San Martín (Francia)
San Martín (francés: Saint-Martin ) ye una coleutividá d'ultramar asitiada nel Caribe. Ocupa la zona norte de la islla de San Martín y otros castros cercanos, el más grande de los cualos ye la islla Tintamarre. Llenda al sur con Sint Maarten, país constituyente del Reinu de los Países Baxos.
| San Martín | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  Francia | ||||
| ISO 3166-2 | FR-MF | ||||
| Tipu d'entidá | coleutividá d'ultramar | ||||
| Capital | Marigot | ||||
| Nome oficial |
Collectivité de Saint-Martin (fr) Saint-Martin (fr) | ||||
| Nome llocal | Collectivité de Saint-Martin (fr) | ||||
| Llingües oficiales | francés | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 18°04′31″N 63°03′36″W / 18.0753°N 63.06°O | ||||
.svg) | |||||
| Superficie | 53.2 km² | ||||
| Llenda con | Sint Maarten | ||||
| Puntu más altu |
Pico Paradis (es)  | ||||
| Demografía | |||||
| Población | 32 358 hab. (2020) | ||||
| Densidá | 608,23 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC−04:00 | ||||
| Dominiu d'Internet |
.mf (es) | ||||
| Códigu telefónicu | +590 | ||||
| Fundación | 21 febreru 2007 | ||||
| com-saint-martin.fr | |||||
 | |||||
Esti territoriu adquirió'l so actual estatus el 22 de febreru de 2007, cuando al pie de San Bartolomé, foi dixebráu del departamentu d'ultramar de Guadalupe. Según el Tratáu de Lisboa, ye una rexón ultraperiférica de la Unión Europea.
Etimoloxía
editarEl nome de la islla foi-y dau por Cristóbalo Colón, quien afayó la islla mientres el so segundu viaxe a América'l 11 de payares de 1493, fecha de la fiesta n'honor a Martín de Tours, santu de la Ilesia católica.
Historia
editarAnque foi afayada por Cristóbalo Colón en 1493, fueron los holandeses quien en 1631 ocuparon primero la islla, y estableciéronse pa esplotar los sos depósitos de sal. Los españoles retomaron el control de la islla dos años más tarde, pero los intentos d'ocupación de los neerlandeses siguieron. Los españoles finalmente dexaron la islla a los Países Baxos y Francia, quien s'estremaron el territoriu en 1648. Mientres los siguientes dos sieglos, les diferencies ente dambes naciones provocaron que la frontera camudara constantemente, por que finalmente los franceses llograren una mayor porción de la islla de San Martín (cerca del 57%). A finales del sieglu XVIII, el cultivu de la caña d'azucre introdució la esclavitú a la islla, práutica que nun s'abolió hasta 1848. En 1939 San Martín convirtióse nun puertu llibre; la industria del turismu espandióse dramáticamente mientres les décades de 1970 y 1980. En 2003, los sanmartinenses votaron por dixebrase de la rexón francesa de Guadalupe y cuatro años más tarde, la parte norte de la islla #convertir nuna coleutividá d'ultramar de Francia.[1]
Política y gobiernu
editarSan Martín foi mientres munchos años una comuña francesa que formaba parte de Guadalupe, que ye una rexón d'ultramar y departamentu d'ultramar de Francia y ta polo tanto na Unión Europea. En 2003 la población de la parte francesa de la islla votó a favor de la secesión de Guadalupe pa formar una coleutividá d'ultramar (COM) de Francia separada. El 9 de febreru de 2007, el parllamentu francés aprobó un proyeutu de llei qu'dio'l estatus de COM tantu a la parte francesa de San Martín como la vecina San Bartolomé. El nuevu estatus entró a valir cuando la llei foi publicada nel Diariu Oficial el 22 de febreru de 2007. San Martín ye parte de la Unión Europea[cita [ensin referencies] El Tratáu de Lisboa, que nun ye entá d'obligatoriedá xurídica, establez que San Martín forma parte de la XE. San Martín ye'l puntu más al oeste de la XE.[2][3][4][5]
