Csiszár]], post kies morto la postlasajxo transiris al la [[Esperantomuzeo]] de la Auxstria Nacia Biblioteko.
 
== Ido==
Kalocsay skribis:escribió "En [[1912]] mifondamente funde trastudisestudié la [[gramatikogramática]]n kajy el [[vortarodiccionariu]]n dedel [[Ido]]. TiamEntós misabía sciisIdo Idonigual samede bonebien kielque'l EsperantonEsperanto. SedPeru minunca neniamparticipe partoprenisdel enmovimientu ladel [[Ido-movado]], neknin verkisescribí ion endalgo n'Ido: miaEl interesigxomio estisinterés purefoi lingvapuramente kajllingüísticu cxesisy postacabo ladempués ellernodel demio mia Ido-libroaprendizaxe."
 
== OriginalajPoemarios poemarojorixinales ==
*''Dek elektitaj poemoj'' (elDiez poemes escoyíos, de ''StrecxitaStreĉita Kordo''), [[1976]]
*''Dissemitaj floroj'' (Flores diseminaas), [[2005]]
*''Izolo'', [[1977]]
*''La dekdu noktoj de satano'' (Les venti nueches de Satanás) , [[1990]]
*''La kremo de Kalocsay'' (La crema de Kalocsay), [[1971]]
*''Libro de amo'' (kunLlibru pseuxdonimod'amor, baxo'l seudónimu Peter Peneter), [[1969]]
*''[[Mondo kaj Koro]]'' (Mundiu y Corazón), [[1921]], [[1981]]
*''Postrikolto'' (Dempués de la collecha), [[2004]]
*''Rimportretoj'', [[1934]]
*''[[Sekretaj Sonetoj]]'' (Sonetos Secretos), [[1932]], [[1989]]
*''[[StrecxitaStreĉita Kordo]]'' (Cuerda Tensa), [[1931]], [[1978]]
*''Versojn oni ne acxetasaĉetas'' (Versos nun se mercan), [[1992]]
 
== Obres traducíes de K. Kalocsay estas: ==
==Novelo==
[[Archivu:Plaque of Kálmán Kalocsay (Budapest).jpg|thumb|right|250px|]]
*''Mia penso'' [http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/np/np5704/pensou.html], aperis en [[Norda Prismo]] [[1957]]/4 p. 182-185. (samtitola kun la poemo [[Mia penso]] de Zamenhof)
* [[Al la espero]] (A la esperanza, canciú de [[Mihály Vörösmarty]])
== Verkoj tradukitaj de K. Kalocsay estas: ==
*''Arthistorio'' (Hestoria del arte, de Hekler), prosa [[1934]]
[[File:Plaque of Kálmán Kalocsay (Budapest).jpg|thumb|right|250px|]]
*''Du kokcineloj'' (de Géza Gárdonyi), prosa, [[1923]]
*[[Al la espero]] (kanto de [[Mihály Vörösmarty]])
*''Eterna Bukedo'' (Ramu eternu, antoloxía de poesía estraída de 22 llingües) [[1931]]
*''Arthistorio'' (de Hekler), prozo [[1934]]
*''Du[[Ezopa kokcinelojsaĝo]]'' (deEl Gézasabiu GárdonyiEzopo), prozo[[1956]], [[19231978]]
*''Fabelarbo'' (El árbol de fabules, estraío del llibru infantil de [[Zsigmond Móricz]]), [[2003]]
*''Eterna Bukedo'' - poezi-antologio tirita el 22 lingvoj en [[1931]]
*''[[EzopaHungara sagxo]]Antologio'' (rekreoAntoloxía laux ''[[EZOPO]]''húngara), [[19561933]], [[19781983]];
*''FabelarboInfero'' (elEl infanpoemojInfierno, de Zsigmond MóriczDante), [[20031933]], [[1979]]
*''Johano la Brava'' (Xuan el Bravu, de Petőfi), [[1923]], [[1948]], [[1984]], [[2001]]
*''Hungara Antologio'', [[1933]], [[1983]];
*''InferoKantanta kamparo'' (deCantos Dantepopulares), [[1933]], [[19791922]]
*''Kantoj kaj Romancoj'' (Cantos y Romances, de Heine) xunto a Waringhien, [[1969]]
*''Johano la Brava'' (de Petőfi), [[1923]], [[1948]], [[1984]], bildrakonto [[2001]]
*''La Floroj de l'Malbono'' (Les Flores del Mal, de Baudelaire) (Traducía coleutivamente), [[1957]]
*''Kantanta kamparo'' (popolkantoj), [[1922]]
*''La paĝio de l'reĝino'' (El acompañante de la Reina, obra de teatru de Jenő Heltai-Emil Makai), [[1922]]
*''Kantoj kaj Romancoj'' (de Heine) kune kun [[Waringhien]], [[1969]]
*''La Floroj de l'MalbonoTempesto'' (deLa Baudelaire)Tempestá, (kolektivede tradukita[[Shakespeare]]), [[19571970]]
*''La pagxio de l'regxinoTaglibro'' (teatrajxoEl diariu, de Jenő Heltai-Emil Makai[[Goethe]]), [[19221984]]
*''La TempestoTragedio de l'Homo'' (La Traxedia del Home, de ShakespeareMadách), [[19701924]] ,[[1965]], [[1999]]
*''LaLibero Taglibrokaj Amo'' (Llibertá y Amor, de Goethe[[Sándor Petőfi]]), [[19841970]]
*''LaMorgaŭ Tragedio de l'Homomatene'' (deMañana Madách)ceo, [[1924]]de (reeldonitaFrigyes en [[1965]]Karinthy), en KD:prosa, [[19991923]]
*''Libero kaj[[Ni Amokantu!]]'' (de Sándor PetőfiCantemos) [[1928]], [[19702000]]
*''MorgauxReĝo mateneLear'' (deEl FrigyesRei Karinthy)Llear, prozode Shakespeare), [[19231966]]
*''[[NiRomaj kantu!]]Elegioj'' [[1928]](Elexias Romanas), [[20001932]];
*''Regxo LearRozinjo'' (de ShakespeareTörök) - obra de teatru [[1938]], [[19661977]]
*''Romaj[[Somermeznokta Elegiojsonĝo]]'', ''La(Sueñu Taglibro'd'una nuechi de branu, (de GoetheShakespeare), [[1932...]];
*''[[Tutmonda Sonoro]]'' (Sones del mundiu, Antoloxía de poesíes traducides de 30 llingües en dos volumes), [[1981]]
*''Rozinjo'' (de Török) - teatrajxo [[1938]], [[1977]]
*''[[Somermeznokta songxo]]'' (de Shakespeare), [[...]]
*''[[Tutmonda Sonoro]]'' - [[poezio|poezi-]][[antologio]] tradukita el 30 [[lingvo]]j en du volumoj, [[1981]]
*''Vivo de Arnaldo'' (de Mussolini) - prozo [[1934]]
 
== Llibros redactados ==
==Redaktitaj libroj==
 
*''[[Dekdu Poetoj]]'' (Doce poetes) (1934)
*''[[Naux poetoj]]'' (nueve poetes) (1938, reeldono 1989)
 
==Obres sobre llingua y proses mezclaes ==
==Prilingvaj, prozaj kaj miksitaj verkoj==
*''8 000 frazeologiaj esprimoj'' (8 000 espresiones fraseolóxiques, xunto a [[Ada Csiszár]]), [[2003]]
[[Dosiero:Dek prelegoj.jpg|thumb|200px|Kovrilpagxo de Dek prelegoj; Budapesxto; 1985; Hungara Esperanto-Asocio]]
*''Arĝenta Duopo'' (Un Par de Plata, xunto a [[Julio Baghy]]), [[1937]]
[[Dosiero:Ora duopo.JPG|thumb|200px|Kovrilpagxo de Ora duopo Budapesxto 1966 Hungara Esperanto-Asocio]]
*''Dek prelegoj'' (Diez presentaciones) [[1985]]
[[Dosiero:Rendszeres eszperantó.jpg|thumb|200px|Kovrilpagxo de Rendszeres eszperantó, 1966]]
*''Diino Hertha'' (Diosa Hertha) [[1992]]
*''8000 frazeologiaj esprimoj'' (kune kun [[Ada Csiszár]], unulingva frazaro), [[2003]]
*''[[DOMFABRIKO: 6000 frazeologiaj esprimoj hungaraj-Esperantaj]]'' (xunto a [[Ada Csiszár]], 1975);
*''Argxenta Duopo'' (Jubilea volumo kun [[Julio Baghy]]), [[1937]]
*''DekEszperantó prelegojnyelvtan'' (N'[[Húngaru]]) [[19851948]]
*''Kiel verki kaj traduki'' (Como traducir y escribir) [[1979]]
*''Diino Hertha'' [[1992]]
*''La gramatika karaktero de esperantaj radikoj (El caráuter gramatical de les raíces del Esperanto) [[1938]] [[1980]]
*''[[DOMFABRIKO: 6000 frazeologiaj esprimoj hungaraj-Esperantaj]]'' (komuna verko kun [[Ada Csiszár]], 1975);
*''Eszperantó[[Lingvo nyelvtanStilo Formo]]'', -[[1931]], hungare[[1963]], [[19481970]]
*''Ora Duopo'' (Un Par d'Oru xunto a [[Julio Baghy]]), [[1966]]
*''Kiel verki kaj traduki'' - [[1979]]
*''La[[Parnasa gramatikaGvidlibro]]'' karaktero de esperantaj radikoj[[1932]], [[19381968]], [[19801984]]
*''Plena Analiza Gramatiko'' (Gramática Completa Analítica) [[1980]]
*''[[Lingvo Stilo Formo]]'', studoj [[1931]], [[1963]], [[1970]]
*''OraPlena Duopogramatiko'' (Jubilea volumo kun [[Julio1935]], Baghy[[1938]]), [[19661958]]-[[1964]]
*''[[ParnasaRendszeres Gvidlibro]]eszperantó nyelvan'', kun Waringhien,(N'Húngaru) [[19321966]], [[1968]], [[19842004]]
*''Sendemandaj respondoj'' (Preguntes ensin respuestes) [[1992]]
*''Plena Analiza Gramatiko'' kun Waringhien, [[1980]]
*''[[Vojagxo inter la tempoj]]'' (Viaxe a traviés del tiempu), Stafeto 1966;
*''Plena gramatiko'', partoj sintakso kaj vortfarado, [[1935]], [[1938]], [[1958]]-[[1964]]
*''Rendszeres eszperantó nyelvan'' - hungare [[1966]], [[1968]], [[2004]]
*''Sendemandaj respondoj'' Sezonoj [[1992]]
*''[[Vojagxo inter la tempoj]]'', Stafeto 1966;
 
