Pautos del Laterano

Los pautos del Laterano firmáronse nel palaciu del Laterano l'11 de febreru de 1929 ente l'estáu italián, representáu por Benito Mussolini en nome del rei Víctor Manuel III, y la Santa Sé, representada pol cardenal Pietro Gasparri, secretariu d'estáu del papa Píu XI. Resuelven la cuestión romana, pendiente dende 1870, y redúcense les vindicaciones de soberanía del papa namái a la Ciudá del Vaticanu. En compensación, el catolicismu conviértese na relixón d'estáu n'Italia.

Contestu

En 1870, el xeneral Cardona invade los Estaos Pontificios y Roma conviértese na capital d'Italia, el papa Píu IX refúxase nel Vaticanu y considérase como prisioneru. En 1871, el parllamentu italián vota la llei de Garantíes pa garantizar les ventayes del papa, que les refuga provocando un desacuerdu que durará sesenta años. Ye cola Primer Guerra Mundial que la Ilesia y el gobiernu italián y los lliberales moderaos s'aprosimen, y que los católicos tornen na vida política. Cola llegada del faxismu, la Ilesia encóntase nes fuercies conservadores d'aquelli; esto traduzse cola reforma de les lleis eclesiástiques de 1923–1925, favoratible pa la Ilesia, pero será'l discursu de Benito Mussolini del 3 de xineru de 1925 que marcará la restauración de bienes ente'l Vaticanu y el gobiernu italián.

Los pautos del Laterano

Les negociaciones que conducirán a los acuerdos del Laterano emprimen en 1926. Elles conducen a la robla pol cardenal y secretariu d'estáu Pietro Gasparri y por Mussolini de los protocolos nel palaciu del Laterano, l'11 de febreru de 1929. Píu XI ve nesos acuerdos la restauración d'Italia a Dios, y de Dios a Italia.

Los pautos inclúin trés convenciones diferentes:

un tratáu políticu que regula la cuestión romana;
unes condiciones financieres qu'indemnicen a la Santa Sé;
un concordatu qu'establez la posición de la Ilesia n'Italia.

El tratáu políticu

El Papa aceuta l'Estáu de la Ciudá del Vaticanu, que l'estáu italián reconoz a la Santa Sé la so plena propiedá y autoridá soberana. Abandónase toa forma d'inxerencia italiana. En compensación, la Santa Sé arrenuncia a toa vindicación sobre los antiguos Estaos Pontificios. Reconoz el Reinu d'Italia baxo la casa de Savoya, y Roma como capital del estáu italián. Mesmamente, Italia reconoz Roma como una città sacra. En concretu, aquello significa qu'Italia pon el Vaticanu baxo la so proteición. Asina, en casu d'incidentes na Plaza de San Pedru, será la policía italiana la qu'intervendrá.

Reconócense-y al nuevu estáu servicios públicos: el Vaticanu tendrá una estación de tren, servicios postales, moneda propia (la lira vaticana), prensa escrita (Osservatore Romano), una radio y una televisión col drechu d'emitir, etc. El Vaticanu tresfórmase nel instrumentu de la Santa Sé, persona de Drechu internacional públicu, definíu como’l conxuntu de les instituciones superiores católiques. Nel entamu'l pautu dizse:

«Yá que, p'asegurar a la Santa Sé la independencia absoluta y visible, cal garantiza-y una soberanía indiscutible, incluso nel terrén internacional, dándose cuenta de que yera necesario constituyir, al traviés de modalidaes particulares, la Ciudá del Vaticanu, reconociendo a la Santa Sé, sobre esta mesma ciudá, la plena propiedá, el poder esclusivu y absolutu y la xurisdicción soberana.»

Reconozse al pontífiz como'l xefe temporal del Vaticanu, con tolos poderes, el llexislativu, l'executivu y el xudicial — el gobiernu efectivu del Vaticanu delégase nun gobernador xeneral. En casu de sé vacante, el poder pasa al Sagráu Colexu de cardenales.

El nuevu territoriu pontificiu ta formáu por 44 hectárees, lo que-y fai l'estáu más pequeñu del mundiu. Básicamente, ocupa la plaza de San Pedru, la basílica homónima, el palaciu del Vaticanu y los xardinos axacentes. El conxuntu ta arrodiáu d'una frontera que se fixó per aciu d'estos acuerdos, y ta constituyida a cencielles por muries, con cinco puntos d'accesu. Namái a la plaza San Pedru y a la basílica pue accedese llibremente. Mussolini propunxere incluyir otros edificios nel nuevu estáu, pero Píu XI refugárelo, afirmando:

«Ta nidio pa toos, asina esperamos, que'l Soberanu Pontífiz nun tien más qu'esta porción de territoriu material indispensable pal exerciciu d'un poder espiritual confiáu a los homes pal beneficiu de los homes.»

