Wikipedia

Pañolón d'Uviéu

reliquia de la catedral d'Uviéu
Nun confundir con Sudariu de Turín.

El Pañolón d'Uviéu (conocíu tamién por Santu Sudariu d'Uviéu y Sudarium Domini) ye una reliquia de la Ilesia Católica que s'atopa depositada na Cámara Santa de la Catedral de San Salvador d'Uviéu, Asturies, España. Trátase un pañuelu de llinu enllordiáu de sangre y dalguna quemadura de veles, de forma rectangular con una midida de 83 × 53 centímetros. Venéraselu como una prenda funeraria de Xesús de Nazaré mentada nel Evanxeliu de San Xuan.

Arca Santa d'Uviéu, qu'allugaba'l Pañolón.
Llegó dempués Simón Pedro, que lu siguía; y, entrando nel sepulcro, vio los llienzos [en griego ὀθόνια, othonia][1] colocados nel suelu, y el sudariu [en griego σουδάριον, soudarion],[2] que tubieren sobre so cabeza, non nel suelu colos llienzos, sinón plegáu nun llugar aparte.
Evangelio de San Juan. 20, 6-7

Referencies históriques

editar

La pallabra sudariu provién del llatín "sudarium", que lliteralmente significa "trapu de sudu". Na antigua Roma referíase a un pañuelu para llimpiase la cara. Yera un elementu usáu en múltiples ceremonies y rituales romanos, dende los cualos pasó a la lliturxa católica. Nel contestu hebréu, refierse a una especie de hábitu qu'usaben los homes xudíos dempués de casase, envolubráu na cabeza y xeneralmente usáu con un sombreru.[3] Los rituales funerarios xudíos envolubraben el cadabre n'unu o dellos cachos de llinu. Nel casu de la Resurrección de Lázaro, narrada nel Evanxeliu de San Xuan, méntase que les estremidaes taben arreyaes con cachos de llinu (en griegu κειρίαις, keiriais) y que la so cara taba envolubrada nun sudariu.[4] Nel casu de la resurrección de Xesús méntase foi envolubrada en teles arumaes, según el vezu xudío de dar sepultura.[5]

La primer referencia a un sudariu veneráu como reliquia provién d'un pelegrín anónimu de Plasencia, escontra'l 570. Según esti, atopábase nun covarón na ribera del ríu Xordán. Escontra'l 680 un obispu francu, Arculfo, dixo habelo vistu en Jerusalén.[6]

El primer documentu que fala específicamente del Pañolón d'Uviéu ta fecháu'l 14 de marzu de 1075 y describe l'apertura solemne de l'Arca Santa, conteniendo 30 reliquies, ente elles, el Pañolón d'Uviéu. Según esti documentu, les reliquies fueron depositaes na arca nel sieglu VIII en Toledo col fin de poneles a salvo del avance islámico. L'arca llegaría depués a la Catedral d'Uviéu. Pa xustificar que permaneciera tanto tiempu ensin abrir, el documentu esplica qu'una vegada s'intentó mirar nel so interior pero l'arca esprendería una potente lluz que fizo que toos arrenunciaren d'intentos posteriores. Nel 1075, Alfonso VI de Llión y la so corte, sicasí, llograríen ver nel so interior dempués d'un periodu d'ayunu y oración. L'orixinal d'esti documentu perdióse, y esisten duldes sobro l'autenticidá de les dos copies del sieglu XIII esistentes.[6]

Una carta d'Osmundo d'Astorga d'ente'l 1082 y el 1096 fala d'una tradición rexistrada en dellos escritos, según la cual siete homes llegaron dende Jerusalén hasta España llevando les reliquies a Toledo y depués a Astorga y a Uviéu.[6]

L'obispu Pelayo, na so obra «Liber testamentorum ecclesiae Ovetensis», d'ente'l 1109 y el 1130, indica que, mientres el reináu del visigodu Sisebuto, una caxa llena de reliquies fabricada por dellos "discípulos de los apóstoles" foi llevada a África y depués a Toledo, onde permanecería hasta la invasión musulmana y el final del reináu de Rodrigo, nel 712, dempués de lo que foi llevada a Asturies. Nel sieglu IX, Alfonso II d'Asturies llevaríala a la Cámara Santa de la Catedral d'Uviéu.[6]

Na Historia legionense», escrita escontra'l 1115, dizse que l'arca llegó a Sevilla nun barcu direutamente dende Jerusalén y que permaneció en Toledo mientres cien años, pa dempués ser tresportada per mar a un puertu d'Asturies cabo de Xixón. Depués, foi llevada a Uviéu por Alfonso II.[6]

Una llista de reliquies, escrita en sieglu XII y empobinada a pelegrinos, conocida como'l manuscritu de Valenciennes, afirma que l'arca foi a África, Cartaxena, Toledo y, finalmente, a Uviéu. Una versión más tardida incluyi Sevilla primero Toledo. El «Chronicon mundi» de Lucas de Tuy, ente 1232 y 1239, cunta que l'arca foi llevada nel sieglu VII a Toledo, onde permaneció 75 años, que nel 711 foi llevada a Asturies y que nel 828 foi llevada a Uviéu.[6]

Ente los sieglos XII y XIII circuló una lleenda que dicía que l'arca fuera construyida en Jerusalén, que depués fuera aventada al mar nel puertu de Jaffa. Escorrida polos santos Julián y Serrano, l'arca foi llexando hasta Cartago. Pa salvala de los paganos, foi llevada a Toledo cuando yera obispu Ildefonso, ente'l 657 y el 667, y depués foi tresportada al visu d'un monte llamáu Monsacro, cercanu a Uviéu, onde tuvo cuarenta y cinco años. El rei Alfonso II añadiría a l'arca les reliquies de los santos Julián y Serrano y otres de distintes localidaes d'España.[6]

Nel sieglu XVI cunta otra lleenda que diz que, nel sieglu V, san Toribio de Astorga tralsadó delles reliquies dende Jerusalén hasta una localidá ente Galicia y Asturies y que depués asitiara una parte d'estes nuna capiya llamada de Santa María de Monsacro.[6]

Amás, na llista de reliquies de l'arca hai que destacar un cachu de tela de síndone. Na Cámara Santa de la Catedral d'Uviéu caltién un cachu de síndone de 25x25 centímetros con un marcu de plata. Ye llamativu que les fontes históriques falen d'una reliquia de sudariu", esto ye una porción, ente que'l Sudariu d'Uviéu considérase completu.[6]

Nel IV Conceyu de Braga del 675 faise referencia a un "Arca de Dios" con reliquies, cuando nesa dómina, según delles fontes, l'Arca Santa #atopar en Toledo.[7]

Camín de Santiago

editar

Hai una ruta del Camín de Santiago que percuerre'l norte d'España y que va de Llión a Uviéu, pasando pola Catedral del Salvador, pa siguir depués escontra l'oeste. Esta ruta ye conocida como Camín del Salvador. Esiste un refrán que diz: "Quien va a Santiago y non al salvador, visita al criáu y non al Señor".[8][9]

Estudios

editar

Unu de los estudiosos del pañu foi l'obispu Giulio Ricci, miembru de la Curia Romana y presidente del Centru Romanu de Sindonología. Ricci afirma que cuando contempló'l pañu per primer vegada convenciose de la so autenticidá al reconocer la semeyanza col Sudariu de Turín. El so convencimiento básase, por tantu nun niciu suxetivu de semeyanza y la presunción de que uno de los dos oxetos ye auténticu. En 1966 escribió sobro esti sudariu, incluyendo na so obra una imaxe gráfica de la cara de la Sábana Santa superpuesta nesti sudariu.[6]

Ricci pidió y llogró, el 29 de payares de 1977, el permisu pa tomar dellos filos y pequeños fragmentos del texíu del sudariu qu'unvió en parte a Max Frei-Sulzer pa un exame de los pólenes. Ente'l 15 y el 17 de mayu de 1979 el mesmu Max Frei-Sulzer tomó delles muestres del sudariu utilizando pa ello cinta de pegar.[6] Atopó pólenes de plantes comunes cola Sábana Santa de Turín y pólenes de plantes que nun medren n'Europa pero que son frecuentes nos desiertos de Tierra Santa.[10] Sicasí, la toma de muestres per parte de Frei foi tan anómala, la identificación de pólenes tan desaparente y el procesu polo xeneral foi lleváu a cabu de forma tan mala qu'anguaño se considera que les resultancies llograes por Frei nun tienen significación dalguna, ya inclusive hubo acusaciones de fraude.[6]