==Pri Sobre Kalocsay==
 
*''En superlativo'' (poemoj verkitaj por/pri K.K.), [[2001]]
*''In Memoriam dr. Kalocsay Kálmán'' - hungare de [[Ada Csiszár]], [[1994]] (N'Húngaru)
*''La eterna neologisma diskuto: Kalocsay kaj la sekvo'', (de Herbert Mayer), [[1987]]
*''OmagxeOmaĝe la Kálmán Kalocsay: El Abaújszántó gxis la Esperanta Parnaso'' de [[Ada Csiszár]] [[1997]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. Poeto de la Internacia Lingvo'' 2. vol. de [[Ada Csiszár]], [[1999]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. Tradukinto de la Internacia Lingvo'' 3. vol. de [[Ada Csiszár]], [[2000]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. La proza verkisto kaj tradukinto'' 4. vol. de [[Ada Csiszár]], [[2000]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. Lingvisto kaj gramatikisto'' 5. vol. de [[Ada Csiszár]], [[2001]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. La redaktoro. Literatura Mondo. BudapesxtaBudapeŝta Skolo'' 6. vol. de [[Ada Csiszár]], [[2001]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. Ses jardekoj en la Esperanto-movado'' 7. vol. de [[Ada Csiszár]], [[2002]]
*''OmagxeOmaĝe al Kálmán Kalocsay. La postmorta vivo de K.K.'' 8. vol. de [[Ada Csiszár]], [[2002]]
*''Senvuale'' (Pri la pseuxdonimoj de K.K.), [[1999]]
 
==Tradukitaj elTraducíes desde'l Esperanto ==
 
*''Ezopa sagxosaĝo'' - cxineEn [[Chinu]] [[1980]]
* [[En nacia vesto]] - en 19 lingvojllingües, Budapest [[2004]]
*''Johano la brava'' en la cxina kaj E. dua eld:Chinu [[1997]]
 
