Wikipedia

Llingües bicolanas

Les Llingües bicolanas o Llingües Bikol son un grupu de llingües falaes mayoritariamente na Península de Bicol, na islla de Luzon, na provincies de Catanduanes y la Islla Burias de Masbate.

Llingües bicolanas
Subdivisiones Bicolano central, Southern Catanduanes Bikol (en) Traducir, Rinconada Bikol (en) Traducir, Pandan Bikol (en) Traducir, West Albay Bikol (en) Traducir, Libon Bikol (en) Traducir, Miraya Bikol (en) Traducir y Buhi Bikol (en) Traducir
ISO 639-2 bik
Códigu Glottolog biko1240
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]
Distribución xeográfica d'importante Bikol llingües y dialeutos al traviés de Bicol rexón; la clasificación basada en Lobel (2013)

Clasificación interna

editar

Grupos

editar
 
Un ensayu escritu nun Bikol dialeutu.

Les llingües de Bikol arrexuntaos según Ethnologue ye:

  • Costeru Bikol (Del norte)
    • Isarog Agta Llingua
    • Monte Iraya Agta llingua
    • Central Bikol llingua
      • Canaman Dialeutu (estándar)
      • Naga Dialeutu de ciudá Partíu Dialeutu
      • Tabacu-Legazpi-Sorsogon (TLS) dialeutu
      • Daet Dialeutu
      • Virac Dialeutu
    • Del sur Catanduanes Bikol llingua
  • Inland Bikol (Del sur)
    • Monte Iriga Agta llingua
    • Albay Bikol Llingües
      • Buhinon Llingua
      • Libon Llingua
      • Del oeste Miraya llingua
      • Del este Miraya llingua
    • Requexada Bikol Llingua
      • De monte / Sinabukid dialeutu
        • Agta Variante
        • Iriga Variante (estándar)
      • Lowland / Sinaranəw Dialeutu
        • Baao Variante
        • Bato Variante
        • Bulda-Pili variante
        • Nabua-Balatan Variante
  • Del norte Catanduanes Bikol (Pandan Bikol)

Diagrama de McFarland (1974)

editar

Bikol 

Bikol Proper 

 North Catanduanes 


Pandan (North Catanduanes)



 Inland Bikol 


Iriga (Riŋkonāda)


 Albay 


Buhi (Buhi'non)




Libon




Oas (West Miraya)



Daraga (East Miraya)






 Coastal Bikol 


Naga (Standard Bikol), Legazpi, and Partíu



[[Virac, 

Catanduanes|Virac]] (South Catanduanes)


San Pascual (Northern Burias Island)





Bisakol 


Northern Sorsogon




Southern Sorsogon



Masbateño



Romblomanon






Lobel (2000)

editar

Mientres McFarland (1974) parte Bikol a 11 dialeutos, Lobel (2000) parte Bikol a 12 dialeutos distintos (incluyendo Partíu Bikol, que McFarland nun estrema) y 4 cañes principales.[1]

  • Del norte Costeru Bikol
  1. Central Estándar @– Faláu principalmente en Naga Ciudá. Tamién reconocíu (y dacuando entendíu) en Daet, Camarines Norte y munchos otres árees de Camarines Sur; San Pascual, Masbate en Islla Burias; Ciudá de Legazpi y otres ciudaes a lo llargo de la mariña oriental de Albay, southwestern mariña de Catanduanes, y nororiental Sorsogon.
    1. Daet Variante d'área ##

Naga Variante d'área de la ciudá ## Estándar oriental Bikol @– Faláu en y alredor Ciudá de Legazpi, Catanduanes ciudá del sur y del norte de San Andres y Caramoran y De'l norte Sorsogon

  1. Partíu @– Faláu nel Camarines Sur municipio de Ocampo, Goa, Tigaon, Lagonoy, Sagñay, y San Jose. Esti dialeutu tien una entonación duce y ye fuertemente influyíu por Riŋkonāda.
  2. Del sur Catanduanes @– Faláu na metá del sur de Catanduanes.
    1. Virac Variante d'área ##

Bato Variante d'área ## Baras Variante d'área Variante de San Miguel (transitional a Del norte Catanduanes)

