Observatorios de Mauna Kea
Los observatorios de Mauna Kea son un conxuntu d'Observatorios astronómicos asitiaos cerca del volcán inactivu Mauna Kea, na islla de Ḥawai, Estaos Xuníos.[1]
| Observatorios de Mauna Kea | |
|---|---|
| Maunakea Observatories (en) | |
| institutu d'investigación y observatoriu astronómicu | |
.jpg) | |
| Llocalización | |
| País |  Estaos Xuníos |
| Estaos |  Ḥawai |
| Condáu | condáu de Hawaii |
| Llugar físicu | Mauna Kea |
| Coordenaes | 19°49′20″N 155°28′30″W / 19.8222°N 155.4749°O |
  Observatorios de Mauna Kea Observatorios de Mauna Kea (Océanu Pacíficu) | |
  Observatorios de Mauna Kea Observatorios de Mauna Kea (Ḥawai) | |
| Altitú | 4205 m |
| Historia y usu | |
| Apertura | 1968 |
| Instalaciones | |
| Formáu por |
Submillimeter Array (en)  y Mauna Kea VLBA station (en) |
| Web oficial | |
 | |
Polo xeneral, el Mauna Kea ye un llugar ideal pa observaciones astronómiques pelos sos cielos escuros y bona visión (seeing), cuidao que'l so cume atópase más arriba del 40 % de l'atmósfera, el 90 % del vapor d'agua (nubes) y la capa d'inversión térmica, lo que dexa unes 300 nueches estenes al añu. La so xeoloxía fai bien fácil llevar carreteres hasta'l cume y abastecer observatorios astronómicos.[2]
Construyéronse nel so visu doce observatorios de diversos países, ente los que s'atopen dos de los mayores telescopios ópticos del mundu, el telescopiu Keck I y II. El grupu que formen los observatorios lleva'l mesmu nome que'l volcán, ta xestionáu pola Universidá de Ḥawai y foi creáu con inversiones de más de dos mil millones de dólares al añu[3]
La construcción de diversos observatorios creó polémiques sobre'l so posible impautu ambiental (especies natives d'inseutos), xeolóxicu (compactación del terrén volcánicu) o cultural (terrenal sagráu pa les creencies relixoses locales).[4][5]
Telescopios
editar| Telescopiu | Diámetru | Tipu | Propietariu | Dende |
|---|---|---|---|---|
| UH 2.2m | 2,2 m |
Universidá de Ḥawai |
1970 | |
| United Kingdom Infrared Telescope (UKIRT) | 3,8 m |
Lockheed-Martin, NASA, Universidá d'Arizona |
1979 | |
| Infrared Telescope Facility (IRTF) | 3,0 m | 1979 | ||
| Canadá-France-Hawaii Telescope (CFHT) | 3,6 m |
Canadá, Francia, Universidá de Ḥawai |
1979 | |
| Caltech Submillimeter Observatory (CSO) | 10,4 m | submilimétrico | Caltech, NSF | 1987 |
| James Clerk Maxwell Telescope (JCMT) | 15 m |
China, Xapón, Taiwán, Corea del Sur, Reinu Xuníu, Canadá | 1987 | ||
| Antena del Very Long Baseline Array | 25 m |
NRAO, AUI, NSF |
1992 | |
| Keck I | 10 m | 1992 | ||
| Keck II | 10 m |
Caltech, California Association for Research in Astronomy | 1996 | ||
| Subaru Telescope | 8,2 m |
NOAJ (Xapón) |
1999 | |
| Gemini North | 8,1 m |
Estaos Xuníos, Reinu Xuníu, Canadá, Chile, Australia, Arxentina, Brasil |
1999 | |
| Submillimeter Array (SMA) | 8 × 6 m | interferómetro submilimétrico | Smithsonian Astrophysical Observatory, Taiwán | 2002 |
| Hoku Kea | 0,9 m | 2010 |
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ About Mauna Kea Observatories
- ↑ «About Mauna Kea». Consultáu'l 31 d'agostu de 2016.
- ↑ «Mauna Kea Telescopes». Consultáu'l 31 d'agostu de 2016.
- ↑ Knapp, Alex. «Understanding The Thirty Meter Telescope Controversy». Consultáu'l 31 d'agostu de 2016.
- ↑ Hall, Shannon. «Hawaii's Telescope Controversy Is the Latest in a Long History of Land-Ownership Battles». Consultáu'l 31 d'agostu de 2016.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Observatorios de Mauna Kea.- http://www.ifa.hawaii.edu/mko/
Datos: Q831790- Multimedia: Mauna Kea Observatory
