Santibáñez de Vidriales
Santibáñez de Vidriales ye una llocalidá y conceyu español de la provincia de Zamora,[3] na comunidá autónoma de Castiella y Llión.
 Santibáñez de Vidriales | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Castiella y Lleón | ||||
| Provincia |  provincia de Zamora | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Santibáñez de Vidriales (es)  | Claudio Jose Delgado Ferrero | ||||
| Nome oficial | Santibáñez de Vidriales (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
49610 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 42°04′18″N 6°00′53″W / 42.071736°N 6.014639°O | ||||
  Santibáñez de Vidriales Santibáñez de Vidriales (España) | |||||
| Superficie | 75.88 km² | ||||
| Altitú | 742 m[2] | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
853 hab. (2023) - 485 homes (2019) - 473 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0% de provincia de Zamora | ||||
| Densidá | 11,24 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| santibañezdevidriales.gob.es… | |||||
 | |||||
Son famosos los sos vinos, quesos y embutíos. Santibáñez ye un pueblu con numberosa fauna y flora. Los árboles más comunes son la encina, el castañu y carbes como'l tomillu, la jara y l'uz. Ente la so fauna atópense venaos, xabalinos, coneyos y diverses aves.
Toponimia y xentiliciu
editarEl topónimu alude al santu patrón de la ilesia parroquial. Trátase d'una forma popular de "[Ecclēsĭa] Sancti Iohannis", con –b- epentética o de frayatu d'hiatu, forma en tou equivalente a la que produció los apellíos Peribáñez o'l topónimu Valdeiváñez en Topas (Salamanca). López Santos y otros autores realizaron revisiones d'esta serie toponímica, aniciada pol nome del santu en forma genitiva.[4][5] Correas recueye en 1627 un refrán qu'atestigua la pervivencia popular d'esta evolución: “Santivaña si te diera non te ensaña”; y añade a manera de glosa: “el día de San Xuan danse kon un manoxo de xunzia en burlla”.[6] Esto ye, nel día de San Xuan, nun tomes a mal esta chancia. Con otros formantes, rexístrase la mesma evolución del xenitivu Iohannis. Ye'l casu, en Llión, del pueblu Villibañe (< villa Iohannis).[7]
El xentiliciu d'esta llocalidá ye santibañés.
Xeografía
editarNel términu municipal atópense les llocalidaes de: Bercianos de Vidriales, Moratones, Pozuelo de Vidriales, Rosinos de Vidriales, San Pedro de la Viña, Santibáñez de Vidriales, Tardemézar y Villaobispo.
Historia
editar.jpg)
Nel so términu municipal, xunto a la pedanía de Rosinos de Vidriales, atópense les ruines del campamentu romanu de Petavonium, qu'amuesen la esistencia de poblamientu humanu nel conceyu de Santibáñez dende dómina romana. Nesti llugar asitiar a finales del sieglu I e.C. la Legio X Gemina, al tratase al valle de Vidriales d'un llugar estratéxicu dende onde controlar les guerres contra ástures y cántabros.
Más tarde, na Edá Media, el territoriu nel que s'asitia Santibáñez de Vidriales quedó integráu nel Reinu de Llión, que los sos monarques entamaríen la fundación del pueblu.
Darréu, na Edá Moderna, Santibáñez foi una de les llocalidaes que s'integraron na provincia de les Tierres del Conde de Benavente y dientro d'esta na Merindad de Vidriales y la receptoría de Benavente.[8]
Sicasí, al reestructurase les provincies y crease les actuales en 1833, Santibáñez de Vidriales pasó a formar parte de la provincia de Zamora, dientro de la Rexón Lleonesa,[9] quedando integrada en 1834 nel partíu xudicial de Benavente.[10]
Demografía
editarEl conceyu cunta con una población de 998 habitantes a 1 de xineru de 2017 (INE), partida de la siguiente manera:
- Bercianos de Vidriales, 36 habitantes.
- Moratones, 53 habitantes.
- Pozuelo de Vidriales, 77 habitantes.
- Rosinos de Vidriales, 31 habitantes.
- San Pedro de la Viña, 187 habitantes.
- Santibáñez de Vidriales, 526 habitantes.
- Tardemézar, 66 habitantes.
- Villaobispo, 22 habitantes.
| 1991 | 1996 | 2001 | 2004 | 2008 | 2012 | 2013 | 2016 | 2017 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1581 | 1437 | 1334 | 1287 | 1196 | 1140 | 1093 | 1021 | 998 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: www.ine.es) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gráfica d'evolución demográfica de Santibáñez de Vidriales ente 1900 y 2017 |
 |
Fonte: Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia.
|
Patrimoniu
editarAl llau del edificiu del Conceyu atopa'l Centru d'Interpretación de los Campamentos Romanos, que dexa averase a la vida d'un campamentu como'l de Petavonium, recreando al traviés de material didáctico y numberosos oxetos el mundu de les lexones romanes. Al llau visítase tamién un pequeñu muséu monográficu nel que s'esponen cercos funerarios y cerámiques de la dómina topaes nel llugar.