  1. Riŋkonāda @– Faláu principalmente en Iriga Ciudá, Baao; Bulda; Balatan; Baao; y Nabua, Camarines Sur. Tamién en Ocampo, Buhi y Pili en Camarines Sur y en partes de Polangui, Albay.
    1. Lowland Riŋkonāda Dialeutu (vocal /ə/ de faltes)
    2. De monte Riŋkonāda dialeutu (con /ə/ vocal)
  2. Buhinon @– Faláu en Buhi, Camarines Sur. Contién carauterístiques de dambos Bikol de Polangui y Bikol de Iriga.
  3. Libon @– Faláu en Libon, Albay.
  4. Del oeste Miraya @– Faláu en Ligao Ciudá, Polangui, Oas, y Pio Duren, Albay.
  5. Del esti Miraya @– Faláu en Guinobatan; Camalig; Daraga; Jovellar, Albay; Donsol y Pilar, Sorsogon.
    1. Central (Guinobatan)
    2. Esti llonxanu (Camalig, Daraga)
    3. Al sureste (Jovellar, Albay, Donsol, Pilar)
  1. Pandan Bikol @– Faláu por aproximao 80,000 persones o la metá del norte de Catanduanes.
    1. Bagamanoc Variante d'área ##

Caramoran Variante d'área (transitional a Del sur Catanduanes)

    1. Gigmoto Variante d'área (transitional a Del sur Catanduanes)
    2. Pandan Variante d'área ##

Panganiban Variante d'área ## Viga Variante d'área

  1. Central Sorsogon @– Faláu en Sorsogon Ciudá; Castiella; Casiguran; y Juban, Sorsogon.
    1. Castiella Sorsogon (Entemecíu con Legazpi Bikol)
    2. Casiguran-Juban Variante #

Del sur Sorsogon tamién sabíu como Gubat llingua @– Faláu en Gubat; Barcelona; Bulusan; Santa Madalena; Matnog; Irosin; y Bulan, Sorsogon.

  1. Masbateño @– Faláu en Masbate Ciudá; Mobo; Uson; Dimasalang; Palanas; Masbate; Aroroy na islla de Masbate, tou de Ticao Islla, y Claveria na metá del sur de Burias Islla.
    1. Estándar Masbateño
    2. Ticao Variante d'islla

Dellos dialeutos de Del sur Bikol tener el cercanu central unrounded vocal /ɨ/ como reflex de Proto-Austronesian *y. Aun así, Proto-Austronesian *y ta dau cuenta como /o/ en Libon. Dos Bikol los dialeutos tienen consonantes adicionales úniques, concretamente Del sur Catanduanes, que tien un interdental consonante llateral /l̟/ (tamién transcrito como l̪͆ ), y Buhi-non, que tien el voiced velar fricative /ɣ/.[2][3][4]

Referencies

editar

Notes

editar
  1. ↑ Lobel, Jason William, Tria, Wilmer Joseph S., and Carpio, Jose Maria Z. 2000. An satuyang tataramon / A Study of the Bikol Language. Naga City, Philippines: Lobel & Tria Partnership, Co.: Holy Rosary Minor Seminary.
  2. ↑ http://scholarspace.manoa.hawaii.edu/bitstream/handle/10125/1772/olson.html
  3. ↑ https://vagabonddrifter.wordpress.com/2012/03/17/interdental-llateral/
  4. ↑ Lobel, Jason. 2009. "Bikol". In Concise Encyclopedia of Languages of the World, 158-161. Oxford: Elsevier.

Referencies xenerales

editar
  • Lobel, Jason William; Tria, Wilmer Joseph S. Y Carpio, Jose Maria Z. 2000. Un satuyang tataramon / Un Estudiu del Bikol Llingua. Naga Ciudá, Filipines: Lobel & Tria Sociedá, Co.: Menor de Rosariu santu Seminary.

Enllaces esternos

editar
  • Traduz Bikol, un on-line inglés-Bikol y Bisakol traductor de llingües.
  • ye disponible al traviés del Kaipuleohone archivu.


Un Bikol base de datos de llingua

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Llingües_bicolanas&oldid=4016889»