Senu Baker
El senu Baker[Nota 1] ta asitiáu nel océanu Pacíficu na rexón austral de Chile; ye un gran brazu de mar que s'abrir na parte NE de la canal Messier y nel ángulu SE de la badea Tarn internándose nel continente por aproximao 67 nmi.
| Senu Baker | |
|---|---|
| Situación | |
| País |  Chile |
| Rexón | Rexón d'Aisén del General Carlos Ibáñez del Campo |
| Tipu | Badea |
| Coordenaes | 47°46′40″S 74°35′49″W / 47.7778°S 74.5969°O |
  Senu Baker Senu Baker (Chile) | |
| Datos | |
 | |
La so boca tien 15 nmi d'anchu ente les penínsules Larenas pel norte y Swett pel sur. Nel centru de la boca atopen les islles Baker compuestes por trés islles grandes y delles pequeñes. Nel senu hai numberoses islles de distintos portes que lo subdividen en delles canales. Los dos más importantes son la canal Martínez y la canal Baker que cuerren casi paralelos en direición xeneral E y ESE, respeutivamente, internándose dambos aproximao 60 milles nel continente.
Alministrativamente pertenez a la provincia Capitán Prat de la Rexón d'Aysén.[1] Na so ribera nordés atópase caleta Tortel unu de los cuatro puntos habitaos del área de les canales de la Patagonia.
Dende hai aproximao 6.000 años les sos mariñes fueron habitaes pol pueblu kawésqar. A empiezos del sieglu xxi esti pueblu fuera práuticamente escastáu pola aición del home blancu
Allugamientu editar
La so boca oeste ta en 47°52′S 74°45′W / 47.867°S 74.750°O y el so estremu máximu dientro del continente en 48°00′S 73°17′W / 48.000°S 73.283°O.
El senu Baker abrir ente les penínsules Larenas pel norte y Swett pel sur, les que dexen una boca de 15 nmi d'anchu. Nel centru de la boca atopen les islles Baker compuestes por trés islles grandes y delles pequeñes, les grandes son Zealous, Porcia y Orlebar, y ente les pequeñes tán, Sombreru, Scout, Tito, Scylla y Alert.
Nel senu hai munches isla que la subdividen en delles canales. Los más importantes son la canal Martínez que cuerre pel llau norte del senu y la canal Baker que cuerre pel llau sur separaos en casi tola so estensión pola gran islla Merín Jarpa. Dambes canales internar nel continente por más de 60 milles terminando nos esteros Mitchell y Steel.[2]
Xeoloxía y orografía editar
Nel pasáu produció un fundimientu del territoriu provocáu pol alcuentru, frente a la península de Taitao de tres plaques tectóniques: la de Naza y l'Antártica que se mueven escontra l'este, y la Suramericana que se mueve escontra l'oeste. Esta situación causó un bultable fundimientu del cantu de la placa Suramericana baxando los suelos al so nivel actual, lo que puede comprobase pola fragmentación del territoriu y la penetración del mar nos llugares fundíos, surdiendo gran cantidá d'islles.
Data de la dómina terciaria; y ye productu de la mesma causa xeolóxica que fizo apaecer primero'l cordal de la Mariña y depués la de los Andes. Na edá glacial, tomó'l so aspeutu actual siendo la continuación escontra'l sur de la cordal de la Mariña.
Ye d'orixe ígneu pola clase de roca que la constitúi y pol so relieve aspru ya irregular, carauterísticu de les cadenes d'erupción.[3]
Son una socesión de tierres altes y barrancosas con numberosos cumes y puexos bien paecíos ente sigo. Los sos cabos y puntes terminen en forma abrupta.
Les mariñes son acantiladas y les sos canales, polo xeneral son llimpies y abiertes, onde hai estorbises estos tán invariablemente marcaos por sargazos. Na dómina de los destemples suelen atopase na entrada del senu Baker témpanos al debalu provenientes del Campu de Xelu Sur, polo que tien de tenese curiáu mientres el so navegación de nueche o con cerrazón.