Coles mesmes, hai que destacar la esistencia de dos ilesies na llocalidá. Per un sitiu, la Ilesia vieya, que foi abandonada na década de 1970, una vegada construyida la ilesia nueva de dicha llocalidá,[11] la cual foi consagrada en 1973, sustituyendo pal so usu parroquial a l'antigua ilesia.
Fiestes
editarLes fiestes patronales son les de San Xuan Bautista, el 24 de xunu, anque les fiestes suel durar dellos díes. El 24 de xunu celebra una misa n'honor al santu y pela tarde celébrense xuegos y manualidades. Pela nueche hai una orquesta hasta altes hores de la madrugada na que ye típicu faer una foguera que se suel saltar. Ente otres actividaes suelse cortar chopos y llevalos a la puerta de la ilesia y pela nueche suelse asitiar una caña de zrezal a la persona de presto.
Tamién los díes 2, 3, 4 y 5 de setiembre celebren les fiestes siendo'l día principal el 4 d'este mesmu mes, cola celebración de la feria artesanal de productos de la tierra, esi día nel parque del pueblu ye típicu mercar pulpu y consumilo ende mesmu. Pela tarde, hai diverses actividaes, como bailles rexonales, y un concursu d'autos llocos.
Históricamente yera un pueblu bien comercial, d'antiguo había mercáu tolos miércoles. Anguaño sumió, pero caltién esa tradición y tolos años nes feries y fiestes de setiembre, alredor de los díes 2,3,4 (día grande) y 5, celébrense la feria de productos de la tierra y d'artesanía, amenizado cola degustación del típicu pulpu y atraiciones varies como bailles rexonales, concursos d'autos llocos y grandes verbenes ente munches otres actividaes.
Nel mes de xunetu celebra una Concentración de coches Tuning y una carrera ciclista femenines (Memorial Manuel Riesco).
Servicios
editarYe un pueblu al qu'alleguen munches persones de los pueblos d'alredor a faer les sos compres, tien ente otros servicios bancos, farmacia, restoranes, chigres, discoteques y piscina. Coles mesmes tamién cunta con aula de cultura, biblioteca, asociaciones deportives, y una aula d'interpretación de los campamentos romanos de Petavonium, con un pequeñu muséu. En dependencies del Conceyu, que ta asitiáu na C/Mayor e/n, atópase alcontráu unu de los 11 Organismos Oficiales pertenecientes al Serviciu Territorial d'Agricultura y Ganadería de la provincia de Zamora: La Unidá de Desenvolvimientu Agrariu qu'acueye tamién a la Unidá Veterinaria, qu'ufierten servicios oficiales a los llabradores y ganaderos pertenecientes a los conceyos de la zona que son los siguientes: - Ayóo de Vidriales. - Brime de Sog. - Calzadilla de Tera. - Camarzana de Tera. - Cubu de Benavente. - Fuente Encalada. - Granucillo de Vidriales. - Melgar de Tera. - Molezuelas de la Carballeda. - San Pedro de Ceque. - Santa Croya de Tera - Santibáñez de Tera. - Santibáñez de Vidriales. - Uña de Quintana. - Vega de Tera. - Villageriz de Vidriales.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ URL de la referencia: https://www.aemet.es/es/eltiempo/prediccion/municipios/santibanez-de-vidriales-id49206.
- ↑ Diutacfión de Zamora, los nuesos conceyos: Santibáñez de Vidriales
- ↑ López Santos, Luis (1952) Influxu de la vida cristiana nos nomes de pueblos españoles, Llión, Imp. Católica,, páxs.84-85
- ↑ Casillas Antúnez, Francisco José (2008) La toponimia de la tierra de Coria (2 vols.), Universidá d'Estremadura.
- ↑ Correas, Gonzalo (1967) Vocabulariu de refranes y frases proverbiales (1627), Louis Combet, Institut d'Études Ibériques et Ibéro-Américaines de l'Université de Bordeaux (Burdeos).
- ↑ Riesco Chueca, Pascual (2003) Calzada de Valdunciel. Pallabres, coses y memories d'un pueblu de Salamanca, ediciones Diputación de Salamanca, p. 208.
- ↑ Salgado Fuentes, Carlos Javier (2016). Universidá de Salamanca: La evolución de la identidad regional en los territorios del antiguo Reino de León (Salamanca, Zamora y León) (en castellanu), páx. 149-150.
- ↑ «Real Decretu de 30 de payares de 1833 sobre la división civil de territoriu español na Península ya islles axacentes en 49 provincies» (castellanu). Gaceta de Madrid.
- ↑ Subdivisión en partíos xudiciales de la nueva división territorial de la Península ya islles axacentes / aprobada por S. M. nel real decretu de 21 d'abril de 1834
- ↑ La ilesia vieya de Santibáñez
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Santibáñez de Vidriales.
Ver tamién
editar- Bercianos de Vidriales
- Moratones
- Pozuelo de Vidriales
- Rosinos de Vidriales
- San Pedro de la Viña
- Tardemézar
- Villaobispo
Datos: Q1653139- Multimedia: Santibáñez de Vidriales
