San Miguel de Aguayo

conceyu de Cantabria (España)

San Miguel de Aguayo ye una llocalidá y conceyu de la comunidá autónoma de Cantabria (España). Atópase na contorna de Campoo-Los Valles y llinda al norte con Molledo y Bárcena de Pie de Concha, al sur con Campoo de Yuso, al oeste con Pesquera y Santiurde de Reinosa y al este con Luena.

San Miguel de Aguayo
Alministración
País España
Autonomía Cantabria
Partíu xudicial Reinosa
Tipu d'entidá conceyu de Cantabria
Alcalde de San Miguel de Aguayo (es) Traducir Alberto Fernández Saiz
Nome oficial San Miguel de Aguayo (es)[1]
Códigu postal 39...
Xeografía
Coordenaes 43°03′26″N 4°01′15″W / 43.057222222222°N 4.0208333333333°O / 43.057222222222; -4.0208333333333
San Miguel de Aguayo alcuéntrase n'España
San Miguel de Aguayo
San Miguel de Aguayo
San Miguel de Aguayo (España)
Superficie 36 km²
Altitú 830 m
Llenda con Molledo, Luena, Campoo de Yuso, Santiurde de Reinosa, Pesquera y Bárcena de Pie de Concha
Demografía
Población 178 hab. (2023)
- 73 homes (2019)

- 67 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.03% de Cantabria
Densidá 4,94 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
sanmigueldeaguayo.es
Cambiar los datos en Wikidata

Pol so territoriu escurre'l ríu Hirvienza, afluente del ríu Besaya y tamién s'atopen los banzaos de Mediajo y Alsa, que represa al ríu Torina.

Llocalidaes

editar

Les sos 153 habitantes (INE, 2008) distribuyir nes llocalidaes de:

  • San Miguel de Aguayo (Capital), 97 hab., de los cualos 2 tán en poblamientu tremáu.
  • Santa María de Aguayo, 56 hab.

Nucleu de población

editar

San Miguel de Aguayo ye de la mesma la capital del conceyu. Nel añu 2012 cuntaba con una población de 97 habitantes (INE). La llocalidá atopar a 831 metros d'altitú sobre'l nivel del mar, y a 69,3 quilómetros de la capital autonómica, Santander.

Paisaxe y naturaleza

editar

Los montes de los Conceyos de San Miguel de Aguayo viéronse bien abrasaos a les llongura de los sieglos por causa de la fabricación de carbón vexetal. Eso asocedió, especialmente, dende mediaos del sieglu XVIII, hasta mediaos del XIX, pola demanda de grandes cantidaes d'esti combustible per parte de les ferrerías de Santiurde de Reinosa y del Gorgollón (Pesquera). Esta actividá afectó de manera especial a los montes de Santa María y Santa Olalla de Aguayo y en menor midida a los de San Miguel. Afortunadamente, entá ye posible atopase con importantes fayedales poles aguaes de los regueros y barranqueras que baxen dende los picos Otero y Fonte del Moru o pola cara esti de la sierra de Gañimones.

Patrimoniu Civil

editar

En San Miguel de Aguayo destaca la torre de Gómez de Bárcena, del sieglu XVI.Trátase d'una obra de planta cuadrangular y accesu al traviés d'arcu de mediu puntu de grandes doveles. Na fachada principal, nel primer pisu hai una ventana d'arcu conopial, sobre ella dos ventanes cuadraes y nel pisu cimeru sobre otra ventana atopen dos escudos, unu d'ellos en blancu. Hai otru escudu de similares carauterístiques nuna fachada de sillarejo y sillar cerca de la torre. Créese que foi mandada alzar yá bien por Hernando de los Ríos que fundó mayoralgu en 1486, yá bien pol so fíu Juan. La obra fai usu de mampostería y sillería.Destaca nesta construcción una banda gradiada ornamental qu'enmarca una ventana cuadrada y dos escudos (unu d'ellos en blancu).El so estáu de caltenimientu ye bastante bonu.

Na llocalidá de Santa María de Aguayo, apréciense muertes de lo que foi una arquiteutura civil calidable, que se remonta al sieglu XVI. Nuna casa bien tresformada atópase un escudu de cueros recortaos qu'amuesa un caballeru, castiellu... Estes armes repitir n'otra edificación cercana, restu de lo que pudo ser un palaciu, que caltién nuna de les sos fachaes ventanes cuadraes so guardapolvo y otres con arcu rebaxáu. Otru exemplu d'interés tener na casa de La Llana con ampliaciones estremaes dende'l sieglu XVII (volume nel que s'encualla en muriu y la ventana principal) a otros de calter popular (casa con solana) que pueden llegar hasta'l sieglu pasáu o empiezos del actual (galería acristalada).

