Lucainena de las Torres

Lucainena de las Torres
Alministración
País	España
Autonomía	Andalucía
Provincia	provincia d'Almería
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Lucainena de las Torres (es)	Juan Herrera Segura
Nome oficial	Lucainena de las Torres (es)
Códigu postal	04210
Xeografía
Coordenaes	37°02′28″N 2°11′59″W / 37.041°N 2.1997°O
	Lucainena de las Torres Lucainena de las Torres (España)
Superficie	123 km²
Altitú	542 m
Llenda con	Níjar, Turrillas, Tabernas, Tahal, Uleila del Campo, Sorbas y Carboneras
Demografía
Población	704 hab. (2023); - 287 homes (2019); - 251 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia d'Almería
Densidá	5,72 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00

Lucainena de las Torres ye una llocalidá y conceyu español de la provincia d'Almería, na comunidá autónoma d'Andalucía. Nel añu 2017 cuntaba con una población de 570 habitantes (INE). El so términu municipal tien una superficie de 123 km² lo qu'apurre una densidá poblacional de 4,63 hab/km². La llocalidá asítiase a una altitú de 542 msnm y a 53 km de la capital de provincia, Almería.

Dende xineru de 2013 Lucainena de las Torres forma parte de la rede Los pueblos más guapos d'España.^[2]^[3]^[4]

Dende la Prehistoria hasta Edá Antigua

Los primeros pobladores remontar al neolíticu, yá que s'atoparon dellos xacimientos, atraíos polos metales de los nuesos montes. Darréu atópense restos del periodu hispanorromano y afayos d'abondosu sigillata, probablemente de la que fueron delles villes nes qu'habitaba un "Lucanius", d'onde paez provenir el términu de la Villa. Del periodu árabe, destacar que yera una pequeña y sele villa cola so mezquita, y que'l so nome yera "Locaynena", adscrita a la Cora de Bayyana, y que foi apurrida a los Reis Católicos nel añu 1488. Per aquellos años a la Villa arrodiábalu una muralla, probablemente árabe con seis torres que guardaben a una torre principal na que s'abellugaben los habitantes nos asedios. D'ende'l nome de "Lucainena de los Siete Torres", simplificáu nos nuesos díes a "Lucainena de las Torres". A esti topónimu tradicionalmente supónen-y un orixe ibéricu o hispanorromano, pero los cronistes y documentos de los sieglos XV y XVI tresmitir de distinta manera, como Locayna, La Caynera o Alocainona. Solamente los documentos oficiales de la creación de parroquies nos años de 1505 y 1514 dan el nome de Lucainena, y llámase de les Torres pol castiellu y les torres que la defendíen mientres la Edá Media; anque nel sieglu XIX, Madoz específica Lucainena de los Siete Torres. L'orixe d'esti pueblu asitiáu en Sierra Alhamilla ye de dómina hispanorromana, constatáu polos restos arqueolóxicos atopaos pela redolada del llugar, posiblemente onde s'allugaba la villa del patriciu Lucainus, nome que define y anicia el topónimu actual.

Edá Media

Mientres la Edá Media, tando Almería islamizada, según Tapia Garrido, el pueblu integrar na llamada Tierra de Níjar, que estendíase como un triángulu ente Cabu de Gata, Agua Amargoso y Lucainena de las Torres, y compuesta por cinco llugares: Níjar, Huebro, Inox, Tarbal y Lucainena, con cabecera en Níjar que dio nome a la contorna. El castiellu y les torres que siempres arrodiaron a Lucainena constaten la so presencia a lo llargo de sieglos y completen el so topónimu. La alquería musulmana surdida nun llugar privilexáu peles sos agües va ver sumir la so población, empezando un nuevu periodu de la so historia. Tres la victoria de los Reis Católicos en 1489, concédense estes tierres en réxime de señoríu a don Enrique Enríquez, tíu de Fernando'l Católicu. Esti señoríu llamaráse Estáu de Tahal, del cual formaba parte Lucainena xunto con otros 13 llugares allugaos na Sierra de los Filabres, sacante Lucainena, asitiáu en Sierra Alhamilla..

El sieglu XVI va carauterizar por conflictos sociales y políticos que van provocar una crisis económico y demográfico importante. Lucainena queda despoblada tres la espulsión de los moriscos en 1570 y, según el visitador, que vien en 1574 a entamar la contorna, apunta qu'antes de la rebelión había nel pueblu 436 habitantes moriscos. Anque'l llibru d'Apéu y Población que se realiza nesi añu contién pocos datos útiles del sieglu XVI, indícase que'l pueblu foi repobláu por 19 colonos, ensin precisar la so procedencia. Nesti sieglu llevar a cabu la construcción de la primer ilesia, en 1505, utilizando l'antigua mezquita, que va ser abandonada dempués de la rebelión de los moriscos. una prueba d'estos conflictos cola población musulmana foi la invasión de Lucainena, en 1566 pol famosu pirata berberisco omar-al askenn, que desembarcó en Les Negres, travesó los montes hasta llegar a Lucainena y una vegada ellí escalo la población, tomando como rehenes a más de 100 cristianos. Estos fueron llevaos hasta Arxel onde s'axustó'l rescate.L'encargáu d'axustar dichu rescate foi'l Conde Juan de Caparrós. Nel sieglu XVII álzase un nuevu templu so la advocación de Santa María, anque la so patrona ye la Virxe de Montesión. Mientres el sieglu XVII el señoríu de Tahal pasa, por enllaz matrimonial o venta, al Marqués d'Aguilafuente, tamién Duque d'Abrantes, y pertenez al partíu de Baza

