Diferencies ente revisiones de «El Sáḥara Occidental»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Robot: Arreglando doble redirección → Sáḥara Occidental |
cambios pola nueva política nos exónimos |
||
Llinia 1:
{{correxir}}
{| cellpadding="1" style="margin: 0 0 0.5em 1em; float: right; border: 1px solid #88a; background: #f7f8ff; padding: 5px; font-size: 95%; width: 280px"
|+<big><big><big>'''الصحراء الغربية'''</big></big></big><br />
As-Saḥrā' al-Ġarbiyyah<br />
<big>'''Sáhara Occidental'''</big>
|-
| align="center" colspan=2 |
{| border="0" style="background:#f7f8ff;"
| align="center" width="140px" | [[Archivu:Flag of Western Sahara.svg|125px|Bandera de Sáhara Occidental]]
| align="center" width="140px" | [[Archivu:Coat of arms of the Sahrawi Arab Democratic Republic.svg|125px|Escudu de Sáhara Occidental]]
|-
| align="center" width="140px" | [[Bandera de Sáhara Occidental|(En detalle)]]
| align="center" width="140px" | [[Escudu de Sáhara Occidental|(En detalle)]]
|}
|-
| align="center" colspan="2" style="border"-bottom:3px solid gray; | ''[[Lema]] nacional: Hurrīyya-Dīmuqrātīyya,Wehda<br />(«Llibertá, Democracia, Unidá»)''
|-
| align="center" colspan="2" style="border"-bottom:3px solid gray; | ''[[Himnu nacional]]: ''[[Yābaniy Es-Saharā]]''
|-
| align=center colspan=2 | [[Archivu:LocationWesternSahara.png]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Llingua Oficial|Llingües oficiales]]
| [[árabe]] y [[español]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Capital]]
| [[El Aaiún]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Presidente]] (nel exiliu)
| [[Mohamed Abdelaziz]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Primer ministru]] (nel exiliu)
| [[Abdelkader Taleb Oumar]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Superficie]]<br /> - Total <br /> - % agua
| [[Llista de países por superficie|Lugar n<sup>u</sup> 83]]<br /> 266.000 [[quilómetru cuadráu|km²]]<br />Despreciable
|- bgcolor=#ffffff
| [[Población]]<br /> - Total (est. 2003)<br /> - [[Densidá de población|Densidá]]
| [[Llista de países por población|Lugar n<sup>u</sup> 182]]<br /> 262.000 hab<br /> 1 hab./km²
|- bgcolor=#ffffff
| [[Independencia]]<br /> - Declarada<br /> - Reclamada y controlada
| D' [[España]]<br /> [[27 de febreru]] de [[1976]]<br /> Por [[Marruecos]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Moneda]]
| [[Dirham]] de [[Marruecos]]
|- bgcolor=#ffffff
| [[Fusu horariu]]
| [[Tiempu Coordináu Universal|UTC]] 0
|- bgcolor=#ffffff
| [[Xentiliciu]]
| saharianu, -a, -o
|- bgcolor=#ffffff
| [[Dominiu Internet]]
| Ningunu (tien reserváu [[.eh]])
|- bgcolor=#ffffff
| [[Llista de códigos telefónicos|Códigu telefónicu]]
| + 212 (mesmu códigu que Marruecos)
|}
El '''Sáhara Occidental''' o '''Sáhara Occidental'''<ref>''Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios'', Academia de la Llingua Asturiana, 2010; ISBN 987-84-8168-500-8</ref><ref>[http://www.academiadelallingua.com/diccionariu/index.php?cod=43521 Nel ''DALLA'', na deficinión de "saḥarianu".]</ref> ye un territoriu d'[[África]], nel estremu occidental del [[desiertu del Sáhara]]. Foi antigua colonia [[España|española]] y anguaño ta baxo alministración de [[Marruecos]], anque'l so drechu sobre esti territoriu nun ta reconocíu nin pola [[ONX]] nin pol [[Tribunal Internacional de L'Haya]] y ye refugáu pol [[Frente Polisariu]] que reclama la independencia pal pueblu saharianu.
== Historia ==
Reclamada como [[colonia]] por [[España]] nel [[1885]] la ocupación efectiva del territoriu nun se realizó hasta'l [[1934]]. En 1975 España abandonó'l territoriu que foi invadíu por [[Mauritania]] y [[Marruecos]] en [[1976]] realizó la [[Marcha Verde]], pero el [[Frente Polisariu]] proclamó la [[República Árabe Sahariana Democrática]] (RASD) y declaró-y la guerra a los invasores. En [[1979]] Mauritania nun pue siguir costeando la guerra y firma la paz col [[Frente Polisariu]] renunciando asina a les sos pretensiones nel territoriu. En [[1991]] Marruecos y el Frente Polisariu firmen un altu'l fueu auspiciáu pola ONX qu'establez la Misión pal Referéndum nel Sáhara Occidental (MINURSO) que se celebraría en febreru de [[1992]]. Marruecos foi aplazando la convocatoria pal referéndum per aciu d'apelaciones nes que pide a los marroquinos que tán na zona (que yá son mayoría) tengan drechu a votu.