Palaciu del Laterano (a mandrecha, la Basílica de San Xuan) au se firmaron los Pautos que dieron orixe al Estáu de la Ciudá del Vaticanu.

Les condiciones financieres

Depués de la perda de los Estaos Pontificios, la Santa Sé afayábase nuna situación financiera difícil. En 1871, la llei de Garantíes ufiertaba la suma de dos mil millones de lires como compensación pola perda d'aquellos y de los bienes eclesiásticos. Les Garantíes foron refugaes por tolos papes, dende 1871 hasta los acuerdos del Laterano. Con ocasión d'estos últimos, Mussolini propunxo esta mesma suma aumentada colos intereses, aportando hasta la cantidá total de cuatro mil millones de lires.

Esta suma nun se dará direuto al Vaticanu. La Santa Sé recibió de fecho 750 millones de lires n'efeutivo y títulos al 5% d'un valir nominal de mil millones de lires, confiaes por Píu XI a l'Alministración especial de los bienes de la Santa Sé.

El concordatu

El concordatu fixo al catolicismu la relixón oficial del estáu italián. Los matrimonios católicos y l'aprobación de la Ilesia n'asuntos matrimoniales tuvieron consideración civil. Les autoridaes eclesiástiques foron reconocíes n'asuntos espirituales y disciplinarios,asina un sacerdote que renunciare de lo sos votos podía d'esta manera vese refugáu d'un emplegu públicu. L'enseñu relixoso católico fíxose obligatorio en tolos niveles educativos.

Pela so parte, l'estáu italián viose reconocío nel drechu de designar obispos, qu'habrán xurar fidelidá al rei. Prohíbese toa actividá política a Aición Católica, y tamién militar en partíos políticos a relixosos y sacerdotes. L'empobinamientu de Mussolini yera impidir la creación d'un partíu católicu.

Mussolini añaderá al concordatu disposiciones unillaterales regulando el destín de les otres confesiones, que sedrán reconocíes dende entós. Un xebramientu xurídicu instálase asina ente'l catolicismu y les otres relixones.

Depués de los acuerdos

Cuatro díes enantes de la firma formal de los acuerdos, el 7 de febreru, desvélase'l conteníu d'estos al conxuntu de les representaciones diplomátiques énte la Santa Sé. El gobiernu francés, dirixíu entóncenes por Aristide Briand, foi'l primeru en presentar la norabona al papa. El 9 de febreru, depués d'una audiencia solemne especial, los diferentes estaos confirmen la nueva situación del Vaticanu.

L'acuerdu cordial

L'oxetivu de Mussolini con estos acuerdos yera'l d'acercar la Ilesia a les idees faxistes. El de la Ilesia yera'l de restaurar un estáu católicu. Entrambos fracasaren, pero les rellaciones remanaron bones ente la Ilesia y el gobiernu faxista hasta 1945. Asina, en 1931, la Ilesia concede nueves garantíes sobro Aición Católica, a la que-y reafirma'l carácter relixosu y diocesanu.

La única crisis d'importancia refierse una vuelta más a les organizaciones católiques llaiques, vistes pol gobiernu faxista como una amenaza. Mussolini, contrariu a atacar la Ilesia abiertamente, como facía Hitler al mesmu tiempu, prefier aiciones d'intimidación contra los militantes católicos. En xineru de 1938, Píu XI amenaza con represalies d'escomulgar el faxismu y el gobiernu de Mussolini. Finalmente, en 1939, Mussolini obtién una reforma nos estatutos d'Aición Católica.

Depués de la Segunda Guerra Mundial

Podía pensase na fin de los pautos del Laterano tres el fundimientu del gobiernu faxista, sicasí una parte será confirmada pol nuevu estáu italián. La nueva republica italiana reconoz la parte de los pautos del Laterano que regulaben la cuestión romana. Por embargu, l'artículu 7 de la nueva constitución italiana afirmará la separación ente Ilesia y estáu. La Ilesia nun tendrá asina'l poder temporal d'aplicar la doctrina cristiana na sociedá civil. La Republica Italiana precisa que les modificaciones a les que llegaren colos acuerdos nun necesiten una revisión constitucional. El nuevu estáu italianu reconoz la Ilesia Católica y l'estáu del Vaticanu pero más nun aceuta les lleis católiques (anque les actes d'estáu civil relixosu, como'l matrimoniu, continúen teniendo un efeutu civil n'Italia). La península italiana más nun s'atopa per primer vegada dende l'Imperiu Romanu baxo l'autoridá espiritual de la Santa Sé.

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Pautos del Laterano.