Llingües d'Andorra
Les llingües d'Andorra son les llingües usaes nel Principáu d'Andorra. Les más usaes son el catalán, l'español, el francés y el portugués; d'elles namái'l catalán ye idioma llocal, les demás fálense de resultes de la inmigración o del turismu. El catalán ye tamién la única llingua oficial según la Constitución Andorrana de 1993;[1] sicasí, Andorra ye miembru de la Organización d'Estaos Iberoamericanos, pa lo que foi aceptada'l 18 de payares de 2004, y miembru de la Organización Internacional de la Francofonía.
El castellán, el portugués y el francés tienen un usu importante dada la inmigración principalmente española dende mediaos del sieglu XX. La población andorrana ye de nacionalidá española (32%), portuguesa (16%) y francesa (6%), ente que la población de nacionalidá andorrana ye del 38% (l'añu 2008 y el 2009 son los únicos años en que los ciudadanos andorranos superen a los de nacionalidá española desque se tienen datos, 1963).[2] Nel casu del castellán y el francés tamién s'esplica'l so usu habitual pol sector turísticu, yá que este ye'l más importante de la economía del país, y los turistes son principalmente españoles y franceses,[3] y tamién poles rellación comerciales con España y Francia.
Estadístiques
editar
Según datos del añu 2015, el catalán ye l'idioma más usáu nel país (55,2%), siguíu pol español (37,1%) y nun porcentaxe inferior el portugués (3,8%) y el francés namái en redol al 2. Nuna encuesta d'usos llingüísticos d'Andorra realizada pol Institut d'Estudis Andorrans atalantar# que el 80% cree que'l catalán ye necesariu pa integrase n'Andorra, ente que el 18% piensa que non.[4]
Al respective de la llingua materna o primer llingua, sicasí, l'español ye la primer llingua, col 43,8% de la población, ente que'l catalán ser pal 39,5%.
| Llingua materna | Llingua habitual | |
|---|---|---|
 Catalán |
39,5% | 55,2% |
 Español |
43,8% | 37,1% |
 Portugués |
18,6% | 3,8% |
 Francés |
10% | 2,2% |
| Otres | 8,7% | 6,0% |
| Fonte: Encuesta d'usos llingüísticos n'Andorra - 2005 | ||
Idiomes na educación
editarEl sistema educativu n'Andorra estremar por tres tipos de sistemes compuestu pol sistema andorranu, español y francés. El sistema andorranu depende del Ministeriu d'Educación y Cultura del Gobiernu d'Andorra y foi creáu en 1982, la llingua vehicular d'esta enseñanza ye'l catalán.
El sistema español depende del Ministeriu d'Educación d'España y cuenta con cinco centro de primaria y unu de secundaria.[5] La llingua vehicular d'esti sistema ye'l español. El francés cunta con 14 centros maternales y de primaria y un institutu, el Lycée Comte de Foix,[6] y la llingua vehicular d'este ye'l francés.
| Sistema educativu | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 |
|---|---|---|---|---|---|
| Sistema andorranu | 3.328 | 3.612 | 3.800 | 3.911 | 4.002 |
| Sistema español | 3.499 | 3.541 | 3.434 | 3.390 | 3.326 |
| Sistema francés | 3.650 | 3.636 | 3.570 | 3.549 | 3.468 |
| Total estudiantes | 10.477 | 10.789 | 10.804 | 10.850 | 10.796 |
| Fonte: Departamentu d'estadística d'Andorra[7] | |||||
Referencies
editar- ↑ Consell Xeneral d'Andorra (ed.): «Constitución d'Andorra». Archiváu dende l'orixinal, el 27 de marzu de 2010. Consultáu'l 6 d'agostu de 2010.
- ↑ Departament d'Estadística d'Andorra (ed.): «Població per nacionalitat». Consultáu'l 7 d'agostu de 2010.
- ↑ Departament d'Estadística d'Andorra (ed.): «Índex de turistes per nacionalitat i frontera». Consultáu'l 7 d'agostu de 2010.
- ↑ Institut d'Estudis Andorrans (ed.): «Encuesta d'usos llingüísticos d'Andorra». Archiváu dende l'orixinal, el 29 de payares de 2015. Consultáu'l 6 d'agostu de 2010.
- ↑ Ministeriu d'Educación d'España (ed.): «Andorra». Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'agostu de 2010. Consultáu'l 6 d'agostu de 2010.
- ↑ Lycée Comte de Foix (ed.): «À l'anicie:». Archiváu dende l'orixinal, el 19 d'avientu de 2009. Consultáu'l 6 d'agostu de 2010.
- ↑ Departament d'Estadística d'Andorra (ed.): «Estudiants escolars per sistema ensenyament». Consultáu'l 6 d'agostu de 2010.
Ver tamién
editar
Datos: Q2277004
Multimedia: Languages of Andorra
