Les llingües mixeanas (o mijeanas) constitúin una de les dos cañes de la familia mixe-zoque alcontraes nel sur de Méxicu. Les llingües d'esta caña fálense principalmente en Oaxaca onde se denominen propiamnete mixe y tamién en Veracruz onde se-yos denomina popoluca. El términu popoluca ye un tanto confusu porque esiste una llingua de la caña zoqueana que tamién se denomina popoluca. Anterior en Chiapas falóse'l tapachulteco que yera otra llingua independiente de la caña mixe.

Llingües mixeanas
Distribución xeográfica Ismu de Tehuantepec (Oaxaca, Veracruz)
Países Bandera de Méxicu Méxicu
Falantes 135 mil
Filiación xenética

Totozoqueano
  Mixe-zoqueano

    L. mixeanas
Subdivisiones Mixeano d'Oaxaca
Mixeano del Golfu
Códigu Glottolog mixe1286
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Clasificación interna editar

Les llingües mixeanas paecen tener un tiempu de diversificación envaloráu d'unos 13 sieglos.[1] Frente a los 36 sieglos de diversificación del proto-mixe-zoque. Tocantes a les llingües de la caña mixeana esta ta formada puramente poles siguiente variedaes:

Comparanza léxica editar

El siguiente cuadru resume los numberales en distintes variedaes de llingües mixeanas:[2]

GLOSA Popoluca
de Sayula
Popoluca
de Oluta
Mixe de
Totontepec
Mixe de
Tlahuiltotepec
proto-mixeano
1 el toʔk el toʔk toʔk el toʔuk *el toʔ.k
2 mečk mesko mehʦk mahʦk *mehʦ.k
3 tūgup tuviʔk tōhk tûkûk *tuku.k
4 mak.tašp mak.tasko mak.tāšk mak.tɔšk *mak.tas.k
5 mogošp mokoško mugošk makošk *mokoš.k
6 tuhtup tuhtuhko tohtik tutuhk *tuhtu.k
7 guš.tuhtup huš.tuhkuhtuh- vuš.tohtik wuš.tuhk *wuš.tuhtu.k
8 tuku.tuhtup tuku.tuhko todohtik tuktuhk *tuku.tuhtu.k
9 taš.tuhtup tās.tutuhko taš.tohtik tɔš.tohk *tas.tuhtu.k
10 makp maku mahk mɔhk *mah.k

Referencies editar

  1. Swadesh, "Languages of the World" de la Encyclopædia Britannica, Macropædia (15th edition), p. 787.
  2. Mark Rosenfelder's Metaverse: Mixe-Zoquean

Bibliografía editar

  • Dieterman, Julia Irene, 1995, Participant reference in Isthmus Mixe Narrative Discourse, MA. Thesis in linguistics presented to the Faculty of the Graduate school of the University of Texas at Arlington.
  • Hoogshagen, Searle & Hilda Halloran Hoogshagen, 1993, Diccionariu Mixe de Coatlán, Serie de Vocabularios Indigénas "Mariano Silva y Aceves" Num. 32. SIL, Mexico, D.F.
  • Schoenhals, Alvin & Louise Schoenhals, 1965, Vocabulariu Mixe de Totontepec, Serie de Vocabularios Indigénas "Mariano Silva y Aceves" Num. 14. SIL, Mexico, D.F.
  • Wichmann, Søren, 1995, The Relationship Among the Mixe-Zoquean Languages of Mexico. University of Utah Press. Salt Lake City. ISBN 0-87480-487-6.

Enllaces esternos editar