Esisten altores bastante notables que sirven pa reconocer la entrada a los distintos senos, canales o badees. Estes tán claramente indicaes nes respeutives cartes y carreros de la rexón.[3]
Climatoloxía editar
La rexón ye afeutada de cutio por vientos del oeste y pol pasu frecuente de sistemes fronteros. Estos sistemes fronteros xenerar na llatitú 60° S, zona na que conflúin mases d'aire subtropical y mases d'aire polar creando una petrina de baxes presiones que forma los sistemes fronteros.
Esta área tien un clima que se conoz como “templáu fríu lluviosu” que s'estiende dende la parte sur de la X Rexón de Los Lagos hasta'l estrechu de Magallanes. Equí rexístrense les máximes cantidaes de precipitaciones, en islla Guarello algamáronse hasta 9.000 mm añales.
La nubosidad atmosférica ye alta, los díes estenos son escasos. L'amplitú térmica ye amenorgada, la oscilación añal ye d'aproximao 4° C con una temperatura medio de 9°C. Bastia mientres tol añu siendo más lluviosu escontra la seronda.
Esisten solu dos estaciones: branu ya iviernu. El branu empieza en setiembre y los vientos empiecen a ronden del NO al SO. Los díes empieza a ser más llargos y n'ochobre pueden haber dellos díes estenos. Nos meses d'avientu, xineru y febreru los vientos yá soplen casi puramente del SO con gran intensidá.
Les agües, nesta estación, son frecuentes pero non tan persistentes como nel iviernu y preséntense so la forma de fuertes y bayurosos bastios. La meyor dómina del añu ye la que va de febreru a abril. En mayu reparen braveces de mar que traen muncha marexada. En mayu cayen les primera nevazones les que siguen mientres tol iviernu. Les nevazones dacuando son tan trupes que la visibilidá vese amenorgada a non más de 100 metros. El vientu rondó al NO. Los meses de xunu y xunetu considérense los peores del añu. El mal tiempu ye l'estáu normal de la rexón, el bon tiempu ye un accidente transitoriu[4].
Na mayoría de los senos, esteros y canales les tierres altes faen camudar la direición del vientu verdaderu. El vientu tiende a soplar a lo llargo de les canales, siguiendo la so direición y escontra baxo nos valles.
Nos puertos y fondeaderos que s'atopen a sotaventu de les tierres altes, cuando los bastios que soplen polo alto atopen quebraes o valles, baxen por ellos en forma repentina y violenta, a estos bastios conózse-yos como “williwaws”.
El vientu dominante en tola zona según el mes ye: xineru del NO – febreru del O – marzu y abril del O – mayu ronda al S – xunu camuda al SO – xunetu y agostu ente l'O al SO – setiembre del E y del N – ochobre del O – payares del O al NO y n'avientu del ONO. [4]
Flora y fauna editar
Nes fasteres y fondalaes de los cuetos crez un monte tupiu que s'afirma nes fiendes de les roques, los árboles enxaréyense unos con otros. De normal nun se desenvuelven sobre los 50 metros sobre'l nivel del mar, pero onde ta abellugáu del vientu dominante xube hasta los 200 y 300 metros sobre dichu nivel.
Sobre la roca desnuda reparar una formación esponxosa sobre la cual crecen líquenes y mofos dende los cualos surde l'agua a la menor presión que s'exerza sobre la so superficie. Dellos árboles son l'haya, el tepú y el canelu.[5]
El reinu animal ye bien amenorgáu, pueden atopase el foín y dalgunos royedores. Hai llobos y llondres. Ente les aves terrestre y acuáticu podemos atopar el martín pescador, el tordu, el malvís, el cisne, el coríu, el pingüín, el canquén, la gavilueta y el quetro o coríu a vapor. Ente los pexes atopen el róbalo, el pejerrey, el blancucu y la vieya. Ente los mariscos hai centolles, jaibas, corcuspinos y choros[6]
Historia editar
A cuntar de 1520, col descubrimientu del estrechu de Magallanes, poques rexones fueron tan esploraes como la de les canales de la Patagonia. Nes cartes antigües la rexón de la Patagonia, ente los paralelos 48° y 50° Sur, apaecía ocupada casi puramente por una gran islla denominada “Campana” separada del continente pela canal de la nación Calén”, nación que se supunxo esistió hasta'l sieglu xviii ente los paralelos 48° y 49° de latitud sur.
