Kolding

Kolding
Alministración
País	Reinu de Dinamarca
Estáu federáu	Dinamarca
Rexón alministrativa	Dinamarca Meridional
Conceyu	Kolding
Tipu d'entidá	ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu	Jørn Pedersen
Códigu postal	6000
Xeografía
Coordenaes	55°29′27″N 9°28′20″E / 55.4908°N 9.4722°E
	Kolding Kolding (Dinamarca)
Demografía
Población	58 757 hab. (2015)
Porcentaxe	100% de Kolding
Más información
Fundación	1231
Prefixu telefónicu	7
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar); UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Pisa, Delmenhorst, Lappeenranta, Örebro, Nanortalik, Stykkishólmur, Panevėžys, Anjō, Drammen, Huéscar, Szombathely (es) , Kujalleq, Wuqing District (en) y Panevėžys City Municipality (en)
	kolding.dk

Kolding ye un puertu marítimu danés alcontráu nel fiordu de nome homónimu na rexón de Dinamarca Meridional. Ye la ciudá principal del conceyu de Kolding. Anque ye un centru urbanu dedicáu a los sectores llaborales de comerciu, manufactura, construcción de maquinaria y tresporte, la principal actividá económica ye la construcción de barcos.

Con una población de 57 583 habitantes,^[1] ye la séptima ciudá más poblada de Dinamarca. El conceyu de Kolding conforma una parte del Área metropolitana del este de Xutlandia, que tien una población total de 1,2 millones d'habitantes. ^[2]

Historia

Vista del fiordu de Kolding.

Kolding nomar por primer vegada, como Kaldyng, nel documentu conocíu como Censu del rei Valdemar de 1231. El nome foi aplicáu primero al ríu Kolding, y vien de kald, que significa "fríu".

La historia de la ciudá ye, sicasí, más antigua. Los primeros materiales arqueolóxicos de Kolding daten de la era del rei Valdemar el Grande (primer metá del sieglu XII). Nun se sabe cuándo recibió Kolding los privilexos de ciudá, pero éstos fueron confirmaos nuna carta de Cristóbal II fechada'l 28 de xineru de 1321.

Kolding yera una ciudá nes llendes del reinu col ducáu de Schleswig, y foi sede d'un castiellu real, conocíu como Koldinghus, dende mediaos del sieglu XIII. A partir de los finales del sieglu XV Kolding sirvió d'aduana y de pasadoriu del comerciu colos ducaos del sur. El castiellu foi ampliáu nos sieglos XV y XVI. A mediaos d'esti postreru, el rei Cristián III y el so consorte Dorotea de Saxonia-Lauemburgu fixeron de la ciudá la so residencia temporal. En 1553 Cristián III fundó l'hospital de San Jorge y una escuela llatina, y la reina Dorotea fundó una escuela en 1566. Nel Llibru de la Ciudá de Kolding (Koldings Bys Bog) de 1646 méntase que la ciudá cuntaba con 280 cases y 2.800 habitantes, un númberu eleváu pa una ciudá de provincia d'esi tiempu. Los impuestos d'aduana constituyeron un importante ingresu pa la corona, pero les guerres del sieglu XVII que Dinamarca llibró principalmente contra Suecia marcaron l'entamu d'una fase de decadencia que namái se revertiría hasta'l sieglu XIX. Mientres la Guerra de los Trenta Años la ciudá foi afarada en dos causes y dempués del conflictu sobrevieno la peste. Mientres una epidemia en 1654-1655 morrieron 358 persones. El 25 d'avientu de 1658 llibróse la batalla de Kolding, onde daneses y polacos ganaron al rei Carlos X Gustavo de Suecia, nel intre de la Guerra suecu-danesa de 1658-1660.