En 1982 el médicu Pierluigi Baima Bollone, director del Centru de Sindonología de Turín, escribió qu'atopara sangre humano del tipu AB na Sábana Santa de Turín. El citáu Baima Bollone, el médicu español José Delfín Villalain Blanco, vicepentresidente del Centru Español de Sindonología, y el médicu italianu Carlo Goldoni, miembru del Centru Romanu de Sindonología, afirmaron atopar sangre humano del tipu AB nel Sudariu d'Uviéu. Sicasí, nin la presencia de sangre nin el so grupu sanguineu ufierten evidencia dalguna d'autenticidá y tantu la presencia de sangre como la capacidá de determinar el so grupu sanguineu foi negada por espertos non sindonólogos.[6]

En 1985, Pierluigi Baime Bollone empezó una nueva serie d'estudios sobro'l Pañolón. Dexóse-y retirar siete filos, tomar muestres con cinta de pegar y faer nueves fotografíes.[6]

Mark Guscin, miembru del equipu d'investigación multidisciplinario del Centru Español de Sindonología, investigó la rellación ente'l Santu Sudariu d'Uviéu y la Sábana Santa de Turín.[11] Mark Guscin realizó otru estudiu sobro esta tema en 1999.[12] Basándose na hestoria, patoloxía forense, composición sanguínea (de tipu AB, como la de la sábana), y patrones de les manches, concluyó que dambes prendes cubrieron la mesma cabeza en dos momentos distintos, pero próximos ente sí. Avinoam Danin coincidió con esti analís, añadiendo que los granos de polen del pañolón coinciden colos de la sábana.

 
La Cruz de los Ánxeles en primer términu. Detrás puede vese el Santu Sudariu, que ta metíu nun relicariu de cristal.

En 1977 una muestra d'esti texíu tomada por Ricci foi unviada pa la so datación pol químicu y microscopista Walter McCrone nos Estaos Xuníos. El material tenía de ser radiodatáu nel Llaboratoriu Lawrence Berkeley de California. La muestra permaneció nesti llaboratoriu hasta 1984, a disposición de McCrone y del físicu Richard A. Muller. Hubo errores nel procesu qu'evitaron la datación. Darréu, el sudariu foi datáu cuatro vegaes, en 1990, 1991, 1992 y 2007, en trés llaboratorios distintos. Los cuatro exames dataron l'orixe del texíu nun intervalu ente los sieglos VI ya IX d. C., con probabilidá máxima del provenir del sieglu VIII.[13][14][6]

Los críticos sostienen que l'argumentu ye espurio. Yá que les manches de sangre nel Sudariu de Turín nun pudieron ser confirmaos, los del pañolón son irrelevantes. L'argumentu sobro'l polen ta tamién bien debilitáu debíu al descreitu del trabayu de Danin sobro la sábana, yá que trabayó con muestres contaminaes. El polen de Jerusalén podría haber llegáu al sudariu por bien diverses víes y, sía que non, solo indicaría la procedencia la tela, non la so fecha de creación.[15] Amás, el Sudariu de Turín ta texíu con un patrón d'espiga, ente que'l pañu d'Uviéu tien una urdimbre de tafetán.

En 2015 la Universidá Católica de Murcia afayó un granu de polen xuntáu a el sangre del sudariu. La palinóloga Marzia Boi afayó polen compatible cola planta Helichrysum Sp., supuestamente presente tamién na Sábana Santa.[16]

El Sudariu d'Uviéu foi texíu alredor del sieglu VIII d.C. en dalgún llugar fora d'Oriente Mediu, dada la técnica de filáu, y forma parte d'un grupu de sudarios asemeyaos qu'apaecieron na mesma dómina.[6]

Esposición

editar

Na Catedral del Salvador esiste la tradición de la bendición col Santu Sudariu. Hasta los años 80 realizabase nun balcón de la catedral. Na actualidá faise nel interior del templu los díes d'esposición pública.[17]

El Santu Sudariu esponse al públicu solu trés díes al añu que son: el Vienres Santu; el 14 de setiembre, Día de la Esaltación de la Santa Cruz; y el 21 de setiembre, Día de San Mateo Apóstol.[18] El restu del añu atópase depositáu na Cámara Santa.