La nueva estructura de gobiernu afecha pa una coleutividá d'ultramar entró a valir el 15 de xunetu de 2007 cola primer sesión del Conseyu Territorial (en francés: Conseil territorial) y la eleición de Louis-Constant Fleming como presidente del Conseyu Territorial. El 25 de xunetu de 2008 Fleming arrenunció dempués de ser sancionáu pol Conseyu d'Estáu mientres un añu por problemes cola so campaña de les eleiciones de 2007.[6] El 7 d'agostu, Frantz Gumbs foi escoyíu como presidente del Conseyu Territorial.[7]
Antes de 2007, San Martín tenía'l códigu GP (Guadalupe) nel ISO 3166-1. N'ochobre de 2007, recibió'l códigu ISO 3166-1 MF (#código alfa-2), MAF (#código alfa-3), y 663 (códigu numbéricu).[8]
| Partíos | 1ᵉʳ ronda | 2ª ronda | Escaños | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Votos | % | Votos | % | ||||
| Union pour Le Progrès/UMP (Union pour Le Progrès, Louis Constant-Fleming) | 2829 | 40,35 | 3753 | 48,96 | 16 | ||
| Rassemblement responsabilité réussite (Rassemblement responsabilité réussite, Alain Richardson) | 2237 | 31,90 | 3231 | 42,15 | 6 | ||
| Réussir Saint-Martin (Réussir Saint-Martin, Jean-Luc Hamlet) | 767 | 10,94 | 681 | 8,89 | 1 | ||
| Alliance (Alliance, Dominique Riboud) | 635 | 9,05 | — | — | — | ||
| Alliance démocratique pour Saint-Martin (Alliance démocratique pour Saint-Martin, Wendel Cocks) | 544 | 7,76 | — | — | — | ||
| Total | 7012 | 100,00 | 7665 | 100,00 | 23 | ||
| Fuentes: RFO1, RFO2 | |||||||
Xeografía
editar
La parte norte de la islla (53 km²) ye la más grande de les dos partes. Ella inclúi numberosos cuetos (pequeños montes) que los sos puntos culminantes son: Pic Paradis (424 m), Mont Careta (401 m), Flagstaff (390 m), Mont France (387 m), Mont des Accords (322 m), Marigot hill (307 m), Mont O'Reilly.
Estos cuetos dixebren los valles de Colombier (el más fondu), Caréta, Grand-Fond, Moho, Petit-Fond, Jones-Gut, Lotterie, etc. y les llanures de: Bellevue, La Savanne, Concordia, Quartier d'Orléans (la más estensa).
Amás de la fonte Moho y de pequeñes pindies (llamargues artificiales) tremaes, dende 1975 nel llugar llamáu Hope al pie del ribayu Caréta esiste un pequeñu llagu d'agua duce creáu por una presa de gravedá.
La parte francesa de San Martín inclúi tamién la islla Tintamarre y el castru Pinel amás de los castros: Cayes viertes, Petite Clef, Crowl Rock, Roca de l'anse Marcel y Roques de la pointe Lucas.
Economía
editar
La moneda oficial de San Martín ye l'euru, anque'l dólar d'Estaos Xuníos ye tamién llargamente aceptáu. El turismu ye la principal actividá económica.
El INSEE envaloró que'l PIB total de San Martín xubía a 421 millones d'euros en 1999 (449 millones de US$ al tipu de cambéu de 1999; 599 millones de US$ al tipu de cambéu d'ochobre de 2007).[9] Nesi mesmu añu'l PIB por cápita de San Martín foi de 14 500 euros (15 500 US$ al tipu de cambéu de 1999; 20 600 US$ al tipu de cambéu d'ochobre de 2007), que yera un 39% menor que'l PIB mediu por cápita de la Francia metropolitana en 1999. En comparanza, el PIB por cápita na parte neerlandesa de la islla, Sint Maarten, yera de 14 430 euros en 2004.[10]
Demografía
editar
La coleutividá de San Martín tien una superficie de 53,2 km². Nel censu francés de xineru de 2006, la población na parte francesa d'islla yera de 35 263 habitantes (namái 8072 habitantes más que nel censu de 1982).[11] La densidá de población yera de 663 hab/km² en 2006. La islla de San Martín sufrió nos últimos años una fuerte medría demográfica, debíu al fuerte desenvolvimientu del turismu. La inmigración preponderante ye d'ascendencia haitiana, francesa y dominicana.