Dende mediaos del sieglu xx eses canales son percorríos con seguridá por grandes naves de toles naciones, gracies a les numberoses reconocencies y trabayos hidrográficos efectuaos neses peligroses mariñes.
Por más de 6.000 años estes canales y les sos mariñes fueron percorríes polos kawésqar, indíxenes, nómades canoeros. Hai dos hipótesis sobre la so llegada a los llugares de poblamientu. Una, que procedíen del norte siguiendo la ruta de les canales chilotes y que travesaron escontra'l sur cruciando l'ismu d'Ofqui. La otra ye que procedíen dende'l sur y qu'al traviés d'un procesu de colonización y tresformamientu de poblaciones cazadores terrestres, procedentes de la Patagonia Oriental, poblaron les islles del estrechu de Magallanes y xubieron poles canales de la Patagonia hasta'l golfu de Penas. A empiezos del sieglu xxi esti pueblu fuera práuticamente aniquiláu pola aición del home blancu.[7]
Descripción de les islles Baker editar
Son delles islles arrexuntaes en dos gordones que tomen una estensión de 12 nmi en direición N-S y 7 nmi en direición Y_W na entrada del senu Baker.
El gordón d'islles occidentales ta formáu poles islla Sombreru, Zealous, Scout, Scylla y Alert; el gordón oriental poles islla Porcia, Tito y Orlebar.
Les islla grandes son Zealous, Porcia y Orlebar, les pequeñes Sombreru, Scout, Tito, Scylla y Alert. Separaes ente otros poles canales Joubert, Cronjé, Krüger, Tito, y Somerset.[8]
Islla Sombrero editar
Allugada al fondu de la badea Tarn, nel llau oriental de la entrada norte de la canal Messier. El so llau más llargu mide 1,8 nmi. Llinda al norte y al este col senu Baker, al sur con una canal ensin nome que lu dixebra de la islla Zealous y al oeste coles agües de la canal Messier.
Vista dende'l mar tien un aspeutu carauterístico y arrondao que al averase paez un sombreru. Algama un altor de 427 metros. La so mariña nun ufierta fondeaderos.[8]
Islla Zealous editar
Alcontrada ½ nmi al sur de la islla Sombrero nel llau oriental de la canal Messier. La so llongura mayor ye de 5,5 milles. Llinda al norte con una canal ensin nome que lu dixebra de la islla Sombreru, al este cola canal Cronjé que la dixebra de la islla Porcia, al sur con otra canal ensin nome que lu dixebra de la islla Scout y al oeste cola canal Messier.
Ye montascosa y bien accidentada. Al centru tien un cuetu de 671 metros d'altor y na parte sur otru de 461 metros. Nel so estremu SO hai instalada una baliza ciega de 6 metros d'altu.[9]
Islla Porcia editar
Asitiada al oriente de la islla Zealous. Tien un llargor máximu de 4,9 nmi. Llinda al norte col senu Baker que la dixebra del continente, al este cola canal Joubert que la dixebra de la islla Vicente, al sur cola canal Krüger que la dixebra de les islles Orlebar y Tito. Al oeste cola canal Cronjé que la dixebra de la islla Zealous.
Ye montascosa y tien dos cumbre cóniques carauterístiques, una na parte NE de 893 metros d'altor y la otra nel sector SE de 637 metros.[10]
Canal Cronjé editar
Cuerre ente les islles Zealous y Porcia. Tien aproximao 5,5 milles de llargu. Ye anchu, fondu y trabancosu. Nel so entrada sur esisten dellos castros.
