San Miguel de Aguayo
San Miguel de Aguayo ye una llocalidá y conceyu de la comunidá autónoma de Cantabria (España). Atópase na contorna de Campoo-Los Valles y llinda al norte con Molledo y Bárcena de Pie de Concha, al sur con Campoo de Yuso, al oeste con Pesquera y Santiurde de Reinosa y al este con Luena.
San Miguel de Aguayo | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Cantabria | ||||
Partíu xudicial | Reinosa | ||||
Tipu d'entidá | conceyu de Cantabria | ||||
Alcalde de San Miguel de Aguayo (es) | Alberto Fernández Saiz | ||||
Nome oficial | San Miguel de Aguayo (es)[1] | ||||
Códigu postal |
39... | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 43°03′26″N 4°01′15″W / 43.057222222222°N 4.0208333333333°O | ||||
Superficie | 36 km² | ||||
Altitú | 830 m | ||||
Llenda con | Molledo, Luena, Campoo de Yuso, Santiurde de Reinosa, Pesquera y Bárcena de Pie de Concha | ||||
Demografía | |||||
Población |
178 hab. (2023) - 73 homes (2019) - 67 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe | 0.03% de Cantabria | ||||
Densidá | 4,94 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
sanmigueldeaguayo.es | |||||
Pol so territoriu escurre'l ríu Hirvienza, afluente del ríu Besaya y tamién s'atopen los banzaos de Mediajo y Alsa, que represa al ríu Torina.
Llocalidaes
editarLes sos 153 habitantes (INE, 2008) distribuyir nes llocalidaes de:
- San Miguel de Aguayo (Capital), 97 hab., de los cualos 2 tán en poblamientu tremáu.
- Santa María de Aguayo, 56 hab.
- Santa Olalla de Aguayo, 7 hab.
Nucleu de población
editarSan Miguel de Aguayo ye de la mesma la capital del conceyu. Nel añu 2012 cuntaba con una población de 97 habitantes (INE). La llocalidá atopar a 831 metros d'altitú sobre'l nivel del mar, y a 69,3 quilómetros de la capital autonómica, Santander.
Paisaxe y naturaleza
editarLos montes de los Conceyos de San Miguel de Aguayo viéronse bien abrasaos a les llongura de los sieglos por causa de la fabricación de carbón vexetal. Eso asocedió, especialmente, dende mediaos del sieglu XVIII, hasta mediaos del XIX, pola demanda de grandes cantidaes d'esti combustible per parte de les ferrerías de Santiurde de Reinosa y del Gorgollón (Pesquera). Esta actividá afectó de manera especial a los montes de Santa María y Santa Olalla de Aguayo y en menor midida a los de San Miguel. Afortunadamente, entá ye posible atopase con importantes fayedales poles aguaes de los regueros y barranqueras que baxen dende los picos Otero y Fonte del Moru o pola cara esti de la sierra de Gañimones.
Patrimoniu Civil
editarEn San Miguel de Aguayo destaca la torre de Gómez de Bárcena, del sieglu XVI.Trátase d'una obra de planta cuadrangular y accesu al traviés d'arcu de mediu puntu de grandes doveles. Na fachada principal, nel primer pisu hai una ventana d'arcu conopial, sobre ella dos ventanes cuadraes y nel pisu cimeru sobre otra ventana atopen dos escudos, unu d'ellos en blancu. Hai otru escudu de similares carauterístiques nuna fachada de sillarejo y sillar cerca de la torre. Créese que foi mandada alzar yá bien por Hernando de los Ríos que fundó mayoralgu en 1486, yá bien pol so fíu Juan. La obra fai usu de mampostería y sillería.Destaca nesta construcción una banda gradiada ornamental qu'enmarca una ventana cuadrada y dos escudos (unu d'ellos en blancu).El so estáu de caltenimientu ye bastante bonu.
Na llocalidá de Santa María de Aguayo, apréciense muertes de lo que foi una arquiteutura civil calidable, que se remonta al sieglu XVI. Nuna casa bien tresformada atópase un escudu de cueros recortaos qu'amuesa un caballeru, castiellu... Estes armes repitir n'otra edificación cercana, restu de lo que pudo ser un palaciu, que caltién nuna de les sos fachaes ventanes cuadraes so guardapolvo y otres con arcu rebaxáu. Otru exemplu d'interés tener na casa de La Llana con ampliaciones estremaes dende'l sieglu XVII (volume nel que s'encualla en muriu y la ventana principal) a otros de calter popular (casa con solana) que pueden llegar hasta'l sieglu pasáu o empiezos del actual (galería acristalada).
