Rillo de Gallo
Rillo de Gallo ye un conceyu español perteneciente a la provincia de Guadalaxara, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha. El conceyu atópase na contorna del Señoríu de Molina.
 Rillo de Gallo | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía |  Castiella-La Mancha | ||
| Provincia |  provincia de Guadalaxara | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de Rillo de Gallo (es)  | Pablo Abánades Herráiz | ||
| Nome oficial | Rillo de Gallo (es)[1] | ||
| Códigu postal |
19340 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 40°52′02″N 1°56′10″W / 40.867222222222°N 1.9361111111111°O | ||
  Rillo de Gallo Rillo de Gallo (España) | |||
| Superficie | 24.88 km² | ||
| Altitú | 1055 m | ||
| Llenda con | Molina de Aragón, Corduente, Herrería, Pardos, Torrubia y Rueda de la Sierra | ||
| Demografía | |||
| Población |
44 hab. (2023) - 25 homes (2019) - 18 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe | 0% de provincia de Guadalaxara | ||
| Densidá | 1,77 hab/km² | ||
| rillo-de-gallo.com | |||
 | |||
Xeografía
editarLa llocalidá de Rillo de Gallo atopar a una altitú de 1.055 metros sobre'l nivel del mar y a l'altitú máxima del so conceyu atópase na llomba de les Matillas a 1.404 metros d'altitú.
El términu municipal de Rillo de Gallo llinda al norte con Pardos y Torrubia, al sur con Corduente, al este con Rueda de la Sierra y con Molina de Aragón y al oeste con Ferrería
El ríu Gallu, que-y da apellíu al conceyu pasa lloñe del cascu urbanu, anque riegua les sos tierres. Los cursos fluviales que pasen pol cascu urbanu son el ríu Viejo, el ríu Ferrería o del Sabugu y el ríu Secu.
Xeoloxía
editarNa zona onde s'alluga Rillo de Gallo atópense importantes valores xeolóxicos y xeomorfolóxicos esenciales na zona que dieron llugar a la so proposición como Geosite de reconocencia internacional. Per una parte, un «monte fósil» del Permianu con numberosos exemplares en posición de vida y con roques volcanoclásticas y llacustres de la mesma edá acomuñaes al mesmu.
Tamién tán representaes numberoses formaciones xeolóxiques con restos fósiles del Permianu y el Triásicu d'Europa occidental, importantes pol so conteníu en macroflora, asociaciones palinolóxiques, ichnofauna de vertebraos y facies marines con fauna del Triásicu Mediu bien calteníes. Amás púdose establecer la única escala magnoestratigráfica continua pal Permianu y Triásicu de la Península Ibérica. Según unidaes detríticas del Triásicu inferior y de parte del Triásicu Mediu, resultáu d'un gran sistema fluvial de baxa sinuosidad y carga de fondu de graves o d'arenes d'esta edá.[2]
El camín de Rillo de Gallo a Pardos, xunto al ribayu del Focete del Río Gallu (Corduente), ta propuestu como «Global Geosite» (Llugar d'interés xeolóxicu español de relevancia internacional) pol Institutu Xeolóxicu y Mineru d'España pol so interés estratigráficu, cola denominación «MZ003: El Permianu y el Triásicu del Señoríu de Molina» dientro del grupu de contestos xeolóxicos «El rifting de Pangea y les socesiones mesozoiques de los cordales Bética ya Ibérica».[3]
Historia
editarAntiguos historiadores dicen que la capital, Molina, foi fundada polos romanos, y construyida xunto al cercanu pueblu de Rillo de Gallo, recibiendo'l nome de Manlia col qu'apaez n'antigües cróniques llatines. La verdá ye que la ciudá de Manlia yera cabeza d'un ampliu territoriu celtíberu, siéndolo dende sieglos antes de la confederación de Numancia. Tamién la famosa ciudá de Ercávica quíxose asitiar nel territoriu molinés, ya identificala cola so capital, ya inclusive la celtíbera y depués romanizada Lacóbriga díxose que tuvo onde güei Labros, poles razones daes polos cronistes del Sieglu d'Oru son, a les clares, sonces y non fundamentales.
