Koper
Koper (
[ˈkoːpəɾ] (?·i), n'italianu: Capodistria, en croata: Kopar) ye una ciudá portuaria d'Eslovenia (ver mariña eslovena), país que la so mariña adriática tien 47 quilómetros. Koper ta asitiada xusto al sur de la ciudá italiana de Trieste, tamién na mariña, y ye la capital del conceyu de Koper, qu'en 2011 tenía 24.996 habitantes.
 Koper | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  Eslovenia | ||||
Municipio urbano (es)  | Municipio de Koper (es) | ||||
| Tipu d'entidá | ciudá | ||||
| Nome oficial |
Koper (sl) Capodistria (it) | ||||
| Nome llocal |
Koper (sl) Capodistria (it) | ||||
| Códigu postal |
6000 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 45°32′53″N 13°43′52″E / 45.548°N 13.731°E | ||||
  Koper Koper (Eslovenia) | |||||
| Superficie | 13 km² | ||||
| Altitú | 3 m y 15 m | ||||
| Llenda con |
| ||||
| Demografía | |||||
| Población |
25 753 hab. (1r xineru 2020) - 13 256 homes (1r xineru 2020) - 12 497 muyeres (1r xineru 2020) | ||||
| Porcentaxe |
100% de Municipio de Koper (es) 1.25% de Eslovenia | ||||
| Densidá | 1981 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Prefixu telefónicu |
05 | ||||
| Estaya horaria |
UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu) | ||||
| Llocalidaes hermaniaes | |||||
| koper.si | |||||
 | |||||
Historia editar
La so hestoria y cultura son fuertemente italianes pola so llongura pasáu venecianu. Lo más pervalible y bultable dende'l puntu de vista arquiteutónicu ye'l Palaciu de los Pretores, construyíu del sieglu XIII al XV, y la catedral de San Nazario, del sieglu XIV. Dambos edificios son d'estilu góticu-venecianu y tán asitiaos na céntrica Plaza de Tito.
Koper yera un pequeñu asentamientu nuna islla del golfu de Trieste. Na antigua Grecia el llugar yera conocíu como Aegida y los romanos llamar Capris, Caprea, Capre o Caprista, esto ye, islla de les cabres.
En 568 los habitantes de la vecina Trieste fuxeron de los lombardos a Capodistria. La ciudá foi rebautizada como Justinópolis pa honrar al emperador bizantín Xustinianu II.
Esisten testimonios de la esistencia d'un importante comerciu ente Venecia y Capodistria yá en 932. Mientres la guerra ente Venecia y el Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, Koper poner de parte d'ésti, siéndo-y concedíu'l estatus de ciudá pol Emperador alemán Conrado II, en 1035. Sicasí, en 1279 Koper pasó a formar parte de la República de Venecia.
La ciudá convertir nel centru alministrativu d'Istria y yera llamada polos venecianos Caput Histriae, la capital de Istria. D'ende provién el so nome italianu actual, Capodistria. Por cuenta de el so pasáu venecianu y al constante contautu posterior con Italia, la mayor parte de los habitantes de la zona fala italianu amás d'eslovenu, y esiste una importante minoría italiana.
Ente los sieglos XV y XVII Koper vivió'l so apoxéu económicu gracies a les salines, qu'entá güei esisten, y al comerciu de ceberes.
La única ciudá portuaria austriaca d'entós, Trieste, y la veneciana de Koper compitieron mientres enforma tiempu, hasta qu'en 1720 la primera foi declarada zona de llibre comerciu, lo cual perxudicó a la otra. La llegada de Napoleón punxo fin a la "Serenísima República de Venecia" en 1797 y la ciudá pasó a ser francesa (1797-1809) y austriaca hasta 1918.
En 1825 la islla foi xunida a tierra firme.
Según el censu austrohúngaru de 1900 vivíen en Koper inda 7.205 italianos, 391 eslovenos, 167 croates y 67 austriacos.
Tres la Primer Guerra Mundial y en virtú del Tratáu de Rapallo (1922) Koper pasó a Italia xunto a una bona parte de la mariña axacente. En 1947 convertir en parte de la zona llibre de Trieste
En 1954 pasó a formar parte de Yugoslavia.
Relixón editar
Koper yá foi obispáu nel sieglu VIII, en 1498 nació nella Pier Paolo Vergerio que sería dempués un importante teólogu luteranu, aportando a obispu de la ciudá de 1536 a 1548. En 1828 Koper pasa a depender de la diócesis de Trieste. Cola pertenencia a Yugoslavia vuelve ser independiente.
Economía editar
La principal fonte de trabayu ye'l puertu ("Luka Koper"), y la fábrica de motocicletes TOMOS (TOvarna MOtorjev Semedela) (Tomos). Esiste una industria turístico entá non masificada y una Universidá (Univerza na Primorskem), creada en 2003, a la qu'alleguen aproximao más de 3.000 alumnos. La Universidá de Primorska ye tamién conocida como "Universidá de la Mariña".
Deporte editar
Esiste un equipu de fútbol de primer división, el FC Koper, y el so estadiu ye'l ŠRC Bonifika.
Intereses editar
Foi la ciudá natal del precusor de los estudios fisiolóxicos del metabilismo Santorio Santorio, (1561-1636) anque ésti fuera conocíu como Sanctorio de Padua, pela ciudá italiana na qu'exerció'l so llabor docente.
Na cai Kidričeva, que parte de la Plaza de Tito, puede trate una placa conmemorativa escrita en castellán que recuerda a los combatientes antifascistes eslovenos, croates, italianos (istrianos) muertos en defensa de la Segunda República española, llamaos por ello Španski borci (combatientes d'España) o a cencielles Španci (españoles).
Los combatientes que participaron n'España fueron aquella vegada los combatientes yugoslavos de Tito. Nesta ciudá por ser multinacional participaron eslovenos, croates y tamién italianos.
Referencies editar
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Koper.