Ente los castros de la parte sur se sondan 18 metros con fondu de fango, lo que podría ufiertar un fondeadero d'emerxencia a una nave pequeña siempres que se cunte cola asistencia d'un práuticu local.[11]
Islla Scout editar
Asitiada al sur de la islla Zealous. El so anchu mayor ye de 2,1 nmi. Llinda al norte con una canal ensin nome que lu dixebra de la islla Zealous, al este y sur cuerre la canal Krüger que la dixebra de les islles Tito y Orlebar. Al oeste cuerre la canal Messier.
Ye pequeña y álzase escontra'l centru nun cuetu de forma cónica de 639 metros d'altor.[11]
Pasu Scout editar
Flúi ente les islles Scout y Scylla. Ye bien estrechu, solo 45 metros d'anchu con dambes mariñes bien acantiladas. Anque nun ye aptu pa la navegación comercial, una nave pequeña, potente y con un práuticu local, podría emplegalo.[11]
Islla Tito editar
Allugada al SE de la islla Zealous, al E de la islla Scout y darréu al norte de la islla Orlebar de la que ta dixebrada pela canal Tito. Ye pequeña, tien solo 1 nmi de llargu y baxa, nun algamar los 100 metros d'altu. Cubierta de mofu.[12]
Canal Tito editar
Flúi ente les islles Tito pel norte y Orlebar pel sur. Ye angostu y fondu. Tien 1,5 nmi de llongura en direición ENE. Nel so estremu oriental esiste un bien bon fondeadero pa naves d'hasta 100 metros d'eslora.[13]
Islla Scylla editar
Alcontrada darréu al sur de la islla Scout de la que ta dixebrada pol pasu Scout. Pel llau este cuerre la canal Krüger que la dixebra de la islla Orlebar, pel sur atópase la islla Alert dixebrada por una canal de non más de 1 cable d'anchu pero bien fondu y pel oeste cuerre la canal Messier que la dixebra de la islla Millar.
Ye pequeña, tien 2 nmi de llargu. Serrapatosa, algama los 100 metros d'altu.[13]
Islla Alert editar
Asitiada direutamente al sur de la islla Scylla. Ye la más pequeña del grupu, namái ½ nmi de llargu y 45 metros d'altu. Pel norte cuerre una canal ensin nome que lu dixebra de la islla Scylla, pel este la canal Krüger que la dixebra de la islla Orlebar y pel sur y l'oeste la canal Messier que la dixebra de la islla Millar.[14]
Canal Krüger editar
Tien 8 nmi de llargu. Dende'l so entrada sur na canal Messier dirixir escontra'l norte por 3,5 nmi ente les islles Alert, Scylla y Scout pol occidente y les islles Orlebar y Tito pol oriente, depués xira escontra'l NE por 1,5 nmi y de siguío escontra la ENE por 3 nmi ente les islles Zealous y Porcia pel norte y Tito y Orlebar pel sur xuniéndose a la canal Baker.
Ye llimpiu, anchu y fondu. Al altor de la canal Cronjé hai 2 roques baxes[13]
Islla Orlebar editar
Ye la de más al sur del grupu d'islles Baker. Tien una llongura de 4 nmi. Pel llau norte y este arrodiar les agües de la canal Baker, pel sur la canal Somerset y pel oeste la canal Krüger que la dixebra de les islles Alert, Scylla y Scout.
Ye montascosa destacar al centru un cuetu de 796 metros d'altu, al norte unu de 694 metros y al sur una elevación de 598 metros. Na mariña oeste atopa la caleta Hale, fondeadero aptu pa naves d'hasta 80 metros d'eslora.[15]
Caleta Hale editar
Atópase sobre la mariña oeste de la islla Orlebar. Nel llau oriental álzase'l monte Orlebar de 540 metros d'altor y por que les sos fasteres, cuando hai vientu, baxen fuertes williwaws que la faen peligrosa.
