Wikipedia

Ramphastidae

familia de páxaros

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El Ramphastidae. Esta familia d'aves ranfástidas del orde de los piciformes ye bien amplia yá que alluga seis xéneros y cuarenta y dos especies distintes de tucanes. Carauterizar por tener un picu bien desenvueltu y de vivos colores. Miden ente 18 y 65 cm, siendo'l tucán toco (Ramphastos toco) el de mayor tamañu. Tán llargamente distribuyíu pol continente americanu, dende Méxicu a Arxentina. Delles especies prefieren selves húmedes tropicales de baxa altitú, ente qu'otres habiten en montes más templaos en cordales, a altitúes hasta los 3000 msnm. El nome d'esti grupu d'aves procede del guaraní: tupí tucana.

Ramphastidae
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordados
Clas: Aves
Orde: Piciformes
Familia: Ramphastidae
Vigors, 1825
Xéneros
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Descripción

editar

Los tucanes son aves de plumes y picu de colores bien llamativos. Lleguen a midir hasta 65 centímetros y pesen de 130 hasta 680 g. El so picu ye llargu con un llargor averáu de 20 cm y algamando la so talla definitiva dempués de dellos meses. Tien pequeños dientes como sierres, llega a midir la tercer parte del so tamañu y ye bien llixeru poles numberoses cámares que tien polo que nun-y enzanca'l vuelu. Les sos llingües ye bien llarga (llega a midir hasta 14 cm), angosta, esplanada y termina en punta. Tien ales pequeñes, curties y arrondaes. La cola ye cuadrada nunes especies y llama l'atención la facilidá con que la mueve escontra riba y embaxo. Los güeyos tán arrodiaos por una piel que dacuando ye de colores vivos y la vista ye'l so sentíu más desenvueltu. Les pates son curties y fuertes, facilitando la suxeción a les cañes y el desplazamientu ente árboles. Nun amuesen dimorfismu sexual, los sexos son bien similares anque la fema presenta'l picu llixeramente más pequeñu y dacuando más rectu que'l machu.

Hai teoríes que sostuvieron qu'utiliza'l picu como arma, pero al ser esponxosu y llixeru paez tornase, anque los defensores d'esta postura siguen sosteniendo la posibilidá de que la so forma sía pa crear un efeutu disuasorio y asina faer arrenunciar a los depredadores. Otres teoríes sostuvieron que la so forma favorez el poder tomar los frutos que s'atopen nes puntes de les cañes bien delgaes o romper pulgos duros de dellos frutos, pero yá que otres aves con picos más pequeños pueden faelo, nun paez una teoría sólida. Afayóse apocayá nun estudiu de la Universidá Estatal Paulista de Brasil y la Universidá Brock de Canadá, que'l so picu ye utilizáu pa regular la temperatura corporal, regulando'l fluxu sanguíneo de los numberosos vasos del picu.[1][2] L'animal aumenta o mengua la cantidá de fluxu sanguíneo que flúi al traviés del picu según les sos necesidaes. Amás, ta formáu por pequeñu plaques de forma hexagonal d'una sustancia llamada queratina, que forma una estructura asemeyada a la d'una esponxa. Estes carauterístiques facer ablucantemente resistente a los golpes, pero al empar bien llixeru.

El so permediu de vida ta en venti años. En cautividá la so esperanza de vida ye menor dieciocho años, deber a que carecen de hemocromatosis, por cuenta de la alimentación con altu conteníu en fierro, en cuenta de fruta.

Comportamientu

editar
 
Los tucanes, como esti tucán bicolor (Ramphastos dicolorus), críen en furacos de los árboles.

Los tucanes aliméntense principalmente de bayes, granes, frutos, y fruta maduro. N'ocasiones facer d'inseutos y otres preses como pequeñes llagarteses, pichones y güevos d'otres aves, sobremanera en dómina de reproducción. En cautiverio comen guxanos, inseutos y carne molida. Pa tragar faen un movimientu sópitu cola cabeza. Una peculiaridá ye que cunten con un estómagu bien pequeñu polo que se precisen alimentos ricos n'agua o solubles nésta pola rápida absorción que realicen y lo que comen ye refugáu en media hora. Son arbóreos, suelen posase sobre les cañes en llugar d'engatar por elles. Utilicen el picu como tenaza, espurriendo'l pescuezu palantre p'algamar l'alimentu.

Ye una especie sedentaria que vive nuna sola área mientres tola so vida o gran parte d'ella. Los tucanes nun son aves migratories, suélse-yos atópase en pareyes o en pequeñes bandaes d'unos seis miembros.

Pa dormir dientro de los cuévanos arborícoles el tucán asitia'l picu contra l'envés, dempués dobla la cola palantre y reaxusta les ales hasta paecer una bola de plumes.

La mayoría de los tucanes emiten un gazníu monótonu o producen un garllo bien primitivu y puede oyese a una media milla de la selva como un ruidosu parllotéu.

Reproducción

editar

Ye un animal monógamu y viven en pareyes de calter permanente. Mientres el cortexu, ye común qu'estes aves apurrir al xuegu d'intercambiase palitos y comida, llanzándo-yla o dándo-y la col picu.

