Presidente de Gambia
El Presidente de Gambia ye'l xefe d'Estáu y de gobiernu d'esti país africanu, constituyendo'l cargu políticu más altu del país. Adama Barrow, vencedor de les eleiciones presidenciales de Gambia de 2016, qu'asumió'l cargu'l 19 de febreru de 2017.[1]
| Presidente de Gambia | |
|---|---|
| cargu públicu y cargu | |
| Presidente de la República y xefe de Gobiernu | |
.jpg) | |
| Titular | Adama Barrow dende 19 xineru 2017 |
| Residencia |
State House of the Gambia (en)  |
| Xurisdicción | Gambia |
| Estáu | Gambia |
| Creación | 24 abril 1970 |
| Suplente |
Vicepresidente de Gambia (es) |
| Sitiu web | https://op.gov.gm/ |
 | |
Historia editar
En 1964 Gambia algamó la independencia como una monarquía dientro de la Mancomunidá británica, un réxime parllamentariu y un primer ministru como xefe de gobiernu. Sicasí, en 1965, el Parllamentu aprobó una llei que convertía a Gambia nuna república,[2] anque se caltuvo como monarquía hasta que'l nuevu proyeutu (1969) foi aprobáu en referéndum. El cargu de primer ministru foi abolíu y establecióse un réxime presidencialista.
El primer presidente foi Dawda Jawara que gobernó ente 1970 y 1994. A diferencia de munchos países de la so redolada, Gambia caltuvo'l multipartidismu, anque eso nun evitó les acusaciones de corrupción política. En 1992 Jawara anunció que nun volvería presentar se a la reelección, pero la tensión derivada de tal decisión llevólu a replantegase la situación, finalmente impúnxose nes eleiciones presidenciales pal mandatu que tenía de concluyir en 1997.[3]
El 22 de xunetu de 1994 un grupu de soldaos lideraos por Yahya Jammeh, dio un golpe d'estáu incruento y tomó el poder. En 1996, Jammeh anunció la torna a un gobiernu civil, tres la redaición d'una nueva constitución. A pesar de qu'esta prometía un réxime multipartidista, na práutica la mayor parte de los poderes yeren apurríos al Presidente, que tenía un númberu ilimitáu de mandatos.[4] Les eleiciones presidenciales celebráronse en setiembre d'esi mesmu añu. A pesar de que primeramente nun tenía la intención de participar, Jammeh finalmente facer, fundando'l so partíu políticu, la Alianza pa la Reorientación y la Construcción Patriótica, arrenunció al so rangu militar, y resultó ganador. El procesu eleutoral foi impugnáu pola oposición y asocedió ensin presencia d'observadores de Comunidad Británica de Naciones (Commonwealth) y la Xunión Africana que se negaron a participar nel procesu.[5]
El réxime de Jammeh tuvo llaráu de declaraciones polémiques y acusaciones de violación de los derechos humanos (persecución d'opositores, restricción a la llibertá de prensa, homofobia) anque si prohibió la mutilación xenital femenina y los matrimonios infantiles. Caltuvo una política esterior alloñada d'Estaos Xuníos y la Xunión Europea, estableciendo rellaciones diplomátiques cola República Popular de China y Cuba, tradicionales enemigos d'Estaos Xuníos. En 2013 abandonó la Mancomunidá de Naciones.
En 2016 perdió les eleiciones presidenciales y reconoció la so derrota. Sicasí'l 9 d'avientu, tres la revisión de la Comisión Eleutoral, al conocese los nuevos datos anunció que nun dexaría'l poder considerando que l'escrutiniu tuvo llaráu d'irregularidaes. Les resultancies de la revisión de la Comisión Eleutoral nun camudaben el fechu de la so derrota.[6]
Tres el fracasu de la negociación colos representantes de la CEDEAO, a la que tamién pertenez Gambia, pola negativa de Jammeh a abandonar el poder, producióse una intervención militar de la CEDEAO qu'espulsó del poder al presidente en xineru 2017. El 19 de xineru d'esi añu tomaba posesión del cargu'l vencedor de les eleiciones de 2016, Adama Barrow.
Eleición editar
Pa ser Presidente de Gambia, los principales requisitos, según la constitución de 1996, son:
- Ser ciudadanu de Gambia por nacencia o descendencia.
- Ser mayor de trenta años, y nun superar los sesenta y cinco.
- Ser residente de Gambia mientres los cinco años previos a la so eleición.
- Completar la Educación Secundaria Cimera.
- Cumplir colos requisitos pa ser escoyíu na Asamblea Nacional de Gambia.
Un candidatu nun puede ser escoyíu presidente si:
- Tien doble nacionalidá.
- Foi declaráu culpable por dalgún delitu por cualesquier corte o tribunal establecíu pola llei.
- Foi atopáu responsable de mala conducta, neglixencia, corrupción, o comportamientu desaveniente por cualesquier comité d'investigación establecíu pol llexislativu.
Mandatu editar
El presidente ye escoyíu pa un mandatu de 5 años ensin llimitación de mandatos. El presidente puede ser cesáu en cualquier momentu pola Asamblea Nacional si nun supera una moción de censura sofitada por dos tercios de la cámara (artículu 63, puntu 3).
El mandatu presidencial pue ser ampliáu más allá de los 5 años d'una llexislatura, ensin necesidá d'eleiciones, en casu d'estaos d'emerxencia qu'esixan caltener l'Asamblea Nacional tamién más de 5 años. (artículu 99, puntu 2).
En casu d'incapacidá temporal el cargu, una vegada aprobada esta incapacidá polos tribunales, va poder ser ocupada pol Vicepresidente o pol Presidente de l'Asamblea Nacional (artículu 64). En casu de presidencia vacante por fallecimientu o arrenunciu, igualmente va asumir el puestu'l Vicepresidente o'l Presidente de l'Asamblea Nacional (artículu 65).
Nel casu d'incapacidá mental o física (artículu 66) o mala conducta del presidente (artículu 67), este va poder ser cesáu cuando la metá más unu de los miembros de l'Asamblea Nacional faigan llegar un documentu al Presidente de dicha asamblea, y esta aprobar por dos tercios nuna votación posterior.
Poderes editar
El presidente dirixe'l poder executivu y ye el comandante en xefe de les Fuercies Armaes (artículu 61), amás tien de defender el cumplimientu de la Constitución como llei suprema del país (artículu 62).
El presidente preside'l gabinete de gobiernu, compuestu pol vicepresidente y secretarios d'estáu, que son responsables ante'l presidente (artículu 73). El presidente tendrá de dirixise a l'Asamblea Nacional una vegada cada añu pa notificar l'estáu del país y les polítiques del gobiernu, amás de responder a les entrugues emitíes pola cámara sobre'l so gobiernu.
En calidá de comandante en xefe preside'l Conseyu de Seguridá Nacional (artículu 78). Ye l'encargáu de la política esterior, conceder el derechu de gracia, nomamientos públicos o compensar con honores y premios
El presidente gocia d'inmunidá mientres el so mandatu, nun pudiendo empecipiar nengún procesu criminal o civil contra la so persona (artículu 69)
Llista de presidentes (1970 - ) editar
| Espectru políticu |
|---|
|
Partíu Progresista Popular Alianza pa la Reorientación y la Construcción Patriótica militar Coalición 2016 |
- muertu nel cargu (†)
- quitáu por un golpe d'Estáu (♠)
| Presidente de la República | Entamu | Fin | Partíu | Eleiciones | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Primer república (1970-1996) | ||||||||
.jpg) |
Dawda Jawara (1924-2019) |
24 d'abril de 1970[7] | 22 de xunetu de 1994 (♠)[8] | Partíu Progresista Popular[9] | 1972 1977 1982 1987 1992 | |||
| Conseyu del Gobiernu Provisional de les Fuercies Armaes[10] (1994-1996) | ||||||||
 |
Yahya Jammeh (1965-) |
22 de xunetu de 1994[8] | 18 d'ochobre de 1996[11] | militar | - | |||
| Segunda república (1996-) | ||||||||
| |
Yahya Jammeh (1965-) |
18 d'ochobre de 1996 | 19 de xineru de 2017[12] | Alianza pa la Reorientación y la Construcción Patriótica | 1996 2001 2006 2011 | |||
 |
Adama Barrow (1965-) |
19 de xineru de 2017 | Presente | Coalición 2016[13] | 2016 | |||
Ver tamién editar
Referencies editar
- ↑ Wiseman, John A. (2004) Africa South of the Sahara 2004 (33rd edition): The Gambia: Recent History, Europa Publications Ltd. p. 456.
- ↑ Crespo Arrufat, Luis ((1970)). «Geografía y Hestoria - Gambia (República de)». Enciclopedia Espasa. Suplementu 1965-1966. Espasa Calpe., páx. p. 859 y 860.. ISBN ISBN 8423945979..
- ↑ Nohlen, D, Krennerich, M & Thibaut, B (1999) Elections in Africa: A data handbook, p. 420 ISBN 0-19-829645-2
- ↑ Country Profile: The Gambia Foreign & Commonwealth Office
- ↑ «GAMBIA: Líder d'oposición impugna resultancia eleutoral | IPS Axencia de Noticies». www.ipsnoticias.net. Consultáu'l 19 de xineru de 2017.
- ↑ «Gambia leader Yahya Jammeh rejects election result». BBC News (n'inglés británicu). 10 d'avientu de 2016. Consultáu'l 2 de xineru de 2017.
- ↑ Lentz, Harris M. (4 de febreru de 2014). Heads of States and Governments Since 1945 (n'inglés). Routledge. ISBN 9781134264902. Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
- ↑ 8,0 8,1 (n'inglés) The Gambia: 1994-present | ICNC. ICNC. 25 de febreru de 2016. https://www.nonviolent-conflict.org/the-gambia-1994-present/. Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
- ↑ (1 de xineru de 2005) Guía del mundu 2005-2006: el mundu vistu dende'l sur (en castellanu). IEPALA Editorial. ISBN 9789974574434. Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
- ↑ mundu-caida-o-bano-de-sangre El peor dictador del mundu: ¿Cayida o bañu de sangre?. Urxente24. http://www.urgente24.com/252151-el-peor-dictador-del mundu-caida-o-bano-de-sangre. Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
- ↑ «H.Y. Sheikh Professor Alhaji Dr. Yahya A.J.J. Jammeh | Islamic Republic of The Gambia – Office of The President – The State House» (inglés). Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
- ↑ (n'inglés) Refuga derrota eleutoral presidente saliente de Gambia. Prensa Llatina - Axencia Llatinoamericana de Noticies. http://prensa-latina.cu/index.php?o=rn&id=49341&SEO=refuga-derrota-eleutoral-presidente-saliente-de-gambia. Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
- ↑ (n'inglés) Gambia's Jammeh loses to Adama Barrow in shock election result. BBC News. 2 d'avientu de 2016. http://www.bbc.com/news/world-africa-38183906. Consultáu'l 21 de xineru de 2017.
Enllaces esternos editar
- Constitución de Gambia (n'inglés)
Datos: Q15921518
