El yavitero o pareni (y dacuando baniwa) ye un idioma estinguíu faláu na Amazones venezolanu a veres del Orinoco. El postreru falante conocíu morrió en 1984.

Yavitero
'Paraene, pareni'
Faláu en  Venezuela
Falantes estinguíu
Llingua muerta 1984
Familia Arahuaco
Estatus oficial
Oficial en Bandera de Venezuela Venezuela
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2
ISO 639-3 yvt

Clasificación

editar

El yavitero o pareni ye una llingua arahuaca. El parentescu col restu de llingües arahuaques conozse desque Alexander von Humboldt axuntó una llista de pallabres y comparar col maipure puramente dichu.

Pareni Maipure Castellanu
camosi kié (kiepurig) 'sol'
keri kejapi (cagijapi) 'lluna'
ouipo urrupu 'estrella'
oueni (ut) oueni 'agua'

catti

'fueu'
nosivi nokirri 'ñariz'

Humboldt escribe que'l misioneru y llingüista Gilii consideraba al yavitero un dialeutu de los idiomes maipures. El científicu alemán pregúntase si nun yera más bien un amiestu de dos idiomes.[1]

Humboldt apunta qu'una de les roques en Maipures ye conocida como Keri y los nativos de la zona creen ver nella la imaxe d'una lluna llena. Los indíxenes indiquen nel mediu de los tabayones de Maipures otra roca que llamen Casomi, o sol.

Referencies

editar
  1. von Humboldt, Alexander (1999): Reise in die Äquinoktial-Gegenden des Neuen Kontinents Insel Verlag. Bd2. pgs. 968-969

Enllaces esternos

editar

Ethnologue (inglés)