Ufierta fondeadero pa naves menores de 80 metros d'eslora en 29 a 31 metros de fondura sobre fondu de fango.[16]
Canal Somerset editar
Cuerre ente la islla Orlebar pel norte y la mariña de la península Swett pel sur. Tien 8 milles de llargu. Ye bien fondu, anchu y llimpiu. Comunica les agües de la canal Messier coles de la canal Baker.[17]
Descripción de la canal Martínez editar
Ye unu de los dos canales principales en que s'estrema'l senu Baker nel so cursu escontra l'este, escontra l'interior del continente. Ábrese 4 nmi al ESE del puertu Francisco nel sector NE del senu Baker. Ye bien tropezosu. Tien una llongura de 42 nmi que terminen nel empiezu del esteru Mitchell que tien una estensión d'otres 14 nmi.
En gran parte del so cursu tien menos de 1 nmi d'anchu. La so parte más angosta ye'l pasu Termópilas de non más de 1½ cable d'anchu nel cual la corriente de marea tira unos 4 nuedos.
Frente al términu oriental de la islla Merín Jarpa enanchar hasta 6 nmi y toma dos cursos por cuenta de delles islles que s'atopen nel sector y que la islla Teresa estrema en dos rames. La caña norte estender escontra l'este por 5 nmi hasta la boca del ríu Baker y la caña sur por 9 nmi hasta la entrada occidental del esteru Mitchell.[18]
Canal Joubert editar
Ye'l nome que lleva la canal Baker nel so entamu occidental. Cuerre ente la islla Porcia pola so ribera oeste y la islla Vicente pel so llau este. Tien una llongura de 5 nmi en direición xeneral sur y un anchu de 1½ nmi. Ye fondu y nun tien peligros pa la navegación.[19]
Canal Sierralta editar
Flúi ente les islles Vicente y Merín Jarpa. Tien una llongura de 8 nmi en direición NE-SO y un anchu mediu de ½ nmi. Xune les canales Martínez y Baker. Ye fondu y llibre de peligros pal navegante.[19]
Islla Vicente editar
Allugada 1½ nmi al este de la islla Porcia. Tien 8½ nmi de llongura por 3½ de mayor anchu. Ye alta; nun hai fondeaderos nin peligros nel so alredor.
Pel so llau NO atópase l'empiezu de la canal Martínez, pol E la canal Sierralta dixebrar de la islla Merín Jarpa, pel S cuerre la canal Baker y pel O la canal Joubert dixebrar de la islla Porcia.[20]
Islla Merín Jarpa editar
Alcontrada al SE de la islla Vicente dixebraes pela canal Sierralta. Empobinada en direición Y-W, tien 28 nmi de llargu y un anchu que varia ente 1 y 10 nmi. La so mariña ye bien accidentada y llena de senos fondos.
Pel norte cuerre la canal Martínez que la dixebra del continente, pel este la canal Troya dixebrar de la islla Alberto Vargas, pel sur la canal Baker dixebrar del continente y pel oeste la canal Sierralta dixebrar de la islla Vicente.
El centru de la islla ye baxu y fórmense delles llagunes que desaguan nes canales Martínez y Baker. L'estremu oriental ye altu; nesti sector alcen cuetos de 878 metros y 1093 metros. Escontra'l llau sur hai cumes de 733, 744 y 1.047 metros d'altor.[21]
Islla Irene editar
Allugada frente a la mariña nordeste de la islla Merín Jarpa, estrema la canal Martínez en dos rames, la del norte caltién el nome de canal Martínez y la del sur denominar esteru González. Tien forma triangular con una llongura de 4¾ nmi.
Nel sector occidental de la islla abre'l pasu Termópilas de 1½ cables d'anchu, fondu y ensin peligros pa la navegación, pero de cuidu pola fuerte corriente que tira hasta 4 nuedos. L'esteru González comunicar cola canal Martínez por aciu el pasu Orompello qu'abre al SE de la islla Irene. Esti pasu ye navegable solo por naves menores pos tien un anchu máximu de 45 metros.[22]
Puertu Merín Jarpa editar
Les sos coordenaes según el Carreru son: L:47°48'00” S. G:74°04'00” W. Asitiáu na ribera norte de la canal Martínez, formáu por dos ensenaes. La so boca tien 5 cables d'anchu y nella el fondu ye de 40 metros que mengua hasta 18 y 15 metros na primer ensenada y hasta 13 y 11 metros na segunda.