Ente 1980 y 1987 Marruecos construyó nel Sáhara Occidental una barrera d'ocupación divisoria conocida como «muru de la vergüenza». Tien más de 2.000 km, ta fabricada con tierra, piedra y arena y protexida con soldaos, mines anti-persona, artillería y otros materiales militares.
== Gobiernu y política ==
L'estatus llegal del territoriu y la entruga de la soberanía tán ensin resolver. Alcuéntrase n'ocupación de [[Marruecos]], pero'l [[Frente Polisariu]] dispúta-y el control.
== Organización político-alministrativa ==
Fai años dividíase en [[Saguia el Hamra]] (capital: [[El Aaiún]]) y [[Ríu d'Oru]] (capital [[Dajla]], antigua Villa Cisneros). Otres poblaciones importantes son [[Smara]] y [[La Güera]] (o La Agüera).
Marruecos dixebró'l Sáhara Occidental en cuatro provincies: Boujdour (Bojador), Laâyoune (El Aaiún), Es-Smara (Smara) y Qued Eddahab (Ríu d'Oro). Tres de la reorganización nel [[1997]], el territoriu del Sáhara Occidental pertenez a tres rexones marroquines ([[Oued Ed-Dahab - Lagouira]], [[Laâyoune - Boujdour - Sakia El Hamra]] y [[Guelmin - Es-Semara]]). Les dos últimes inclúin tamién territoriu marroquín.
== Xeografía ==
[[Archivu:Wi-map.png|thumb|left|225px|Mapa del Sáhara Occidental]]
El Sáhara Occidental alcuéntrase nel [[África]] Norte, llindando nel norte col [[Océanu Atlánticu]], [[Mauritania]] (nel este y sur) y [[Marruecos]] (nel norte). Llinda tamién al noreste con [[Arxelia]].
Atravesáu pol [[Trópicu de Cáncer]], el territoriu ta ocupáu pol [[desiertu del Sáhara]], siendo una parte [[erg]] (desiertu d'arena) y otra de piedra.
La escasa vexetación solo crez nos [[oasis]]. Hai delles especies animales adaptaes al áridu hábitat desérticu, como'l ratón brincante del desiertu.
== Economía ==
El Sáhara Occidental cuenta con pocos recursos naturales y nun tien suficientes precipitaciones como p'abastecer la mayoría de les actividaes agrícoles. La so economía ta centrada nel pastoríu [[nómada]], la pesca y la minería del [[fosfatu]]. La mayoría de los alimentos pa la población urbana tien que ser importada. Tol comerciu y les otres actividaes económiques tán controlaos pol gobiernu de [[Marruecos]].
== Demografía ==
[[Archivu:Western Sahara demography.png|thumb|300px|Evolución demográfica del Sáhara Occidental ente [[1961]] y [[2003]] (cifres de la [[FAO]], [[2005]]). Población en miles d'habitantes.]]
La población del Sáhara Occidental ye na so mayoría d'oríxe [[árabe]] y [[bereber]], esiste tamién una escasa minoría d'ascendencia española o europea, y de raza negra. Gran parte de la población saḥaraui del país (alredor de 155.000) ta nel exiliu en campamentos en [[Tinduf]] dende [[1975]]. El país ta ocupáu mayoritariamente polos marroquinos llegaos dempués de 1975 y pol exércitu.
Sáhara Occidental ye un de los territorios menos poblaos del mundu y posiblemente el de menor densidá de población. En xunetu de [[2004]] taba nel Sáhara Occidental una población de 267.405 persones.
La llingua oficial ye l'[[Idioma árabe|árabe]], anque fálase diariamente'l dialectu conocíu como'l [[hasanía]], un dialectu faláu en [[Mauritania]] pero con mui poques diferencies que solo se puen detectar pol Bidhan (los habitantes del Sáhara y Mauritania). Tamién se fala l'[[español]], como'l segundu idioma más importante del territoriu, particularmente pa los que crecieron baxo la colonización española.
El credo predominante ye l'[[islam]].
== Cultura ==
[[Archivu:Laayoune-miltary checkpoint.jpg|thumb|300px|right|Puestu militar n'[[El Aaiún]]]]
{| border="1" align="center" cellpadding="2" cellspacing="0"
|+ '''Fiestas'''
!style="background:#efefef;"|Fecha
!style="background:#efefef;"|Nome n'asturianu
!style="background:#efefef;"|Nombre local
!style="background:#efefef;"|Notes
|-
|[[27 de febreru]] || Fiesta nacional ||Sab'a O'Echreen Fabrair ||Proclamacion de la RASD
|-
|[[20 de mayu]] || Fiesta nacional ||Eichreen mai||Declaración de llucha armada pa la lliberación.
|}
== Enllaces esternos ==
* http://www.todosconelsahara.com
* http://www.arso.org
* [http://www.astursahara.net/ Páxina Web de la Asociación Asturiana d'Amigos del Pueblu Saharianu]
* [http://www.afrol.com/es/paises/sahara_occidental Anuncies y reportaxes sobre'l Sáhara Occidental n'español]
* [http://saharaoccidental.yaia.com Información adicional del Sáhara Occidental]
{{África}}
[[Categoría:Sáhara Occidental| ]]
[[Categoría:Xunión Africana]]
| |||