Katakana

silabariu xaponés

El katakana (片仮名), ye ún de los dos silabarios emplegaos na escritura xaponesa xunto col hiragana. Atribúyise la so invención al monxu Kukai o Kobo Daishi. Tamién llamase katakana a cualesquier de los carauteres d'esi silabariu. Cuando se refier al conxuntu de silabarios hiragana y katakana conózse-y como Kana. Esti silabariu ye'l mas vieyu de la llingua xaponesa.

Sistema d'escrituraKatakana
Tipos silabariu, sistema d'escritura natural y alfabetu de caxa única
Llingües xaponés, llingües ryukyuenses y Llingua ainu
Creador Shi Konghai
Dates 800
Orixe Xapón
Basáu en Man'yōgana (es) Traducir
ISO 15924 Kana (411)
Direición del testu vertical right-to-left (en) Traducir y d'izquierda a derecha
Estaya Unicode U+1B000-1B0FF[1], U+1B100-1B12F[1], U+1B130-1B16F[1], U+30A0-30FF[1] y U+31F0-31FF[1]
Cambiar los datos en Wikidata

Estos carauteres, al contrario de los kanji, nun tien nengún valor conceutual, sinón namái fonéticu.

El silabariu katakana consta de 46 carauteres que representen sílabes formaes por una consonante y una vocal, o bien una única vocal. La única consonante que pue dir sola ye la 'n'.

Carauteres katakana básicos editar

  A I U E O
  ア (a) イ (i) ウ (u) エ (e) オ (o)
K カ (ka) キ (ki) ク (ku) ケ (ke) コ (ko)
S サ (sa) シ (shi) ス (su) セ (se) ソ (so)
T タ (ta) チ (chi) ツ (tsu) テ (te) ト (to)
N ナ (na) ニ (ni) ヌ (nu) ネ (ne) ノ (no)
H ハ (ha) ヒ (hi) フ (fu) ヘ (he) ホ (ho)
M マ (ma) ミ (mi) ム (mu) メ (me) モ (mo)
Y ヤ (ya)   ユ (yu)   ヨ (yo)
R ラ (ra) リ (ri) ル (ru) レ (re) ロ (ro)
W ワ (wa) ヰ (wi)   ヱ (we) ヲ (wo / o)
 
N ン (n)        

En bermeyo y enfatizaos los carauteres obsoletos.

ヰ  (wi) y ヱ  (we) tan en desavezu y yá nun s'utilicen (arriendes, la so pronunciación auténtica ye, respeutivamente, i [i] e (y)e [j̆e]/[e]). Pa representar wi y we (con pronunciación wi y we) úsense ウィ y ウェ, respeutivamente.

Dalgunos carauteres katakana tienen delles asemeyances, como asocede con so (ソ) y n (ン), shi (シ) y tsu (ツ), u (ウ) y wa (ワ). Otros, como he (ヘ) y mo (モ), aseméyense a los equivalentes en hiragana ( へ y も respeutivamente).

Pronunciación: Toles lletres se pronuncien más o menos como n'asturianu sacante:

  • u [ü̜] (comprimía, non arredondiada)
  • sh [ɕ] (como la sh inglesa)
  • h [h] (aspirada inglesa, pero más suave)
  • f [ɸ] (ente f y h aspirada inglesa)
  • y [j̆] (una i faciendo diptongu)
  • r [ɺ̠] (asemeyada a la r suave asturiana)


Referencies editar

Enllaces esternos editar