L'idioma oficial ye'l francés. Anque los idiomes más usaos son el francés ya inglés nes sos diverses variantes, entemecíes con dialeutos caribeños, tamién tán presentes l'español (con una estimación de cerca de 4500 hispanofalantes en tola islla, y que suponen un 13% de la población de la parte sur), el neerlandés, el papiamentu y el criollu.[12]
| 1885 | 1961 | 1967 | 1974 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3400 | 4502 | 5061 | 6191 | 8072 | 28 518 | 29 078 | 35 263 | 36 392 |
| Cifres oficiales de los censos franceses. | ||||||||
Cultura
editarLa cultura de San Martín ye un amiestu d'elementos qu'arreyen tradiciones y costumes d'orixe africanu, caribeñu y européu. A diferencia de la so contraparte neerlandesa, que se caracteriza pola so vida nocherniega, sableres, xoyería, bebíes a base de llicor y casinos, la cultura del San Martín francés ye más conocida poles sos sableres nudistes, la indumentaria, los sos mercaos y centros comerciales y pol amiestu única de gastronomía francesa y caribeña.[14]
Deportes
editarEl deporte más popular na islla ye'l fútbol. La seleición de fútbol de San Martín ye l'equipu representante de la comunidá y, anque ta acomuñáu a la Concacaf, nun ye un miembru de la FIFA.[15]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ CIA (2012). «Saint Martin» (inglés). The World Factbook. Archiváu dende l'orixinal, el 2019-01-08. Consultáu'l 22 de payares de 2012.
- ↑ Periodista del personal (9 d'avientu de 2003) (n'inglés). French Caribbean voters reject change. Caribbean Net News. http://www.caribbeannetnews.com/2003/12/09/voters.htm. Consultáu'l 9 de febreru de 2007. «However voters on the two tiny French dependencies of Saint-Barthelemy and Saint-Martin, which have been administratively attached to Guadeloupe, approved the referendum and are set to acquire the new status of "overseas collectivity".».
- ↑ Periodista del personal (9 de febreru de 2007) (n'inglés). Saint-Barth To Become An Overseas Collectivity. St. Barth Weekly. p. 2. http://www.st-barths.com/jsb/pdf_files/weekly107.pdf. Consultáu'l 9 de febreru de 2007.
- ↑ Newmedia (23 de febreru de 2007). «Les élections du futur conseil territorial font débat - Politique - Ixprim News - NewMedia - Newmedia» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 18 d'avientu de 2009. Consultáu'l 26 de payares de 2015.(francés). Archiváu dende l'orixinal, el 18 d'avientu de 2009. Consultáu'l 26 de payares de 2015.
- ↑ «Tratado de Lisboa, Artículo 2, puntos 287 y 293». Consultáu'l 31 de xineru de 2008.
- ↑ Periodista del personal (28 de xunetu de 2008) (en francés). Louis-Constant Fleming démissionné par le conseil d'Etat. fxgpariscaraibe. http://www.fxgpariscaraibe.com/article-21561959.html. Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
- ↑ Periodista del personal (8 d'agostu de 2008). Frantz Gumbs elected new president of Collectivité. The Daily Herald. Archivado del original el 2011-07-08. https://web.archive.org/web/20110708121303/http://news.caribseek.com/Sint_Maarten/The_Daily_Herald/article_68029.shtml. Consultáu'l 17 d'agostu de 2008. «Frantz Gumbs, formerly president of Union Pour le Progrès (UPP) party, swept into power as new president of the Collectivité at an extraordinary meeting of the Territorial Council on Thursday after winning the 23-councillor vote with a clear majority over Marthe Ogoundélé-Tessi.».
- ↑ ISO 3166-1 Newsletter. Assignment of code elements for Saint Barthélemy and Saint Martin and update of France and other French Territories
- ↑ (en francés) INSEE, CEROM. «Estimation du PIB de Saint-Barthélemy et de Saint-Martin». Consultáu'l 13 d'avientu de 2007.
- ↑ PIB total de Sint Maarten en 2004 ([1]) dividido por el número de habitantes en 2004 ([2]) y entonces convertido de florín antillano neerlandés a euro usando'l tipu de cambéu de 2004.
- ↑ INSEE, Gobierno de Francia. «Populations légales 2006 de collectivités d'outre-mer». Consultáu'l 13 de xineru de 2009. (en francés)
- ↑ Langues parlées à Saint-Martin
- ↑ INSEE 2007 Populations légales 2007 de collectivités d'outre-mer. Consultáu'l 11-10-2010. (En francés).
- ↑ «Casinos» (inglés). About-saintmartin.com (17 de xunu de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 22 de febreru de 2014. Consultáu'l 10 de febreru de 2014.
- ↑ Concacaf. «Saint-Martin» (inglés). Concacaf.com. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de payares de 2012. Consultáu'l 22 de payares de 2012.
Enllaces esternos
editar
Datos: Q126125
Multimedia: Saint-Martin (France)