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. ↑ «John 20:6». Bible Hub. Consultáu'l 3 de febreru de 2020.
  2. ↑ «John 20:7». Bible Hub. Consultáu'l 3 de febreru de 2020.
  3. ↑ Babylonian Talmud (Moed Katan 15a, y Eruvin 84b), donde la pallabra aramea usada para "hábito" es "sudera" (en latín: sudarium) y que era llevado normalmente por los judíos con un gorro central conocida en arameo como "kumtha". En Kiddushin 29b, donde hay menciones del Rabbi que se oponía a llevar una "sudera" (hábito) en su cabeza hasta que estuviera casado, por lo cual, su cabeza solo estaba cubierta por un gorro. Cf. Smith, 1903, p. 364, s.v. sudarium.
  4. ↑ «Juan 11:44». Consultáu'l 20 de febreru de 2020.
  5. ↑ «Juan 19:40». Consultáu'l 20 de febreru de 2020.
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 Nicolotti, 2016.
  7. ↑ Rodríguez, 2000, p. 105.
  8. ↑ Rodríguez, 2000.
  9. ↑ «ES28a- Camino de El Salvador [149 Kms. (119 Kms. Ruta Principal + 30 Kms. Vías Alternativas)]». El Camino de Santiago. Consultáu'l 20 de febreru de 2020.
  10. ↑ Marinelli, 2012.
  11. ↑ Guscin, 1997.
  12. ↑ Guscin, 1999.
  13. ↑ . Shroud (Abril de 2007). Consultáu'l 14 de marzu de 2019.
  14. ↑ Guscin, 1998.
  15. ↑ Robert Todd Carroll. «"Shroud" of Turin». The Skeptic's Dictionary. Consultáu'l 14 de marzu de 2019.
  16. ↑ «Investigadores de la UCAM hallan evidencias científicas que sitúan al Sudario de Oviedo y la Sábana Santa en el mismo escenario». Universidad Católica de Murcia (9 de febreru de 2015).
  17. ↑ Rodríguez, 2000, páxs. 26-27.
  18. ↑ «El Santo Sudario de la catedral de Oviedo será expuesto con motivo de las bendiciones de Viernes Santo». Europa Press (13 d'abril de 2006).

Bibliografía

editar
  • José Antonio Solís Miranda (2001). La Sábana Santa y el Santo Sudario. La Coruña: El Arca de Papel. ISBN 84-95637-18-9. 
  • Enrique López Fernández (2004). El Santo Sudario de Oviedo. Granda: Madú. ISBN 84-95998-26-2. 
  • Cesar Gracia de Castro Valdés (1997). El Santo Sudario de la Catedral de Oviedo. Ayuntamiento de Oviedo. ISBN 84-605-7189-0. 
  • Janice Bennett (2001). Sacred Blood, Sacred Image: The Sudarium of Oviedo, New Evidence for the Authenticity of the Shroud of Turin. Ignatius Press. ISBN 09-70568-20-7. 
  • Mark Guscin (1998). The Oviedo cloth. Lutterworth Press. ISBN 978-0718829858. 
  • Mark Guscin (1997). The Sudarium of Oviedo:Its History and Relationship to the Shroud of Turin. Shroud. Consultáu'l 14 de marzu de 2019. 
  • Mark Guscin (Junio de 1999). «Recent historical investigations on the Sudarium of Oviedo». Richmond Conference (Shroud). Consultáu'l 14 de marzu de 2019. 
  • Francisco Javier Fernández Conde y Raquel Alonso Álvarez (2016). «Las reliquias de la catedral de Oviedo: panorama general desde una perspectiva crítica». Territorio, sociedad y poder. Revista de estudios medievales I (11): 5-9.  ISSN 2341-1163
  • Andrea Nicolotti (2016). «El Sudario de Oviedo: historia antigua y moderna». Territorio, sociedad y poder. Revista de estudios medievales I (11): 104-105. ISSN 2341-1163
  • Emanuela Marinelli (2012). «La cuestión de los pólenes presentes sobre la Síndone de Turín y sobre el Sudario de Oviedo». I Congreso Internacional sobre la Sábana Santa. Valencia, 28-30 abril 2012 (Shroud). 
  • Narciso Casas. Historia y Arte en las Catedrales de España. Bubok Publishing. ISBN 978-84-686-3200-1. 
  • Jorge-Manuel Rodríguez Almenar (2000). El Sudario de Oviedo. Ediciones Universidad de Navarra. ISBN 84-313-1807-4. 
  • J. Payne Smith (1903). A Compendious Syriac Dictionary (en siríaco). Oxford: University of Oxford.

Enllaces esternos

editar
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Pañolón_d%27Uviéu&oldid=4186569»