Idioma achí

El achí' ye un idioma mayense rellacionáu col idioma quiché (k'iché'), con nucleu orixinal nos conceyos de Cubulco, Rabinal, San Miguel, Salamá, San Jerónimo, parte de Granados y el Chol; tolos anteriores pertenecientes al departamentu guatemalianu de Baxa Verapaz.

Achí 'Achi' '
Faláu en	Guatemala
Rexón	Baxa Verapaz
Puestu	Non nos 100 mayores (Ethnologue 1996)
Familia	Llingües mayenses Quicheano-Mameano Quicheano Mayor Quicheano Quiché-Achí Achí
Dialeutos	Cubulco y Rabinal
Alfabetu	Alfabetu llatín
Estatus oficial
Oficial en	Reconocíu, respetáu y promovíu (más non oficial) en Guatemala según la reforma al artículu 143 de la Constitución Guatemaliana^[1]
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	`nengunu`
ISO 639-2	`myn`
ISO 639-3

Dialeutos

L'idioma achí tien dos sobresalientes dialeutos: Achí, Cubulco y Achí, Rabinal.

Dialeutu faláu en Cubulco, que tien los siguientes nomes alternativos:

Dialeutu faláu en Rabinal, que tien los siguientes nomes alternativos:

Entiende los siguientes 30 fonemes:^[2]

aa' a b' ch' ch ee y ii i j k k' l m n oo o p q q' r s t t' tz tz' o uu w x y (')

Cómo dicir "Hola":

Cómo dicir "Bienveníu":

Cómo dicir "Bonos díes":

Cómo dicir "Bones tardes":

Cómo dicir "Adiós":

Cómo responder al anterior:

Cómo dicir "Gracies":

Cómo dicir "¿Cuál ye'l to nome?":

Cómo dicir "Non":

Cómo dicir "Te quiero":

waaj

Númberos:

↑ «Proyeutu de Reformes a la Constitución Política» (castellanu). Base de Datos Políticos de les Amériques (Llunes 26 d'ochobre de 1998). Consultáu'l 6 de xunetu de 2007. La Consulta Popular realizóse'l 16 de mayu de 1999. Les Reformes Constitucionales nun fueron aprobaes pol pueblu.
↑ Guillermo Chen (Miércoles 27 d'avientu de 2006). «Pronunciando l'Alfabetu Maya Achí» (castellanu). Guatemala Solidarity Network. YouTube. Consultáu'l 6 de xunetu de 2007.