Cantabria

Cantabria ye una comunidá autónoma, comunidá histórica según l'Estatutu d'Autonomía, del noroeste de la Península Ibérica dientro d'España. Llenda al este col País Vascu (provincia de Vizcaya), al sur con Castiella y Llión (provincies de Llión, Palencia y Burgos), al oeste col Principáu d'Asturies y al norte col mar Cantábricu. Cantabria pertenez a la Fastiella Cantábrica, el nome dau a la franxa de tierra ente'l Mar Cantábricu y la Cordalera Cantábrica nel norte de la Península Ibérica. Posée un clima oceánicu llentu y de temperatures moderaes, fuertemente influyenciáu polos vientos del Océanu Atlánticu que choquen escontra los montes. La precipitación media ye de 1.200 mm, lo que permite medrar la frondosa vexetación.

Cantabria
Bandera de Cantabria Escudu de Cantabria
Alministración
País	España
ISO 3166-2	ES-CB
Tipu d'entidá	comunidá autónoma
Capital	Santander
Presidente de Cantabria	María José Sáenz de Buruaga
Xeografía
Coordenaes	43°20′N 4°00′W
Superficie	5321 km²
Llenda con	Principáu d'Asturies, Castiella y Lleón y País Vascu
Puntu más altu	Peña Vieja
Puntu más baxu	nivel de la mar
Demografía
Población	591 563 hab. (2024)
Densidá	111,18 hab/km²
Xentiliciu
Representación parllamentaria
Congresu	5 escaños
Senáu	4 escaños
Más información
Estatutu d'autonomía	11 de xineru de 1982
Estaya horaria	UTC+01:00 y UTC+02:00
Fundación	1982
cantabria.es

Tien una fuerte vinculación histórica col Ducáu de Cantabria, les Asturies de Santiyana, la Hermandá de les Cuatro Villes, la provincia de los Nueve Valles y la provincia de Santander.

Cantabria ye la comunidá más rica del mundu en llugares d'intereses arqueolóxicos del Paleolíticu Superior. Les primeres señales d'ocupación humana daten del Paleolíticu Inferior, magar qu'esti periodu nun tea tan bien representáu na rexón. Destáquense nesti aspeutu les pintures de la Cueva d'Altamira, datada ente 16.000 y 9.000 e.C.. y declarada Patrimoniu de la Humanidá pola UNESCO.

Toponimia

Diversos autores trataron l'orixe etimolóxicu del nome de Cantabria (Isidoru de Sevilla, Julio Caro Baroja, Aureliano Fernández-Guerra, Joaquín González Echegaray o Adolf Schulten, ente otros). Anque la so procedencia nun ye segura, la opinión más aceutada polos espertos ye que deriva del raigañu «cant-», d'orixe celta o ligur antiguu y que significa «roca» o «piedra», y el sufixu «-abr», frecuente nes rexones celtes. De too esto deduzse que «cántabru» vendría significar «pueblu qu'habita nes peñes» o «montañés», en clara referencia al territoriu abrupto y montascoso de Cantabria. Ye una de les comunidaes autónomes españoles cola toponimia más antigua, pos el términu «cántabros» apaez per primer vegada reflexáu nes fontes romanes nel sieglu II e. C. pol autor Catón el Vieyu, anque entá nun esistía una entidá política xunida, sinón que nel so territoriu habitaben diversos pueblos. Na so obra Oríxenes (c. 195 e. C.) fala de la nacencia del ríu Ebro en «tierra de cántabros»:

[...] fluvium Hiberum: is oritur ex Cantabris, magnus atque pulcher, pisculentus.

[...] el ríu Ebro: naz en tierra de cántabros, grande y formosu, abondosu en pexes.

Marcu Porcio Catón, «el Vieyu» Oríxenes (VII), 195 e. C.

Popularmente, Cantabria tamién recibe otros nomes como La Montaña y La Tierruca.

Xeografía física

La comunidá autónoma tien una superficie de 5.321 km² y les sos costes tienen un llargor total de 284 quilómetros. El so cabu más sobresaliente ye'l Cabo de Ajo (43°28′93″N 3°36′75″O / 43.4925, -3.62083). Na rexón esisten tres ámbito xeográficos bien estremaos: La Marina, La Montaña y Campoo y los valles del sur pertenecientes a les cuenques del ríu Ebro y del Duero. La presencia predominante del monte y la so difícil orografía del terrén esplica qu'históricamente amás se conoza a la rexón entera como La Montaña.

Política y gobiernu

Eleiciones autonómiques

Los resultaos de les eleiciones al Parllamentu de Cantabria fueron:

Eleiciones autonómiques Partíu 2023 2019 2015 2011 2007 2003 1999 1995 1991 1987 1983 PPa 15 9 13 20 17 18 19 13 6 19 18 PRC 8 14 12 12 12 8 6 6 2 5 2 PSC-PSOE 8 7 5 7 10 13 14 10 16 13 15 Vox 4 2 - - - - - - - - - Ciudadanos 0 3 2 - - - - - - - - Podemosb 0 0 3 - - - - - - - - UPCA - - - - - - 0 7 15 - - IXb c d 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 CDS - - - - - 0 0 0 0 2 0 Total 35 35 35 39 39 39 39 39 39 39 35

a En 1983 y 1987 como Coalición Popular (AP-PDP-UL). b Presentáronse Podemos ya IX en coalición en 2023. c IX presentóse en coalición con Equo en 2019. d En 1983 como PCE.

Idiomes

L'idioma oficial de Cantabria ye l'español, siendo faláu en tol territoriu de la Comunidá. En Cantabria tamién esiste'l cántabru o montañés, un fala de transición ente l'asturlleonés y l'Idioma español qu'anguaño ta práuticamente desapaecíu y ta acutáu a delles zones rurales del interior y a persones d'avanzada edá; apocayá lleváronse a cabu delles iniciatives pa protexer el cántabru, pero a día de güei nun cunta con nengún tipu de reconocencia oficial nin proteición institucional.

Relixón

Nos años 2010, 2011 y 2012 el Centru d'Investigaciones Sociolóxiques (CIS) d'España llevó a cabu un estudiu en Cantabria entrevistando a 1398 persones.22​ del cual esprendiéronse los siguientes datos:

-El 75,1 % son cristianos católicos (un 37,1 % reconoz nun ser prauticante).

-El 1,8 % pertenez a otra relixón.

-El 15 % nun tán afiliaos a nenguna relixón.

-El 8,1 % declárense ateos.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Cantabria.

• Datos: Q3946
• Multimedia: Cantabria