Esta ave ta emparentada colos pitos y, como ellos faen los sos niales nos cuévanos de los tueros de los árboles. Reproducir dende finales de xineru. La so reproducción ye ovípara y ponen de dos a cuatro güevos de color blancu con forma elíptica, porosos y fráxiles. El periodu d'incubación ye de 17 a 20 díes, y una sola puesta al añu. Dambos proxenitores guaren los güevos alternándose y una vegada nacíu, tamién s'encarguen de l'alimentación los dos. Al salir del cascarón tán desprovistos de plumaxe y permanecen colos güeyos zarraos mientres tres selmanes. El desenvolvimientu de les críes ye bien lentu y primeramente nun s'asemeyen a la forma que van tener d'adultos. Abandonen el nial a los ocho o nueve selmanes y empiecen a buscar el so propiu alimentu. Los tucanes nuevos tienen el picu más curtiu que los adultos y nun tien la mancha negra na punta, pero nel plumaxe hai poques diferencies por edá o por sexu. A los trés o cuatro años los individuos nuevos son maduros sexualmente.

Estáu de caltenimientu

editar

Los enemigos depredadores son sobremanera'l xaguar (panthera onca), el coatí, delles culiebres y águiles.

Fueron cazaos con cierta intensidá y frecuencia polos indíxenes pa iguar ornamientos coles sos plumes multicolores. Pero la principal causa de que s'atopen en peligru d'estinción deber a la destrucción del so hábitat. La deforestación de les selves, la contaminación ambiental, la crecedera de les zones urbanes y la biopiratería o la caza nel so mediu natural pa ser calteníu en cautividá por zoolóxicos o particulares, son dalgunes de les sos manifestaciones más evidentes. Na actualidá constitúi un delitu en dellos países tener en posesión a un tucán como mascota y comerciar cola ave.

Llista d'especies

editar
 
Tucán toco (Ramphastos toco).

Los antiguos ornitólogos estremaben los tucanes en dos xéneros: tucanes verdaderos y aracelis.

Los de mayor tamañu son los ramphastos, algamen los 60 cm de llargor. Ente la so variedá sobresalen el tucán del Amazones, de picu verde y buche coloráu y asina verdes especies del xéneru andígena, que percuerre andar en busca d'alimentu. Pela so parte el Araceli, frecuente en zoolóxicos y tiendes d'animales vive nos montes húmedos de Méxicu, América Central, Colombia y Venezuela.

Los tucanes verdaderos o ramphastos, son de gran tamañu tienen la cola cuadrada, el plumaxe en gran parte negru y el picu de colores brillosos.

Los Arasaris son más pequeños, la so cola ta gradiada, en forma de cuña y el so plumaxe ye verde, colloráu y mariellu.

Los Andígenas o Andinos tienen la cola asemeyada a la de los arasaris, pero'l so aspeutu ye más bien el de los tucanes puramente dichos, y el so plumaxe ye trupu y blandiu.

 
Ramphastos sulfuratus.
 
Exemplar de Ramphastos toco, en reserva Guaycolec, provincia de Formosa, Arxentina
    • Tucán de picu multicolor / tucán piquiverde (Ramphastos sulfuratus).[4]
    • Tucán del Topetó (Ramphastos brevis)
    • Tucán de garganta limón (Ramphastos citreolaemus)
    • Tucán de picu acanaláu / tucán picoacanalado (Ramphastos vitellinus)
      • Tucán de rabadilla dorada (R. v. culminatus)
      • Tucán de picu azul (R. v. citreolaemus)
      • (R. v. vitellinus)
      • (R. v. ariel)de la parte septentrional d'América del Sur, el so rabadilla ye d'un vivu color escarlata, en delles partes recibe en nome de ¡Dios té de!, pol berru peculiar qu'emiten. Los dos especies de tucanes de picu curtiu, de menor tamañu y de coloración predominantemente verde, habiten nel sur de Méxicu, Brasil y les altes rexones Andines. En Tabasco esisten dos tipos de tucanes conocíos como pilín, nome deriváu del so cantar y picu d'hachu pola forma del so peculiar miembru, l'alimentación preferida ye la fruta del árbol del cauchu y la fruta del árbol llamáu quiebrahacha.
      • (R. v. pintoi)
      • (R. v. theresae)
    • Tucán coloráu / tucán bicolor (Ramphastos dicolorus)
    • Tucán de picu castañu / tucán de Swainson (Ramphastos swainsonii)
    • Tucán de picu negru / tucán pechigualdo (Ramphastos ambiguus)
    • Tucán de gargüelu blancu / tucán pechiblanco (Ramphastos tucanus)
      • Tucán de picu coloráu (R. t. tucanus)
      • Tucán de cuvier (R. t. cuvieri)el calter más sobresaliente ye que tien la rabadilla color d'azafrán, el so picu ye negru y mariellu.
    • Tucán toco (Ramphastos toco)[5]

Referencies

editar
  1. ↑ BBC News (23 de xunetu de 2009). «Hot secret behind Toucan's bill» (inglés). Consultáu'l 9 d'agostu de 2009.
  2. ↑ Internet, Unidá Editorial. «Los tucanes utilicen los sos picos pa regular la so temperatura | Ciencia | elmundo.es». Consultáu'l 19 d'agostu de 2016.
  3. ↑ Bernis,F.; De Juana, E.; Del Hoyo, J.; Fernández-Cruz, M.; Ferrer, X.; Sáez-Royuela, R. y Sargatal, J. (2002). «Nomes en castellán de les aves del mundu encamentaos pola Sociedá Española d'Ornitoloxía (Septima parte: Piciformes)». Ardeola 49 (1):  páxs. 121-125. http://www.ardeola.org/files/ardeola_495.pdf. Consultáu'l 15 d'avientu de 2008. 
  4. ↑ Government of Belize. «The National Symbols» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 21 de xunetu de 2012. Consultáu'l 15 de setiembre de 2012.
  5. ↑ «Toco Toucan (Ramphastos toco)». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-18.

Enllaces esternos

editar



Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Ramphastidae&oldid=4287903»