Estatutu d'Autonomía
L'Estatutu d'Autonomía ye la norma institucional básica d'una Comunidá Autónoma, reconocida pola Constitución española de 1978 nel artículu 147 y de la cual la so aprobación llévase a cau per aciu d'una Llei Orgánica, tipu de norma que requier el votu favoratible de la mayoría absoluta del Congresu de los Diputaos y del Senáu. Nél se recueyen, al menos, el denomatu de la Comunidá, les llendes, la organización y sede de les instituciones autónomes, les competencies asumíes y, si procede, los entamos del réxime llingüísticu.
Dientro de los términos de la presente Constitución, los Estatutos sedrán la norma institucional básica de cada Comunidá Autónoma y l'Estáu los reconocerá y amparará como parte integrante del so ordenamientu xurídicu.[1]
Los Estatutos d'Autonomía formen parte del ordenamientu xurídicu del Estáu pero'l so réxime de fechura y aprobación ye estremáu del restu de les lleis.
Hai dos formes d'acceder a l'autonomía. Per aciu del artículu 143 de la Constitución Española, accédese a l'autonomía "reducida" que foi pensada pa les comunidaes "non hestóriques", ye dicir, toes aquelles que nun plebiscitaren afirmativamente Estatutos d'Autonomía demientres la II República Española.
Puen acceder a ella toles provincies que tengan elementos históricos, culturales y territoriales comunes. Tamién se pue formar una comunidá autónoma, cuando asina lo esprese l'interés xeneral, que vien determináu poles Cortes Xenerales.
Cataluña, Galicia y el País Vascu, en cambéu, accedieron a l'autonomía pol procedimientu afitáu nel artículu 151 y la disposición transitoria segunda de la Constitución Española, más abegosu pero qu'al mesmu tiempu permite algamar muncho enantes el techu competencial desllindáu pol artículu 149 de la Constitución (onde s'enumberen les competencies esclusives del Estáu). Tamién accedió por esti procedimientu Andalucía, anque ensin les peculiaridaes afitaes na disposición transitoria segunda, al nun plebiscitar afirmativamente Estatutu dalu demientres el periodu republicano debíu al güelpe militar que daría pasu a la Guerra Civil y a la posterior Dictadura franquista. Andalucía, poro, accedió a l'autonomía per aciu d'un referendum que se celebra'l 28 de febreru de 1981.
El procesu ye daqué estremáu, yá que'l proyeutu d'Estatutu faenlo namái los diputaos y senadores de les provincies y ha pasar por un referendu popular enantes de ser ratificáu poles Cortes Xenerales y sancionáu y promulgáu pol Rei.
Los Estatutos anováronse na década de los noventa y anguaño ta facuiéndose una revisión de los mesmos.
Como toles normes del ordenamientu xurídicu español, tán subordinaos a la Constitución.