Rillo de Gallo foi'l primer llugar d'España en que s'atopa una buelga de dinosauriu. L'afayu tuvo llugar nel añu 1896 cuando un vecín del llugar atopó "la pata de piedra d'un bichu", que los estudiosos de la dómina describieron como "una pata petrificada d'un animal trabáu" y qu'identificaron cola d'un chirotherium.[4] Una muestra de les evidencies de la esistencia de reptiles nel rexistru fósil son les sos buelgues del Triásicu, que s'atopen nel Muséu Geominero d'España en Madrid.
Demografía
editar| 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2013 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 292 | 304 | 310 | 307 | 304 | 313 | 324 | 257 | 122 | 76 | 57 | 59 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE}) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Monumentos y llugares d'interés
editar
- La ilesia parroquial ye un pequeñu edificiu con espadaña a poniente y senciella puerta semicircular al sur, que recuerda los sos oríxenes medievales.
- La casona de los marqueses d'Embid, de severes llinies tradicionales, con magníficu escudu barrocu sobre la puerta; y nel centru de la plaza la fonte dedicada como monumentu a Calixto Rodríguez.
- El Caprichu Rillano construyida por Juan Antonio Martínez en cantu de la carretera N-211 km 54, tratar d'un edificiu modernista que sigue un modelu gaudiano. La casa, construyida en piedra, inclúi elementos en forxa y trencadís reminiscentes de la obra del maestru catalán. Quiciabes el so elementu más prominente sía la culiebra que cai dende l'azotea a lo llargo de toa l'altor del inmueble, n'alusión a la lleenda recoyida nel sieglu XVII pol Llicenciáu Francisco Núñez, y que recueye la esistencia d'una xigantesca culiebra na cercana devesa de Villacabras, tan alta como un home, que sería columbrada delles vegaes.[5]
- El Abrigu del Llanu (Rillo I y Rillo II) son dos restos de pintures rupestres declaraes Patrimoniu de la Humanidá pola UNESCO en 1998 dientro del arte rupestre del arcu mediterraneu de la península ibérica (los dos únicos de la provincia de Guadalaxara) y Bien d'Interés Cultural dende'l 17 de febreru de 1997.[6]
Folclor y costumes
editarHistóricamente les fiestes nun se celebraben nel mes d'agostu. La Fiesta, porque nun yeren fiestes, yera'l día 8 de setiembre (Natividá de la Virxe María), el día 9 la Fiestecilla y el día 10 la Güela.
Gastronomía
editarLa gastronomía más destacada del conceyu componer polos embutíos, ente los cualos destaquen les morcielles y el chorizu.
Heráldica
editarL'escudu heráldicu del conceyu de Rillo de Gallo aprobar por Decretu 138/87, de 27 d'ochobre, de la Comunidá de Castiella-La Mancha. Escudu mediu partíu y cortáu. Primero, d'azur el gallu d'oru. Segundu, de plata l'árbol, llamera de sinople. Terceru, d'azur hachu de plata. Al timbre, Corona Real zarrada.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Resolvimientu de 29 de xunetu de 2004, de la Direición Xeneral de Calida Ambiental, sobre declaración d'impautu ambiental del proyeutu denomináu Parque Eólicu Matillas y la so Llinia Llétrica d'Evacuación. (DOCM nᵘ154, de 24 d'agostu de 2004, páxina 13844).
- ↑ Institutu Xeolóxicu y Mineru d'España. «Lugar d'interés xeolóxicu españoles de relevancia internacional (Geosites)». Consultáu'l 23 de payares de 2014.
- ↑ Actes de la Sociedá Española d'Historia Natural Archiváu 2016-03-04 en Wayback Machine (1897), páxines 27 a 29.
- ↑ «RILLO DE GALLO - La casa de Juan Antonio». Consultáu'l 5 de xunetu de 2017.
- ↑ «RILLO DE GALLO historia». Consultáu'l 5 de xunetu de 2017.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Rillo de Gallo.
Datos: Q1655891- Multimedia: Rillo de Gallo
