Filosofía n'Estaos Xuníos
La filosofía n'Estaos Xuníos ye l'actividá nel ámbitu de la filosofía o lo producío en dicha área polos ciudadanos d'Estaos Xuníos, tantu n'Estaos Xuníos o nel estranxeru. La Enciclopedia de Filosofía n'Internet menta qu'ente que la filosofía d'Estaos Xuníos escarez de "un nucleu de carauterístiques definíes, sicasí la filosofía n'Estaos Xuníos puede ser considerada como reflexando y al empar formando la identidá coleutiva d'Estaos Xuníos na hestoria de la nación."[1]
Sieglu XVII editar
La tradición filosófica norteamericana empezó xunto cola colonización europea del Nuevu Mundu. La llegada de los Puritanos a Nueva York estableció la primer filosofía norteamericana na tradición relixosa, y tamién había una énfasis na rellación ente los individuos y la comunidá. Esto rescampla polos documentos antiguos coloniales tales como les "Órdenes Fundamentales de Connecticut" (1639) y el "Conxuntu de Llibertaes de Massachusetts" (1641).
Pensadores como John Winthrop enfatizaron a la vida pública por sobre la privada, sosteniendo que la primera tien prioridá sobre la segunda, ente qu'otru escritores, tales como Roger Williams (co-fundador de Rhode Island) sostuvo que la tolerancia relixosa diba más allá de tratar de llograr la homoxeneidá relixosa nuna comunidá.[2]
Sieglu XVIII editar
La filosofía norteamericana nel sieglu XVIII de cutiu ye estremada en dos partes, la primer metá carauterizada pol calvinismu puritanu, y la segunda carauterizada pola encarnación norteamericana d'ilustración europea que ye acomuñada col pensamientu políticu de los Padres Fundadores.[1]
Calvinismu editar
Jonathan Edwards ye consideráu "ye'l teólogu filosóficu norteamericanu más importante y orixinal."[3] Destacar polos sos sermones plenos d'enerxía, tales como'l "Pecadores nes manes d'un Dios enoxáu" (que se diz foi'l disparador del First Great Awakening), Edwards enfatizaba "la soberanía absoluta de Dios y la guapura de la santidá de Dios."[3] Trabayó en xunir el platonismu cristianu con una epistemoloxía empiricista, con ayuda de la física newtoniana, Edwards foi bien influyíu por George Berkeley, quien yera un empiricista, y Edwards desenvolvió a partir de Bishop Berkeley la so tesis sobre la importancia de lo inmaterial nel desenvolvimientu de la esperiencia humana.
La mente non material consiste d'entendimientu y voluntá, y ye l'entendimientu interpretáu nun contestu newtoniano, lo cual conduz a la categoría metafísica fundamental de Edwards de la Resistancia. Nun importa cualos son les carauterístiques que tenga un oxetu, tien eses carauterístiques porque l'oxetu aguanta. La mesma Resistancia ye la manifestación del poder de Dios, y puede ser interpretada según les lleis del movimientu de Newton, según les cualos un oxetu non "tien una predisposición" a camudar el so estáu de movimientu actual, un oxetu en reposu va permanecer en reposu y un oxetu en movimientu va permanecer en movimientu.
Como calvinista y determinista duru, Jonathan Edwards tamién refugaba'l llibre albedríu, sosteniendo que "nós podemos faer lo que deseyemos, pero nós nun podemos prestar como meyor asocédanos." Según Edwards, nin les bones obres nin la fe autu aniciada conducen a la salvación, sicasí ye la gracia incondicional de Dios la que s'irgue nel únicu árbitru de la fortuna del home.
Sieglu XIX editar
El sieglu XIX vio'l surdimientu del romanticismu n'América. La encarnación del romanticismu norteamericanu foi'l trescendentalismu y destácase como una innovación importante d'Estaos Xuníos. El sieglu XIX tamién vio'l surdimientu de la escuela del pragmatismu, xunto col movimientu filosóficu hegeliano por George Holmes Howison que foi enfocáu en St. Louis, a pesar de la influencia del pragmatismu norteamericanu bien cimeru al del movimientu hegeliano.
Sieglu XX editar
El pragmatismu, qu'empezó nel sieglu XIX n'Estaos Xuníos, a principios del sieglu XX empezó a ser acompañáu por otres escueles filosófiques de pensamientu, y foi eventualmente clisáu por elles, anque namái temporalmente. El sieglu XX vi'l surdimientu de la filosofía del procesu, influyida pola visión científica del mundu y la Teoría de la relatividá por Einstein. La metá del sieglu XX foi testigu del aumentu na popularidá de la filosofía del llinguaxe y la filosofía analítica n'Estaos Xuníos. L'esistencialismu y la fenomenoloxía, magar ye bien popular n'Europa nel sieglu XX; nunca algamó n'Estaos Xuníos el nivel de popularidá qu'algamó n'Europa.
Filosofía contemporánea editar
Escontra finales del sieglu XX hubo un resurdimientu del interés pol pragmatismu. En gran parte responsables por esto son Hilary Putnam y Richard Rorty. Rorty ye famosu por ser autor de Philosophy and the Mirror of Nature y Philosophy and Social Hope. Hilary Putnam ye conocíu pol so cuasi-empirismu en matemátiques,[4] el so esperimentu mental de desafíu del celebru nuna cubeta,[5] y los sos otros trabayos sobre filosofía de la mente, filosofía del llinguaxe, y filosofía de la ciencia.
Referencies editar
- ↑ 1,0 1,1 "American philosophy" at the Internet Encyclopedia of Philosophy Retrieved on May 24, 2009
- ↑ "Religious Tolerance" - Freedom: A History of US: PBS.com Retrieved September 9, 2009
- ↑ 3,0 3,1 Stanford Encyclopedia of Philosophy, "Jonathan Edwards," First published Tue Jan 15, 2002; substantive revision Tue Nov 7, 2006
- ↑ Putnam, Hilary, 1975, Mind, Language, and Reality. Philosophical Papers, Volume 2. Cambridge University Press, Cambridge, UK. ISBN 88-459-0257-9
- ↑ "Brains in a Vat" at the Stanford Encyclopedia of Philosophy Retrieved September 10, 2009
Datos: Q2364399
Multimedia: American philosophy
