Benito Mussolini
Benito Amilcare Andrea Mussolini Maltoni (29 de xunetu de 1883, Predappio (es) 
– 28 d'abril de 1945, Giulino (es) ) foi un políticu y dictador italianu.
_-_ribbon_bar.png){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_pasador.svg){kind=small}
Foi un políticu na Segunda Guerra Mundial, alliáu d'Adolf Hitler demientres la contienda.
Afitó un réxime denomáu fascismu, nel que recibió'l nomatu de Duce (guía o caudillu). Xefe de gobiernu ente 1922 y 1943, llantándose como dictador demientres la mayor parte d'esi periodu.
Biografía
editar
Mussolini nació en Dovia di Predappio, na provincia de Forlí, rexón d'Emilia-Romaña (Italia) el 29 de xunetu de 1883. So pá, Alessandro, yera ferraor; so ma, Rosa Maltoni, yera una mayestra que creyía fonderamente na importancia de la educación. El nome Benito púnxose-y n'honor al presidente reformista mexicanu Benito Juárez. Como so pa, Benito fízose socialista.
Graduóse como mayestru d'escuela en 1901. En 1902 emigró a Suiza fuxendo del serviciu militar. Demientres la so estancia, y al nun alcontrar un trabayu permanente, arrestárenlu por guitón, y pasó una nueche na cárcele. Más alantre, llueu d'ingresar nel movimientu socialista, deportárenlu a Aranjuez, au tuvo que faer el serviciu militar. Tornó a Suiza de sutrucu y ellí foi espulsáu d'un cantón a otru pol so activismu socialista. En Suiza fizo amistá con renomaos revolucionarios y foi formando la so cultura política baxo la influyencia -a vegaes contradictoria- de Karl Marx, Pierre-Joseph Proudhon, Friedrich Nietzsche y Vilfredo Pareto.
Fundó'l periódicu "Il Popolo d'Italia", de tendencies ultranacionalistes, lo que-y valió la espulsión del Partíu Socialista Italianu, y creyó en Milán en 1919 los "Fasci italiani di combattimento", grupos armaos d'axitación qu'ensamaren el biltu del futuru "Partíu Nacional Facista" en 1920. Ganóse'l favor de los grandes propietarios y salió elixíu como diputáu nes eleiciones de mayu de 1921.
Toma del poder de Mussolini
editar.jpg)
N'ochobre de 1922, la impotencia del gobiernu pa facer frente a la situación na que s'alcontraba'l país y la disolución del Parllamentu, allanaron el camín pa la denomada 'Marcha sobro Roma, el 28 d'ochobre de 1922. La so entrada trunfal na capital italiana, na que nun alcontró nenguna oposición, y el sofitu del exércitu y del gobiernu, fizo que lu nomaren primer ministru por parte del rei Víctor Manuel III el 30 d'ochobre de 1922.
Italia facista
editarAdulces, magar que con mayor puxu tres l'asesinatu del diputáu socialista Giacomo Matteotti en 1924, erixóse como únicu poder, desanició cualesquier mena d'oposición y tresformó'l so gobiernu nún réxime dictatorial
Autorizó la conversión de la Ciudá del Vaticanu nun estáu independiente en 1929. Sofitáu polos seutores católicos, entamó escorrexes escontra dalgunos grupos relixosos minoritarios.
Tres l'arribada al poder de Hitler n'Alemaña, averóse al nazismu, y dempués de les victories alemanes na Segunda Guerra Mundial, declaró la guerra a los Aliaos. Sicasí, el fracasu del exércitu italianu en Grecia, Libia y África oriental, asina como l'avance de les tropes aliaes, motivaron el so encarcelamientu por orde de Víctor Manuel III, qu'impulsó un güelpe d'estáu y decretó la fin del facismu en xunetu de 1943.
Caberos díes
editarFoi lliberáu por Otto Skorzeny y un grupu de paracaidistes de la SS d'Alemaña'l 12 de setiembre de 1943, y fizo una república facista nel norte d'Italia (Repubblica Sociale Italiana), pero l'avance alliáu angariyolu a fuxir a Suiza. Intentó cruciar la llende'l país antroxáu d'oficial alemán, pero descubriéronlu los partisanos en Dongo'l 27 d'abril de 1945. Fusiláronlu al día siguiente cola so compañera Clara Petacci y colgárenlos de los pies au díes enantes foren fusilaos partisanos italianos poles tropes facistes. Los sos cuerpos amosárenlos a la xente na plaza Loreto de Milán.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Archivio Storico Ricordi. Data de consulta: 3 avientu 2020. Identificador del Archivio Storico Ricordi: 12642.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 11917297h. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ 5,0 5,1 URL de la referencia: http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154.
- ↑ Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-1926-9502.
- ↑ URL de la referencia: https://www.prazskyhradarchiv.cz/file/edee/vyznamenani/cs_rbl.pdf. Data de consulta: 13 xunu 2023.
- ↑ Afirmao en: Q58370769. Data d'espublización: 1940. Editorial: Almqvist & Wiksell.
- ↑ Identificador Orden al Mérito de la República italiana: 3471. Data de consulta: 7 marzu 2024.
- ↑ URL de la referencia: https://www.boe.es/datos/pdfs/BOE//1937/349/A03666-03667.pdf. Data de consulta: 13 agostu 2017.
- ↑ «Doctorat honoris causa Benito Mussolini, histoire d’une mémoire chaude» (francés) (1r setiembre 2023). Consultáu'l 29 ochobre 2024.
- ↑ Afirmao en: nobelprize.org. Identificador de nominación de persona al Premio Nobel: 6540. Editorial: Fundación Nobel. Llingua de la obra o nome: inglés.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Benito Mussolini.- Benito Mussolini na Internet Movie Database (n'inglés)
- Benito Mussolini en FilmAffinity (castellán)
- «Benito Mussolini». en Find a Grave. (n'inglés)
- Obres de Benito Mussolini nel Proyeutu Gutenberg
Datos: Q23559- Multimedia: Benito Mussolini
Cites famoses: Benito Mussolini
