El quechua yaru ye un grupu de variedaes llingüístiques del quechua nel centru de Perú, faláu nes provincies pasqueñas de Pasco y Daniel Alcides Carrión, les juninenses de Junín, Yauli y Tarma, la cuenca alta del ríu Huaura nel departamentu de Lima y de la provincia d'Ambo, nel departamentu d'Huánuco

Quechua yaru
Kichwa
Faláu en  Perú
 Perú
 Perú
 Perú
 Perú
Rexón Sierra central, contorna del Nuedu de Pasco
Falantes 300 mil
Familia Llingües quechua
  Quechua I
    Quechua central
Estatus oficial
Oficial en Perú (Departamentu de Junín)
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2 — (incluyíu en que)
ISO 639-3

La variedá yaru meyor descrita ye'l quechua de Tarma, por Willem F. H. Adelaar nel so trabayu de 1977 tituláu Quechua de Tarma: Gramática, testos, diccionariu.[1]

No gramatical, tratar d'un espaciu bastante homoxéneu. Ente les principales diferencies fonétiques y fonémicas, la altiplanicie y el norte juninense caltienen l'africada postalveolar [t͡ʃ], ente qu'en Chaupihuaranga y l'Altu Huaura adelantróse a l'alveolar [t͡s] o inclusive s'hai desafricado.

Referencies

editar
  1. Adelaar, Willem F. H. (1977). Tarma Quechua: Grammar, texts, dictionary. Amsterdam: Peter de Ridder, páx. 20.