Llingües yoruboides

Les llingües yoruboides constitúin un grupu de llingües Volta-Congu formáu pol igala, una llingua falada en Nixeria central y el grupu de llingües Edekiri, qu'inclúi diverses llingües falaes en Togu, Benín y el suroeste de Nixeria. El términu yoruboide deriva de la llingua más falada del grupu'l yoruba que tien más de 20 millones de falantes. Otra llingua demográficamente importante'l itsekiri (Nixeria, de 600 a 800 falantes). El grupu yoruboide pertenez a l'agrupación Yoruboide-Igboide-Edoide.

Llingües yoruboides
Distribución xeográfica África subsaḥariana occidental
Países Bandera de Nixeria Nixeria
Bandera de Benín Benín
Bandera de Togu Togu
Falantes ~22 millones
Filiación xenética

Níxer-Congu
  Volta-Congu
    Benue-Kwa
      Volta-Níxer

        L. Yoruboides
Subdivisiones Igala
Edekiri
Códigu Glottolog yoru1244
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Descripción llingüística editar

El igala (faláu por 1,8 millones de persones) ye importante na reconstrucción del proto-yoruboide al formar una caña independiente biforcada del restu de llingües yoruboides falaes más al oeste, y separáu d'estes llingües poles llingües edoides ya idioma ebira. Sicasí, el igala ta estrechamente emparentáu tantu col yoruba como coles llingües itsekiri. Los itsekiri son pueblos riberanos que viven nel delta del Níxer en Nixeria. Caltienen una identidá étnica separada del restu de pueblos yoruboides.

Toles llingües yoruboides son tonales, la mayoría d'elles tien tres tonos de nivel. Gramaticalmente son llingües aislantes con orde básicu SOV.

Comparanza léxica editar

Los numberales para distintes llingües yoruboides son:[1]

GLOSA Edekiri Igala PROTO-
YORUBOIDE
Quepe Ica Idaca Ifè Yorùbá
'1' ɔ̀kɛ̃ ɔkɔ̃ òbú ɔ̀kɔ̃̀ óːkã íɲɛ́ *o-kp͡ã
*y-nɛ
'2' mɛ̃́ʤì yɟi méʤi mêːdzì éːɟì èʤì *y-ɟi
'3' mɛ̃́ta ɛta mɛ́ta mɛ́ːta ɛ́ːta ɛ̀tā *y-ta
'4' mɛ̃́hɛ̃ ɛ̃ɛ̃ mírĩ mɛ́ːrɛ̃ ɛ́ːrĩ ɛ̀lɛ̀ *y-rĩ
'5' mɛ́hú ɛwu mɛrú mɛ́ːrú áːrũ ɛ̀lú *y-rũ
'6' mɛ̃́fà ɛfa mɛ́fà mɛ́ːfà ɛ́ːfà ɛ̀fɛ̀ *y-fa
'7' méʤy ɛɟɛ méʤy méːʣy ɛ́ːɟy èbyiē *y-ɟy?
'8' mɛ̃́ʤɔ ɛɟɔ mɛ́ʤɔ mɛ́ːʣɔ ɛ́ːɟɔ ɛ̀ʤɔ *y-ɟɔ
'9' mɛ̃́sɛ̃́ ɛsɔ̃ mɛ́sã mɛsã́ ɛ́ːsã̀ ɛ̀lá *y-sã?
'10' mɛ̃́wá ɛyá maː máː ɛ́ːwǎː ɛ̀ɡwá *y-wa

Referencies editar