Molokaʻi
Molokaʻi ye una de les islles de Ḥawai. Ta asitiada a 40 km al este d'Oʻahu, dixebrada pola canal Ka-iwi, y al norte de Lānaʻi, dixebrada pola canal Kalohi. Alministrativamente Molokaʻi depende del condáu de Maui, sacante la península de Kalaupapa que forma'l condáu de Kalawao. Ye la quinta islla en tamañu.
| Molokaʻi | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Estaos Xuníos d'América |
| Estaos |  Ḥawai |
| Condáu | [[d:Special:EntityPage/Q111409|{{{2}}} |
| Tipu d'entidá | islla |
| Capital |
Kaunakakai (es)  |
| Nome llocal | Molokai (en) |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 21°08′06″N 157°00′36″W / 21.135°N 157.01°O |
 | |
| Superficie | 670 km² |
| Puntu más altu |
Kamakou (en) |
| Altitú media | 1,512 m |
| Demografía | |
| Población | 7345 hab. (2010) |
| Densidá | 10,96 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC−10:00 |
 | |
Xeografía
editarLa islla ta formada por dos volcanes, el East Molokaʻi y el más pequeñu West Molokaʻi. Tien una superficie total de 673,44 km². El puntu más altu ye'l Mauna Kamakou nel East Molokaʻi, con 1.515 metros sobre'l nivel del mar.
El volcán East Molokaʻi y el Koʻolau n'Oʻahu, son tou lo que queda de la metá sur del monte orixinal. La metá norte sufrió un colapsu catastrofal fai 1,5 millones d'años y alcuéntrase fundida escontra'l norte, sol Océanu Pacíficu.Lo que se caltién na islla son los cantiles costeros más altos del mundu, con una altitú de 1.010 metros. Na película Jurassic Park III apaecen imáxenes de los mesmos. Na mariña sur de Molokaʻi atópense los petones de coral más llargos de los EE. XX., con un llargor de casi 40 km.
La sablera de Pāpōhaku na mariña oeste de la islla, ye la más llarga de les islles Ḥawai.
Demografía
editarLa población ye bien diversa, pero con un gran porcentaxe de descendencia hawaiana. La población total, nel censu del 2009, yera de 8.120 habitantes.
La única ciudá de la islla ye Kaunakakai, qu'amás tien un puertu. L'aeropuertu ta en West Molokaʻi.
Historia
editar
Les primeres colonies en Molokai fundáronse alredor del 650 e.C., de xuru provenientes des les Islles Marqueses y, más tarde, dende Tahití y otres islles del Pacíficu Sur.[1]
En 1788, el capitán James Cook afayó la islla nel so primer viaxe a les Islles Sándwich pero, acabante entrar el 1786, el capitán George Dixon fondió na mariña de Molokaʻi, siendo'l primer européu en poner pie na islla.
Rei Kamehameha I, primer rei de Ḥawai, conquistó la islla en 1795.
A mediaos del sieglu XIX los nativos ḥawaianos viéronse afeutaos por enfermedaes que, inadvertidamente, introducieron los inmigrantes europeos y asiáticos. Miles morrieron pol gripe, la sífilis, la llepra y por otres enfermedaes que nunca antes los afectaron.
La llepra foi introducida nel archipiélagu de Ḥawai polos chinos que veníen trabayar nos campos d'azucre. Medrosu de que s'espardiera la plaga de llepra, el rei Kamehameha IV segregó a los malatos del reinu, treslladándolos a una colonia establecida pa ellos na islla de Molokaʻi. La villa de Kaulapapa foi'l llugar escoyíu p'aisllar a los malatos. Los primeres exiliaos fueron abandonaos na islla en 1866.[1]
En 1873 aportó'l Padre Damián, el misioneru católicu belga Jozef van Veuster Wouster, que se dedicó a la cura de los enfermos mientres 16 años hasta que, en 1889, morrió afeutáu de llepra como yera d'esperar, dáu'l so calter contaxosu.
Ver tamién
editar- Ḥawai
- Kamehameha I
- Kamehameha IV
- Damián de Molokai
