Gladys Elena Vergara Gavagnin (1928 – 5 de xunetu de 2016Montevidéu) foi una astrónoma y docente uruguaya, conocida polos sos cálculos sobre eclises na dómina en que nun lo faíen los ordenadores, y en que'l so honor nomar al asteroide (5659) Vergara.[2][3][2][4][5][6][7]

Gladys Vergara
Vida
Nacimientu 1928
Nacionalidá Bandera de Uruguái Uruguái [1]
Llingua materna castellanu
Muerte Montevidéu5 de xunetu de 2016[1] (87/88 años)
Estudios
Estudios Universidá de la República
Llingües falaes castellanu
Oficiu profesoraastrónoma
Emplegadores Universidá de la República
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Carrera profesional

editar

Estudió Ciencies Físiques y Astronomía, nuna dómina en que yeren ámbitos inaccesibles pa les muyeres. Formó parte de la primer xeneración d'estudiantes del Departamentu d'Astronomía fundáu pol Dr. Cernuschi na Facultá d'Humanidaes y Ciencies.[2] En 1952, foi una de los fundadores de l'Asociación d'Aficionaos a l'Astronomía.[8][9] Foi secretaria del Institutu Antárticu Uruguayu.[2]

El 18 de xunetu de 1968, los astrónomos chilenos Carlos Torres y S. Cofré, afayaron, na Estación Astronómica de Cuetu El Carbayu, en Chile, un nuevu asteroide de la petrina principal que foi Designación provisional n'astronomía denomináu provisionalmente como 1968 OA1. Depués del fallecimientu de Vergara, la Unión Astronómica Internacional (UAI) nomó a dichu asteroide como 5659 Vergara.[2][10][11]

Vergara foi Secretaria del Conseyu Directivu del Institutu Antárticu Uruguayu, según el Resolvimientu aprobáu pola Primer Convención Nacional Antártica, celebrada en Montevideo ente'l 24 y 27 d'abril de 1970.[12][13] La dictadura de 1973 la cesanteó y quedó ensin trabayu hasta la vuelta de la democracia en 1985.[2] Vergara foi profesora d'Astronomía del Conseyu d'Educación Secundaria.[2]

Trabayu na Facultá d'Inxeniería dende 1962 hasta payares del 2011, onde apuerto a docente grau 5 y Direutora del Institutu d'Agrimensura. Coles mesmes foi Direutora del Observatoriu de Montevideo, profesora del Institutu d'Agrimensura de Facultá d'Inxeniería y profesora del Institutu Batlle y Ordóñez cuando yera l'Institutu Femenín.[2]

Vergara incentivó a les sos alumnes a mercar un telescopiu refractor UNITRON de 10 cm que foi l'utilizáu pa inaugurar l'Observatoriu del Institutu Femenín d'Enseñanza Media, Institutu Batlle y Ordóñez (IBO), del que fuera una de los fundadores en xineru de 1976.[14]

Foi una de los fundadores del Comité Nacional de Astronomia d'Uruguái.[15]

En Facultá d'Inxeniería foi compañera de la Lic. Profesora Esmeralda Mallada, en que'l so homenaxe nomar al asteroide (16277) Mallada.[16]

Finó'l 5 de xunetu de 2016.[17][18]

Familia

editar

Gladys Vergara foi fía de Margarita Y. Gavagnin Crossa de Vergara, direutora fundadora de la Escuela Gran Bretaña nel Cerrito de la Victoria y de la escuela Peñarol. Tuvo una única fía, Gladys Jacqueline Valois Vergara.

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 Afirmao en: Catálogo de Autoridades de la Biblioteca Nacional de Uruguay. ID de autoridad de la Biblioteca Nacional de Uruguay: 000044280. Data de consulta: 20 abril 2024. Llingua de la obra o nome: castellanu.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Unión Astronómica Internacional designa asteroide (5659) Vergara Archiváu 2017-04-02 en Wayback Machine Uruguái Educa
  3. Uruguái, Antartic a News Bolletin , páxina 432, issue 58, volume 5, númberu 10, xunu 1970, New Zealand Antartic Society.
  4. Professor Gladys Vergara, The Doings, volume 22, númberu 22, 15 de febreru de 1989, ISSN 0713-5904.
  5. Ella ye astrónoma; la ciencia de Urania na Educación Pública., 13 de mayu de 2009.
  6. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes minorplanet
  7. The Teaching of Astronomy in Uruguay, Harvard.
  8. Historia de l'Asociación d'Aficionaos a l'Astronomía del Uruguái
  9. Report, Observatoriu Astronómicu República Arxentina, 18 avientu 1970.
  10. Gary W. Kronk, Comets: a descriptive catalog Enslow Publishers, 1984
  11. 5659 Vergara (1968 OA1), California Institute of Technology.
  12. primera-convencion.html TESTU DE LOS RESOLVIMIENTOS APROBAOS
  13. profesora-gladys.html Complementu informativu
  14. Quien na astronomia uruguaya, Apuntes d'Astronomía Llatinoamericana, Edgardo Ronald Minniti Morgan
  15. Uruguái nel cielu
  16. Primer asteroide col nome d'una muyer astrónoma uruguaya. Archiváu 2016-11-20 en Wayback Machine Uruguái Educa
  17. ASTRÓNOMA PROF. GLADYS ELENA VERGARA GAVAGNIN
  18. GLADYS VERGARA GAVAGNIN, L'Observador