Hubo otra batalla de Kolding el 23 d'abril de 1849, mientres la segunda guerra de los ducaos. Nesta ocasión la ciudá foi bombardiada por artillería prusiana. A la fin de la guerra florió de nuevu'l comerciu y les esportaciones al traviés del puertu de Kolding (fundáu en 1843 y espandíu delles vegaes), el ferrocarril de Xutlandia Oriental, y el ferrocarril que comunicaba con Esbjerg —el nuevu y puxante puertu danés nel Mar del Norte. Gracies a la so situación xeográfica nel centru de rutes comerciales ente l'este y l'oeste de Dinamarca, según ente Dinamarca y Alemaña dada'l so allugamientu temporalmente fronterizu, y a la crecedera de la producción agrícola de la rexón, Kolding surdió como un destacáu centru comercial. La población creció rápido. En 1898 inauguróse la central llétrica qu'alimentaría a tola ciudá, que cuntaba yá con 10.000 habitantes. El desenvolvimientu tamién implicó meyores nos derechos de les muyeres. En 1909 escoyer a la primer muyer miembru del conceyu municipal, y 4 años dempués había 4 muyeres nel mesmu. En 1922 fundóse la Casa de la Muyer, la primera del so tipu nel país.

Mientres la ocupación alemana na segunda guerra mundial un gran númberu de soldaos alemanes permanecieron destacaos en Kolding. En 1943 la Gestapo estableció'l so cuartel xeneral pa Xutlandia meridional nes proximidaes del castiellu de Kolding. A la fin de la guerra, establecer na ciudá un campamentu pa refuxaos alemanes que siguió operando hasta 1949. Al igual que como asocedió dempués na primer guerra mundial, tres el fin de la segunda vieno un curtiu periodu d'estancamientu económicu.

Dellos años dempués de la guerra resurdió'l comerciu, la industria y les esportaciones. Nos años 1970 Kolding yera una gran esportadora de ganáu vacuno y porcín y sede de numberoses industries manufactureras de metales, lo mesmo que de cerveza, materiales de construcción y testiles. Cola acelerada crecedera de la ciudá, perdióse gran parte de los edificios antiguos de treme de madera, que fueron sustituyíos por edificaciones modernes. En 1970 el conceyu de Kolding engrandar cola incorporación de comunidaes perifériques. Dende los años 1960 hai un trabayu coordináu ente les ciudaes del Área del Triángulu (Kolding, Vejle y Fredericia). Esta área, que dende 1992 amplióse a seis municipios, constitúi una de les rexones de mayor economía y dinamismu de Dinamarca. El nuevu ponte del Pequeñu Belt dio-y a esta rexón un importante impulsu económicu en 1970, que se vio reforzáu cola construcción de la ponte del Gran Belt en 1997. En 1991 la ciudá integrar a la Unión de Ciudaes Báltiques. En 1981 Kolding foi distinguida como Ciudá del Añu por cuenta de la meyora nes condiciones que se brindaba a les empreses, lo que resultó nel establecimientu de nuevos negocios.

En 1999 la Universidá del Sur de Dinamarca estableció en Kolding unu de los sos seis campus. Una nueva reforma estructural de los conceyos daneses enanchó entá más les llendes municipales de Kolding en 2007, cola integración, total o parcial, de los antiguos conceyos de Lunderskov, Vamdrup, Egtved y Christiansfeld.

Hermanancies

Referencies

↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Censu
↑ «Vision Østjylland» (danés). Archiváu dende l'orixinal, el 25 de febreru de 2009. Consultáu'l 25 de febreru de 2010.
↑ femp.es (agostu de 2011). «Listado de corporaciones locales españolas hermanadas con Europa» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-24.

Enllaces esternos

[Censu-1] Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Censu

[2] «Vision Østjylland» (danés). Archiváu dende l'orixinal, el 25 de febreru de 2009. Consultáu'l 25 de febreru de 2010.

[3] femp.es (agostu de 2011). «Listado de corporaciones locales españolas hermanadas con Europa» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-04-24.

[1]

[2]

[3]