Wikipedia

Piña de Esgueva

conceyu de la provincia de Valladolid (España)

Piña de Esgueva ye un conceyu español que s'asitia al este de la provincia de Valladolid na comunidá autónoma de Castiella y Llión, na contorna conocida como Pandoriales del Esgueva. Ye un pueblu pequeñu, asitiáu a unos 30 km de Valladolid con bonos exemplos d'arquiteutura tradicional y cases nobles.[2]

Piña de Esgueva
Alministración
País España
Autonomía Castiella y Lleón
Provincia provincia de Valladolid
Partíu xudicial Valladolid
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Piña de Esgueva (es) Traducir José Luis Cuesta García
Nome oficial Piña de Esgueva (es)[1]
Códigu postal 47175
Xeografía
Coordenaes 41°43′44″N 4°25′38″W / 41.728888888889°N 4.4272222222222°O / 41.728888888889; -4.4272222222222
Piña de Esgueva alcuéntrase n'España
Piña de Esgueva
Piña de Esgueva
Piña de Esgueva (España)
Superficie 30 km²
Altitú 753 m
Llenda con
Demografía
Población 313 hab. (2023)
- 170 homes (2019)
- 154 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.06% de provincia de Valladolid
Densidá 10,43 hab/km²
pinaesgueva.com
Cambiar los datos en Wikidata

Allugamientu y accesu

editar

Ta asitiada na vera derecha del ríu Esgueva, cerca de la llende cola provincia de Palencia, a 36 km de Tórtoles de Esgueva. Dende Valladolid aportar pela carretera en direición a Renedo de Esgueva y llégase 5 km dempués de pasar por Villanueva de los Infantes.[3]

Historia

editar

La zona nun foi repoblada hasta los empiezos del sieglu xi. Nos documentos del añu 1280 del archivu de la catedral de Palencia noma esta llocalidá como Pynna del Valle Esgueva. En 1345 hai noticies de la so ilesia que pertenecía a la diócesis d'esta ciudá de Palencia y dizse que dicha ilesia ta sirvida por trés emprestes —apócope de presbíteru—, un subdiácono y trés graderos —soldáu qu'esta ordenáu en dalguna orde menor—.[3] La villa de Piña de Esgueva formó parte del Infantazgo de Valladolid y perteneció al monesteriu de Matallana, a la orde de San Juan y a los fíos de Juan Rodríguez de Quiñones.[4] Los establecimientos relixosos disponíen cada unu de diez vasallos. Los demás habitantes yeren vasallos de los fíos de Juan Rodríguez a los que se noma nel Llibru Magüetu de les Behetrías como «escuderos».[3]

Esti llugar de señoríu múltiple, abondo común en nucleos cercanos, resultaba ser bien complexu no referente a impuestos y obligaciones; tou ta debidamente especificáu nel dichu Llibro Magüetu: Cada vasallu tenía de pagar al so señor l'impuestu añal llamáu martiniega que se debía abonar n'especies y en dineru. Había un pagu destináu al rei que teníen de faer tolos habitantes de forma equitativa anque los vasallos de los escuderos taben llibres de la «fonsadera».[3]

Juan de Zúñiga foi señor absolutu del llugar hasta finales del sieglu xi en que'l señoríu recayó n'Antonio de la Corte. Foi entós cuando se construyó la ermita de San Pedro. Nel sieglu xvii sufrió una considerable despoblación hasta'l puntu de quedar tan solu venti vecinos. A pesar del númberu tan amenorgáu, llegáu'l sieglu xviii fueron capaces de recoyer fondos pa una restauración y remodelación de la ilesia.[3]

En 1886 construyóse la casa Consistorial y les escueles pa neños de dambos sexos y en 1889 un campusantu civil y otru católicu, tou por cuenta del Conceyu. Tuvo n'otros tiempu un importante molín de farines.[5]