La edá d'oru del pueblu

A lo llargo d'esti sieglu y del siguiente, la escasa población dirá permediándose, algamando según el Censu d'Ensenada, de 1752, una población de 429 habitantes, y recuéyense siete cortijadas, de les cualos entá queden cuatro, Los Olivillos, Polopos, La Rambla Fonda y El Saltador.El sieglu XIX presentar con grandes cambeos, l'abolición de los señoríos y la puxanza de la minería, que van apurrir un nuevu réxime municipal y un aumentu económicu qu'entá apreciamos nes construcciones llevaes a cabu nesta dómina; al marxe de les rellacionaes cola minería, realízase tamién la construcción del nuevu campusantu en 1837 Esta dinámica va vese reflexada tamién na población, con un aumentu de 1.205 habitantes en 1849, teniendo'l máximu poblacional de la so historia en 1900 con 2.455 habitantes. Según l'estadista Madoz, escontra 1846, Lucainena pertenez al partíu xudicial de Sorbas, audiencia territorial de Granada, y caracteriza al pueblu como un llugar de 240 cases, con un terrén de bona calidá y fontes y manantiales de bona agua potable y ferrial, pos abonda'l terrén en minerales, siendo'l principal l'azufre, al sur, en Sierra Alhamilla, onde s'atopen antigües mines.

La vida empúnxose, dende la segunda metá del sieglu XIX, escontra una sociedá plural que vio'l so meyor reflexu na amplia variedá d'oficios y oficios qu'abondaron na villa: abogaos, procuradores, notarios, médicos, farmacéuticos, se simultaneaban cola principal actividá ancestral, l'agrícola, anque por estes feches cuntar con una amplia variedá d'oficios pola esistencia constatada de telares, molinos d'aceite y farina, fábriques de xabón y aguardiente, alfareríes, amás d'un floreciente comerciu: lleguen a nomase hasta 15 tiendes de xéneros diversos: especies, granes, paños y ropa polo xeneral.

Escudu

Escudu partíu: 1ᵘ) en campu d'azur, seis torres de plata, esclariaes d'azur, ordenaes en dos faxes y superaes d'otra escontra'l xefe; nel xefe un mazu y un picu, pasaos n'aspa, d'oru; y 2ᵘ) mantelado; 1ᵘ y 2ᵘ, un castiellu d'oru, aclardo deazur, y nel matel, de plata, un lleón de gules, coronáu d'oru. Al timbre, corona real zarrada.

L'escudu de Lucainena de las Torres foi encargáu pol Conceyu en sesión plenaria de 3 de marzu de 1995 al heraldista ya historiador José Luis Ruz Márquez quien propunxo l'escudu descritu sofitándose en circunstancies dignes de ser reflexaes nel blasón municipal y que se xustificaron col correspondiente informe históricu: les torres n'alusión a les qu'antaño defendieron el pueblu, seis menores y una principal, que-y valieron a la villa'l nomatu de Lucainena de los Siete Torres; mazu y picu de la minería que deparó a la villa nel primer terciu del sieglu XIX una de les mayores dómines de prosperidá; les ondes n'alcordanza de les sos agües melecinales que dieron llugar a un balneariu de xusta fama; y, d'últimes los castiellos y el lleón del escudu de Don Enrique Enríquez, tíu del Rei Católicu del quien recibió en señoríu Lucainena con otros pueblos de los Filabres pola so collaboración na conquista del reinu de Granada. El blasón foi aprobáu por decretu de la Xunta d'Andalucía nᵘ464 de 8 d'ochobre de 1996.

Bandera

Paño rectangular de seda o tafetán, en proporción, del estil a la batiente, d'una y media vegada más llarga qu'ancha, estremáu en seis partes iguales, trés enriba y trés embaxo, qu'alternen una torre blanca, sobre azul, con ondes de blancu y azul. L'estil, de madera, con moharra, guardamano y regatón.

La creación de la bandera de Lucainena de las Torres foi decidida en plenu del so Conceyu de 14 d'agostu de 1996 y foi encargada al heraldista ya historiador José Luis Ruz Márquez quien propunxo la enriba descrita sofitándose básicamente nel desglose del primer cuartel del escudu municipal de la villa. Foi aprobada por decretu de la Xunta d'Andalucía nᵘ188 de 24 de xunu de 2003.

La Bandera

Actual bandera

Establezse en 2003 antes d'esta la bandera yera azul col escudu del pueblu nel centru

Actual y antiguos gobiernos

Y07 Conceyales

PP 5

PSOE 2

PA 0

GIAL 0

Y03 Conceyales

PP 5

PSOE 2

Fiestes

Fiesta de San Sebastián

Tercer fin de selmana de xineru

Sábadu: Actuación d'un conxuntu nel salón cultural.

Domingo: Procesión de San Sebastián y ufrienda de rosques a este, al so pasu pol pueblu los vecinos tiren roscos. Fiestes n'honor a Manuel Sánchez Lázaro.