Patrimoniu relixosu
editarLa parroquia de San Miguel, anque na so fábrica amuesa elementos orixinarios del sieglu XVI, reformar en distintes ocasiones mientres los sieglos siguientes. Consta d'una nave casi cuadrada y un tramu recto y abovedao que fai les vegaes de cruceru y cabecera al que s'abrir dos capilla llaterales. Sobre'l hastial asitióse, posiblemente nel sieglu XVIII, una espodada espadaña de tres cuerpos con troneres nos dos cimeros colos clásicos adornos de boles y pirámides de raigón herreriana. Les proporciones de la espadaña y el hastial nun s'entienden del tou pol agregu d'una construcción del añu 1.850 que funciona como pórticu na planta baxa y como Casa-Conceyu nel pisu cimeru. Nel interior atopamos con un retablu mayor churrigueresco y otru na capiya llateral de la mesma dómina con escudos de los Bustamante.
La ilesia de Santa Olalla empezar nel sieglu XVI, siendo la más antigua del conceyu. La ilesia de Santa María ye quiciabes del sieglu XVII, y la de San Miguel Arcánxel ye posterior. Na ilesia de Santa María de Aguayo caltiénse un mota que la so donación ye atribuyida a Xuana d'Austria, onde puede lleese "Diome la serenísima doña Xuana d'Austria, princesa de Portugal ya Infanta d'España".
Economía
editarUn 43,3 % de la población del conceyu dedicar al sector primariu, un 13,3 % a la construcción, un 6,7 % a la industria y un 36,7 % al sector servicios.
Considérase como'l conceyu más ricu de Cantabria por habitante. Tou esto ye por cuenta de qu'en tierres del conceyu allúguense dos banzaos que producen enerxía hidroeléctrica. L'arriendu pelos terrenes de los banzaos enllena de dineru les arques d'esti pequeñu conceyu. Los vecinos tienen munches comodidaes, como autobuses gratuitos, lleña gratis o regalos per Navidá.[ensin referencies]
Demografía
editarLa población del conceyu comparte les traces del interior de Cantabria y de la contorna de Campoo-Los Valles, esto ye, población avieyada y escasa. Como se ve nes tables inferiores la población tuvo menguando de forma lenta pero constante dende principios del sieglu XX. Sicasí n'años recién paez percibise un ciertu estancamientu en felicidá cayida, produciéndose inclusive medríes leves de población, probablemente impulsaes poles ventayes que'l conceyu ufierta por cuenta de la so afortunada situación económica.
1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 | 2006 | 2012 | 2015 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
446 | 449 | 493 | 428 | 385 | 378 | 330 | 241 | 192 | 185 | 158 | 142 | 174 | 164 |
Fonte: INE
Gráfica d'evolución demográfica de San Miguel de Aguayo ente 1988 y 2008 |
Gráfica d'evolución demográfica de San Miguel de Aguayo ente 1900 y 2000 |
Alministración
editarAlberto Fernández Saiz (PRC) ye l'actual alcalde del conceyu.
Alcalde del Conceyu Abiertu de San Miguel de Aguayo: Jonatan Conde López (PP)
Últimu Alcalde del Conceyu Abiertu de Santa Maria de Aguayo: Oscar Luis Ruiz (PRC)
Últimu Alcalde del Conceyu Abiertu de Santa Olalla de Aguayo: Jose Luis Fernández (PSC-PSOE)
Na actualidá namái atópase en funcionamientu la Pedanía de San Miguel, yá que dende'l 2016 atópense eslleíes les pedaníes de Santa Maria y Santa Olalla de Aguayo.
Les siguientes tables amuesen los resultaos de les eleiciones municipales celebraes nel añu 2003, 2007, 2011 y 2015.[2][3]
|
|
|
Eleiciones municipales, 24 de mayu de 2015 | |||||
Partíu | Votos | % | Conceyales | ||
PRC | 75 | 50 % | 4 | ||
PSOE | 69 | 46 % | 1 | ||
PP | 18 | 12 % | 0 |
- Alcalde electu: Alberto Fernández Saiz(PRC).
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Resultaos eleutorales de San Miguel de Aguayo, en ElPaís 2007
- ↑ Resultaos eleutorales de San Miguel de Aguayo, en ElPaís 2011
Enllaces esternos
editar