Monumentos y llugares d'interés

editar
  • Ilesia de La nuesa Señora: foi construyida nos sieglos XII y XIII, ye d'estilu románicu. Caltién la so torre asitiada na parte esquierda y xuníu a esta repara un ábside, tamién d'estilu románicu. Los sos dos naves con bóveda d'aresta decoraes con yeserías del sieglu XVIII caltener nel so interior. Tien un altar mayor del sieglu XIII y otru altar más pequeñu, que foi donáu por una familia anónima. Mientres los últimos años realizáronse delles reformes del interior de la ilesia, nes qu'apaeció una tumba y un pozu que taben soterraos sol antiguu suelu.
  • Casa del monte: Asina llamen los paisanos a les ruines del antiguu caserío que perteneció a los marqueses de Camarasa; ta asitiada nel visu del pandorial, al norte del conceyu. Solo queden delles parés feches d'adobe y piedres de pies.[2]
  • Torre Mazariegos: restos de la espadaña d'una antigua ilesia románica construyida de piedra asitiaos a unos 5 km del pueblu; al so alredor ye atoparon los restos d'un antiguu nucleu visigodu.[2][6]
  • Ermita de San Pedro: nel centru del pueblu, xunto al Conceyu, atópase la ermita herreriana de San Pedro, de la segunda metá del sieglu xvi realizada en bona piedra de sillería y con una espadaña rematando la so fachada. Cuando se cerró al cultu usóse como panera,[2] y darréu foi vencida pol arzobispáu al pueblu pa realizar actividaes educatives. Anguaño utilizar los mozos del pueblu p'axuntase. Hai un nial de les cigüeñes nel cumal, que vuelven cada añu tres la so emigración.[7] Tien unos pasos p'aportar a la entrada porque tuvo qu'afaese a un desnivel bien acentuáu. La so planta ye rectangular con dos tramos separaos por pilastres sobre les que fuelga un arcu fajón. La puerta d'accesu ta a los pies y consta d'un arcu de mediu puntu con doveles que la so clave ta decorada con una ménsula. Ta encuadrada por dos pilastres coronaes con boles como decoración de la dómina. Nel interior tien restos de pintures. Enriba nel arranque de les bóvedes, na cornisa hai una inscripción qu'alude al santu titular y a un arreglu de pintura realizada pol párrocu.[8]
SOBRE ESTA PIEDRA EDIFICARA LA MIO ILESIA Y LES PIEDRES DEL INFIERNU NUN VAN PREVALECER CONTRA ELLA - CAP 16 - VERS 18 - PÍNTOSE ESTI ALTAR Y HERMITA POR Y SIENDO PARROCO MESMU DON CANDIDO GARCÍA COBREROS AÑU DE 1883 YO TE VOI DAR LES LLAVES DEL REINU DE LOS CIELOS TOU LO QU'ARREYARES SOBRE LA TIERRA ATÁU SERA NEL CIELU Y TOU LO QUE DESAMARRARES SOBRE LA TIERRA DESAMARRÁU
  • Ermita del Cristu de la Bona Muerte: ermita asitiada a la salida del pueblu, na carretera del Valle de Esgueva apocayá reconstruyida en lladriyu —nel sieglu xx— con una espadaña con un buecu pa campana tamién de lladriyu. Tien nel so interior un retablu del sieglu XVII con un crucifixu del sieglu XVI.[9] Ye en realidá un antiguu humilladero cola so fachada principal a los pies empobinada al pueblu. La so planta ye rectangular cola exa en sentíu esti oeste. Nesta fachada amás de la puerta hai una ventana tapiada. La puerta ye d'arcu escarzano bien de moda na dómina de la so construcción. L'edificiu tien partes construyíos con sillares de piedra blanda del llugar.[10]
  •  
    Casa consistorial.
  •  
    Ilesia de La nuesa Señora.
  •  
    Torre de Mazariegos.
  •  
    Ermita de San Pedro.

Fiestes principales

editar
  • San Antonio de Padua: ye'l santu principal del pueblu, la so celebración ye'l 13 de xunu. Esti santu "San Antonio" invócase-y p'atopar oxetos perdíos seique porque ciertu día un noviciu fuxó del conventu con un salteriu qu'usaba'l Santu. San Antonio oró pa recuperar el so llibru y el noviciu viose ante una apaición tarrecible y amenazante que lo obligó a tornar y devolver lo robao. Mientres estes fiestes, el 13 de xunu realiza una misa n'honor al patrón, que va acompañada d'una procesión, na que se va parando a baillar xotes. Según cuenta la tradición si bailles toles xotes que se toquen, San Antonio te atopa al to verdaderu amor. Al dia siguiente de la fiesta siempres se realiza una paella pa tol pueblu, ye gratuita y la paellera tien capacidá pa unos mil comensales. Les fiestes suelen durar de trés a cuatro díes dependiendo de como caya'l 13 de xunu y tolos díes hai verbenes pela nueche pa tol publico. Mientres el día realícense distintes actividaes pa toles edaes, dende manualidades hasta xuegos tradicionales como la tanga, la xaronca o campeonatos de cartes o parchís.[11]
  • Inmaculada concepción: ye la patrona del pueblu y el so fiesta celebra'l 8 d'avientu

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Escapa, 2009, p. 256.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Olivera Arranz, 2002, p. 307.
  4. ↑ Ortega Rubio, 2010, p. 224, tomu 2 Cfr:Llibru de les Behetrías, p. 17.
  5. ↑ Ortega Rubio, 2010, p. 224.
  6. ↑ Arzobispáu de Valladolid. «Templo - parroquies». Consultáu'l 26 de febreru de 2018.
  7. ↑ «Conceyu de Piña de Esgueva» (castellanu). Consultáu'l 2018-02-26.
  8. ↑ Zalama, Miguel Ángel (1987). Ermites y santuarios de la provincia de Valladolid. Valladolid: Edita Diputación de Valladolid. ISBN 84-505-5125-0.
  9. ↑ Esgueva, Conceyu de Piña de. «Piña de Esgueva - Conceyu» (castellanu). Consultáu'l 2018-02-26.
  10. ↑ Sánchez Rivera y González Flaire, 2003.
  11. ↑ «Piña de Esgueva - Valladolid» (castellanu). Consultáu'l 2018-03-01.

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Piña_de_Esgueva&oldid=4264548»