Gaspard Monge
Gaspard Monge (9 de mayu de 1746, Beaune – 28 de xunetu de 1818, París) foi un matemáticu francés, inventor de la xeometría descriptiva.
Biografía
editarNació en Beaune fíu d'un vendedor ambulante. Estudió nes escueles de Beaune y Lyon y na escuela militar de Mézières. A los 16 años foi nomáu profesor de física en Lyon, cargu qu'exerció hasta 1765. Tres años más tarde foi profesor de matemátiques y en 1771 profesor de física en Mézières. Entró na Academia Real de Ciencies en 1780 y publicó ocho años más tarde la so Traité de statistique. Nomáu Ministru de Marina -agostu de 1792 - abril de 1793- pola Convención, pidióse-y reorganizar los arsenales y a interesase poles fábriques de cañones. Contribuyó a fundar la École Polytechnique en 1794, na que dio clases de xeometría descriptiva mientres más de diez años. Entró nel institutu de Francia (1795). Mientres la campaña d'Italia conoz a Napoleón, mientres busca obres d'arte, quien lu encarga xunto con Claude Louis Berthollet, que lleve al Direutoriu la ratificación del Tratáu de Campo Formio.
Por orde de Napoleón apoderar de tres imprentes nel Vaticanu que los van ayudar na so nueva espedición. Ye convidáu a participar na espedición a Exiptu, pero aliega que yá ta bien avanzáu d'edá pa participar nesta empresa. Sicasí, Napoleón llograr persuadir y camuda d'opinión. Convertir n'unu de los confidentes del mozu xeneral n'Exiptu y convirtióse nel primer presidente del Institutu d'Exiptu, fundáu n'agostu de 1789. Amás, preparó un trabayu sobre los espeyismos mientres la so estadía nel oriente.
Tornó a Francia con Napoleón el 23 d'agostu de 1799, añu en que publica la so famosa obra Geometrie descriptive. Ye nomáu miembru del Senáu, direutor de la Escuela Politéunica (1802) y conde de Pelusio. La cayida de Napoleón fai que-y escluyan del Institutu y de la escuela Politéunica. Morrió en París el 28 de xunetu de 1818 y foi soterráu nel campusantu del Père-Lachaise. En 1989, les sos cenices fueron treslladaes al Panteón de París.
La xeometría descriptiva
editarMonge ye consideráu l'inventor de la xeometría descriptiva.[14][15] La xeometría descriptiva ye la que nos dexa representar superficies tridimensionales d'oxetos sobre una superficie bidimensional. Esisten distintos sistemes de representación que sirven a esti fin, como la perspeutiva cónica, el sistema de planos acutaos, etc. pero quiciabes el más importante ye'l sistema diédrico, tamién conocíu como sistema Monge, que foi desenvueltu por Monge na so primer publicación nel añu 1799.
Obra
editar- Traité élémentaire de statique. Paris 8. A., 1848
- Géométrie descriptive. Paris 7. A., 1847
- Application de l'analyse à la géométrie. Paris 5. A., 1850
- Application de l'algèbre à la géométrie. 1805
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: www.accademiadellescienze.it. Data de consulta: 1r avientu 2020. Accademia delle Scienze di Torino ID: gaspard-monge. Llingua de la obra o nome: italianu. Error de cita: La etiqueta
<ref>ye inválida; el nome «55df3a41c9b68eea8fd49523544b1429b4ef82c7» ta definíu delles vegaes con distintu conteníu - ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ «MONGE Gaspard - Tombes Sépultures dans les cimetières et autres lieux». Consultáu'l 19 mayu 2024.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 121412336. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 164905571. Afirmao en: CONOR.SI.
- ↑ URL de la referencia: https://www.toureiffel.paris/fr/le-monument/tour-eiffel-et-sciences.
- ↑ Afirmao en: Base Léonore. Llingua de la obra o nome: francés. Editorial: Ministerio de Cultura de Francia.
- ↑ URL de la referencia: http://www.philomathique.paris/index.php/archives-1791-1917/2-membres.
- ↑ URL de la referencia: https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-depuis-la-creation-de-l-Academie-des-sciences/les-membres-du-passe-dont-le-nom-commence-par-m.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.bbaw.de/die-akademie/akademie-historische-aspekte/mitglieder-historisch/historisches-mitglied-gaspard-comte-de-peluse-monge-1869.
- ↑ URL de la referencia: https://www.zinfos974.com/Le-franc-macon-du-jour-Gaspard-MONGE_a82431.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.napoleon-empire.net/personnages/monge.php.
- ↑ Villeta Moillenaux, 1995, p. 16.
- ↑ Bores Gamundi, 1998, p. 414.
Bibliografía
editar- Villeta Moillenaux, Jesús (1995). Dibuxo d'Inxeniería Y Xeometría Descriptiva. Santu Domindo, República Dominicana: Institutu Teunolóxicu de Santu Domingu.
- Bores Gamundi, Fernando (1998). Actes del Segundu Congresu Nacional d'Historia de la Construcción. ISBN 84-89977-44-5.
- Trabayos sobre Gaspard Monge, de René Taton, Élie Cartan, Pierre Sergescu, Gaston Bachelard, George Sarton, en compilación detallada en Centru Alexandre Koyré
Enllaces esternos
editar- Llaboratoriu virtual pal estudiu del Sistema Diédrico por Jose Antonio Cuadrado Archiváu 2016-03-04 en Wayback Machine (15/5/12)
- Gaspard Monge Archiváu 2018-08-05 en Wayback Machine Web n'honor a Gaspard Monge.
- Xuiciu de Napoleón sobre Gaspard Monge
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Gaspard Monge.- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Gaspard Monge» (n'inglés), MacTutor History of Mathematics archive, Universidá de Saint Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Monge.html.
- Imaxe del bustu de Gaspard Monge, por François Rude en Louvre Archiváu 2016-03-04 en Wayback Machine
- Darstellende Geometrie, Volltext der deutschen Ausgabe von 1900
- Biografía en francés Archiváu 2015-05-21 en Wayback Machine
- Large summary table of the nomenclature.(1788) N'inglés Übersetzung James St. John der Méthode de nomenclature chimique (1787)[1]
Datos: Q206832- Multimedia: Gaspard Monge
![[1]](http://web.lemoyne.edu/~giunta/methodposter/table.jpg){kind=link}