Patrimoniu relixosu

editar
 
Ilesia de San Miguel, en San Miguel de Aguayo
 
Ilesia de Santa María, sita ente Santa María de Aguayo y Santa Olalla de Aguayo

La parroquia de San Miguel, anque na so fábrica amuesa elementos orixinarios del sieglu XVI, reformar en distintes ocasiones mientres los sieglos siguientes. Consta d'una nave casi cuadrada y un tramu recto y abovedao que fai les vegaes de cruceru y cabecera al que s'abrir dos capilla llaterales. Sobre'l hastial asitióse, posiblemente nel sieglu XVIII, una espodada espadaña de tres cuerpos con troneres nos dos cimeros colos clásicos adornos de boles y pirámides de raigón herreriana. Les proporciones de la espadaña y el hastial nun s'entienden del tou pol agregu d'una construcción del añu 1.850 que funciona como pórticu na planta baxa y como Casa-Conceyu nel pisu cimeru. Nel interior atopamos con un retablu mayor churrigueresco y otru na capiya llateral de la mesma dómina con escudos de los Bustamante.

La ilesia de Santa Olalla empezar nel sieglu XVI, siendo la más antigua del conceyu. La ilesia de Santa María ye quiciabes del sieglu XVII, y la de San Miguel Arcánxel ye posterior. Na ilesia de Santa María de Aguayo caltiénse un mota que la so donación ye atribuyida a Xuana d'Austria, onde puede lleese "Diome la serenísima doña Xuana d'Austria, princesa de Portugal ya Infanta d'España".

Economía

editar

Un 43,3 % de la población del conceyu dedicar al sector primariu, un 13,3 % a la construcción, un 6,7 % a la industria y un 36,7 % al sector servicios.

Considérase como'l conceyu más ricu de Cantabria por habitante. Tou esto ye por cuenta de qu'en tierres del conceyu allúguense dos banzaos que producen enerxía hidroeléctrica. L'arriendu pelos terrenes de los banzaos enllena de dineru les arques d'esti pequeñu conceyu. Los vecinos tienen munches comodidaes, como autobuses gratuitos, lleña gratis o regalos per Navidá.[ensin referencies]

Demografía

editar

La población del conceyu comparte les traces del interior de Cantabria y de la contorna de Campoo-Los Valles, esto ye, población avieyada y escasa. Como se ve nes tables inferiores la población tuvo menguando de forma lenta pero constante dende principios del sieglu XX. Sicasí n'años recién paez percibise un ciertu estancamientu en felicidá cayida, produciéndose inclusive medríes leves de población, probablemente impulsaes poles ventayes que'l conceyu ufierta por cuenta de la so afortunada situación económica.

Evolución demográfica
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2006 2012 2015
446 449 493 428 385 378 330 241 192 185 158 142 174 164

Fonte: INE

Gráfica d'evolución demográfica de San Miguel de Aguayo ente 1988 y 2008
Gráfica d'evolución demográfica de San Miguel de Aguayo ente 1900 y 2000

Alministración

editar
 
Conceyu de San Miguel de Aguayo

Alberto Fernández Saiz (PRC) ye l'actual alcalde del conceyu.

Alcalde del Conceyu Abiertu de San Miguel de Aguayo: Jonatan Conde López (PP)

Últimu Alcalde del Conceyu Abiertu de Santa Maria de Aguayo: Oscar Luis Ruiz (PRC)

Últimu Alcalde del Conceyu Abiertu de Santa Olalla de Aguayo: Jose Luis Fernández (PSC-PSOE)

Na actualidá namái atópase en funcionamientu la Pedanía de San Miguel, yá que dende'l 2016 atópense eslleíes les pedaníes de Santa Maria y Santa Olalla de Aguayo.

Les siguientes tables amuesen los resultaos de les eleiciones municipales celebraes nel añu 2003, 2007, 2011 y 2015.[2][3]

Eleiciones municipales, 25 de mayu de 2003
Partíu Votos % Conceyales
PSOE 67 54,92 % 4
PRC 43 35,25 % 1
  • Alcalde electu: Saturnino Gutiérrez López (PSC-PSOE).
Eleiciones municipales, 27 de mayu de 2007
Partíu Votos % Conceyales
PSOE 32 26,02 % 2
PP 29 23,58 % 2
PRC 7 5,69 % 1
  • Alcalde electu: Alberto Fernández Saiz (PP).
Eleiciones municipales, 22 de mayu de 2011
Partíu Votos % Conceyales
PRC 95 69.85 % 5
PSOE 13 9.56 % 0
PP 13 9.56 % 0
  • Alcalde electu: Alberto Fernández Saiz(PRC).
Eleiciones municipales, 24 de mayu de 2015
Partíu Votos % Conceyales
PRC 75 50 % 4
PSOE 69 46 % 1
PP 18 12 % 0
  • Alcalde electu: Alberto Fernández Saiz(PRC).

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar