Proverbios españoles

N'España los proverbio populares anónimos rimados en forma de pareado son conocíos como refranes. En dellos países de Hispanoamérica llámase-yos dichos.

Munchos son observaciones acuñaes pola esperiencia coleutiva a lo llargo del tiempu, con temes que van dende la meteoroloxía hasta'l destín invariable y fatalista d'esistencia. Constitúin el bagaxe cultural del pueblu en tiempos nos que la tradición oral pasaba la sabiduría popular d'una xeneración a otra.

Los refranes son bien antiguos. Los primeros testimonios escritos de la so esistencia apaecen yá nos oríxenes de la lliteratura castellana, asina, nel Cantar de mio Cid ("llingua ensin manes/¿cómo oses fablar?"). Tamién s'atopen a esgaya n'obres como'l Llibru de bon amor de Juan Ruiz (sieglu XIV) o El corbacho d'Alfonso Martínez de Toledo.

La primer antoloxía de refranes, Proverbios que dicen les vieyes tres el fueu, foi escrita nel sieglu XV por Íñigo López de Mendoza, Marqués de Santillana. Nesi mesmu sieglu, un anónimu y eruditu autor compunxo una glosa en llatín con munchos d'ellos (Seniloquium). Los refranes esmalten la llingua de los personaxes de La Celestina de Fernando de Rojas.

Nel sieglu XVI, Juan de Valdés (Diálogu de la llingua) allabó nellos la pureza del llinguaxe. Van Carauterizar tamién la fala de Sancho Panza en El Quixote de Miguel de Cervantes nel sieglu XVII.

Ver tamién

• Proverbiu
• Refraneru
• Quien se picar, ayos come

Enllaces esternos

• La coleición más completa de Refranes, poemes y dichos.
• Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Proverbios españoles.
• J.Ramírez, 2006. Coleición de Refranes en Castellán
• Sabiduríes (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). Llistáu de proverbios n'español