== Enllaces esternos==
==Eksteraj ligiloj==
{{commonscat|Kálmán Kalocsay}}
{| style="float:right;"
* [http://www.esperanto.hu/kalocsay/ Internacia Amika Societo Kalocsay Kálmán] - en Budapest
|-
* [http://poemsintranslation.blogspot.com/search/label/Kalman%20Kalocsay Dalgunes poemes de Kalocsay n'Inglés] baxo ''Poems Found in Translation''
| {{Projekto vizagxoj}}
* ''[http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr14/al_kk.html A K. Kalocsay]''
| {{Projektoj|s=Auxtoro:Kálmán Kalocsay|q=Kálmán Kalocsay
* ''[http://www.tekstoj.nl/lm/lm23-1/renkonto.html Alcuentro cola Lluna]''
|commonscat=Kálmán Kalocsay}}
|}
* [http://www.esperanto.hu/kalocsay/ Internacia Amika Societo Kalocsay Kálmán] - en Budapesxto
* {{Retarkivo|20060202022221|http://www.webcom.com/~donh/don/esplit/kalocsay.html Kelkaj Poemoj}} (aux [http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Poezio/kalocsay/ 1]) de Kálmán KALOCSAY, Tajpitaj de Hèctor Alòs i Font, TTTeksitaj de Don Harlow
* [http://poemsintranslation.blogspot.com/search/label/Kalman%20Kalocsay Kelkaj Poemoj de Kalocsay tradukitaj anglen] sur ''Poems Found in Translation''
* ''[http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr14/al_kk.html Al K. Kalocsay]'' de [[Reto Rossetti]], originale aperis en la nica literatura revuo, 1/4 p. 121
* ''[http://www.tekstoj.nl/lm/lm23-1/renkonto.html RENKONTO AL LA LUNO]''
* ''[http://ttt.esperanto.org/Ondo/Kalocsay.htm Sendemandaj respondoj]'' de Kálmán Kalocsay
* ''[http://www.lojban.org/files/texts/kalocsay In a bitter hour]'' angle{{en}} kajy lojxbanelojban
* ''[http://www.vanoostendorp.nl/interlinguistiek/kalocsay.kaj.waringhien/traducteur.html Kálmán Kalocsay, le traducteur littéraire]'', Ada Csiszár: In memoriam Dr. Kalocsay Kálmán (1891-1976). Pp. 34-35. {{fr}}.
* {{Retarkivo|200908|http://www.geocities.com/adrianneilson/kalbio2_esp.htm Biografio}} kaj ''{{Retarkivo|200908|http://www.geocities.com/adrianneilson/kalbio2.htm angle}}''
* ''[http://www.vanoostendorp.nl/interlinguistiek/kalocsay.kaj.waringhien/traducteur.html Kálmán Kalocsay, le traducteur littéraire]'', Ada Csiszár: In memoriam DrK. Kalocsay Kálmány (1891-1976)G. Pp.Waringhien: 34-35. Tradukita francen deCorrespondencia] [[IstvánMarc Ertlvan Oostendorp]]. {{en}}
* ''[http://egalite.fw.hu/kalocsay/ Les poemes]'' Eterna bukedo, Ezopa sagxo, Izolo, Libero kaj amo, Libro de amo, Rimportretoj, Romaj elegioj, Sekretaj sonetoj, Streĉita kordo, Tutmonda sonoro.
* [http://www.vanoostendorp.nl/interlinguistiek/kalocsay.kaj.waringhien/ K. Kalocsay kaj G. Waringhien Korespondajxoj] [[Marc van Oostendorp]] ''(eo en)''
* [http://egalite.hu/kalocsay/index.htm Obres de Kalocsay na rede]
* {{Retarkivo|2004|http://satamikarohm.free.fr/esperanto/div/kalocsay.html KÁLMÁN KALOCSAY, LA TRADUKARTISTO}} ''(eo fr hu)''
* ''[http://egalite.fw.hu/kalocsay/ La poemoj de]'' Eterna bukedo, Ezopa sagxo, Izolo, Libero kaj amo, Libro de amo, Rimportretoj, Romaj elegioj, Sekretaj sonetoj, Strecxita kordo, Tutmonda sonoro
* [http://search.obvsg.at/primo_library/libweb/action/search.do?dscnt=0&scp.scps=scope%3A(ONB_aleph_esperanto)&tab=onb_sondersammlungen&mode=Basic&vl(freeText0)=kalocsay&vid=ONB&fn=search Verkoj de kaj pri Kálmán Kalocsay] en la [http://www.onb.ac.at/eo/esperantomuzeo/index.htm Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo]
* [http://autodidactproject.org/other/kalocsay_jesja.html Jes ja], poeziajxo el poemciklo “Tra la Sxtormo”, en Ora Duopo: Jubilea Libro pri Julio Baghy kaj Kolomano Kalocsay, red. Lájós Kökény (Budapest: Hungara Esperanto-Asocio, 1966)
* [http://egalite.hu/kalocsay/index.htm Kalocxajaj literaturaj verkoj enretigitaj]
* [http://egalite.hu/kalocsay/rimportret.htm Rimportretoj, GALERIO DE ESPERANTAJ STELOJ],Literatura Mondo, Budapest, 1934
 
{{EdE|K}}
 
{{Bibliotekoj|PeEnEo=2292|PND=130357685|LCCN=n/87/131693|VIAF=50332375|TSURL=viaf/50332375}}
 
[[Categoría:Llingüistes]]
{{Vivtempo|1891|1976|Kalocsay, Kálmán}}
[[Categoría:Húngaros]]
[[Kategorio:Hungaraj esperantistoj]]
[[Categoría:Médicos]]
[[Kategorio:Esperanto-verkistoj]]
[[Categoría:Escritores]]
[[Kategorio:Esperantlingvaj poetoj]]
[[Categoría:Esperantistes]]
[[Kategorio:Hungaraj kuracistoj]]
[[Kategorio:Gravaj esperantistoj]]
[[Kategorio:Libroj de Kálmán Kalocsay| ]]
 
[[ca:Kálmán Kalocsay]]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/wiki/Kálmán_Kalocsay»