Neñu
Neñu dende'l puntu vista del so desendolcu sicobiolóxicu, ye la denominación usada a toles críes humanes qu'entá nun algamaron la pubertá. Como sinónimu d'infantil, el términu aplícase al que nun ta consideráu adultu.
En función de la so evolución psicoafeutiva, psicomotriz y cognitiva, a los recién ñacíos y demientres la so primera etapa de la vida, denómase-yos davezu nácaros pa desemeyalos de los que tienen algamao daqué d'autonomía. En términos xenerales, o xurídicos, neñu ye toa persona menor d'edá; neñu o neña, guaḥe o guaḥa, rapazu o rapaza
Definición llegal de neñu
editarLa Convención sobro los Drechos del Neñu, en vigor dende'l 2 de setiembre de 1990, conseña que: "Atalántase por neñu tou ser humanu menor de dieciocho años d'edá, sacantes que, en virtú de la llei que-y seya aplicable, algamare enantes la mayoría d'edá"[1]. Les edaes consideraes cimblen según el contestu, magar que'l términu neñu suel emplegase pa designar a los menores d'ente 12 a 14 años, denomándolos xóvenes o adolescentes a los que superen tales edaes.
El "Día Universal del Neñu" celébrase tolos años el 20 de payares.
Desendolcu de la infancia
editar
El desendolcu de la infancia ye l'estudiu de los procesos y los mecanismos qu'acompañen el desendolcu físicu ya mental d'un neñu metantu algama la so madurez.
La pediatría ye la rama de la medicina referente al curiáu de neños de la infancia al traviés d'adolescencia, y a vegaes incluso d'adultos xóvenes (edaes 0-21 años).
Estes escales d'edaes son aproximaes, y puen cimblar de cultura a cultura. La llista siguiente reflexa'l conceutu del desendolcu del neñu nel sieglu XXI[2].
- Cigotu, el puntu de conceición, fertilización.
- Embrión; ye la cabera fase o preparación del ñacimientu, tamién denomáu fetu
- Llactante (recién nacíu), ye'l primer mes fuera de la matriz
- nácary (edaes 0 - 1,5)
- Neñu (edaes 1,5 - 4)
- Infancia media - edá de la escuela primaria (edaes 5 - 10)
- Prepubertá, un subconxuntu del antedichu (edaes 10 - 11, aproximadamente)
- Preadolescencia (edá d'escuela media) - edaes 11 - 13, aproximadamente.
- Adolescencia y pubertá (13-17)
Desendolcu cognoscitivu
editar- Deprender: Pescanciar el mundu y conocer el mediu.
- La música: Los neños motívense y allégrense cola música.
- Llinguax: Deprender a falar.
- Educación: Deprendizax de lleer, escribir, coloriar, etc.
- Psicoloxía y desendolcu: Convivir coles demás persones nel so mediu.
- Arte: Despertar nueves habilidaes.