Ye consideráu'l meyor fondeadero del senu Baker; el surgidero ye abrigáu y el tenedero bonu. Puede fondiase en cualesquier de les dos ensenaes que tienen 900 metros de llongura por 800 metros d'anchu la primera y la segunda 800 de llongura por 450 d'anchu.
Nel puertu hai agua y lleña a esgaya. Tamién hai pesca. Al oriente del llugar hai un cume de 701 metros d'altu.[23]
Esteru Steffen editar
Asitiáu na ribera norte de la canal Martínez, ente les puntes Steffen y Lucía separaes 1¼ nmi. Tien 11 nmi de llargu; internándose nel continente primeramente en direición N y depués escontra'l NE.
El ríu Huemules vacida nel esteru a 8 nmi de la so entrada formando un gran baxu qu'estrecha l'anchu útil de la canal. El ríu provién d'un aventexu que ta 4 nmi escontra l'interior. Nel llugar ven dellos huemules.[24]
Islla Teresa editar
Asitiada nel estremu este de la canal Martínez onde esti enánchase y frente a les desaguaes de los ríos Huemules y Baker. Tien una llongura de 5 nmi. La islla estrema la canal Martínez en dos rames, el norte que s'estiende escontra l'este por 5 nmi hasta la boca del ríu Baker y la caña sur que s'enllarga por 9 nmi hasta la entrada occidental del esteru Mitchell. Ta arrodiada pel norte pol castru Vigía, pel este y sur poles islla Morgan, Briceño y Carlos y pel oeste poles islla Gastón y Merín Jarpa.
El ríu Baker ye'l más caudalosu de la zona y desagua los llagos Xeneral Carrera y Cochrane. Ye bien correntoso, especialmente nos meses de xineru y febreru polos destemples. Puede remontase hasta 70 quilómetros de la so desaguada hasta un llugar llamáu El Saltón. Na redoma del ríu hai una numberosa población.[25]
Caleta Tortel editar
Les sos coordenaes según el Carreru son: L:47°51'00” S. G:73°35'00” W. Allugada al este de la desaguada del ríu Baker. Tien una boca de ½ nmi y un sacu de ½ nmi. Ye fonda y nun tien peligru pa la navegación. La caleta abrir al norte de la ensenada con una boca de 300 metros y un sacu de 500 metros. Bien bon tenedero de fango. Protexida de los vientos de tolos cuadrantes menos del 4°.
Tien un muelle de madera de 10 metros da anchu por 5 de llargu por que les barcaces puedan sofitar la so rampla. Esisten trés rejeras por que los buques puedan acoderase a tierra. Esiste un puestu de vigía y señales de l'Armada de Chile y una posta de primeros auxilios.
Hai abondosa agua. Los pobladores del ríu Baker esploten ganáu vacuno, lanar y maderes, especialmente'l ciprés de les Guaitecas.[26]
Islla Barrio editar
El so estremu norte ta allugáu a 4 cables de la islla Morgan y nel accesu a la ensenada Tortel. Mide 4¼ nmi de llongura en direición NO-SE y 1½ nmi d'anchu. Pel so llau norte cuerre'l brazu norte de la canal Martínez que la dixebra del continente, pel este la canal Montalva dixebrar del continente, pel sur y l'oeste el brazu sur de la canal Martínez dixebrar de la península Videau y de les islles Morgan y Briceño.[27]
Canal Montalva editar
Cuerre ente la mariña NE y E de la islla Barrio y el continente. Tien 5 nmi de llargu. Ye de fondu moderáu nel que puede fondiar cualquier nave. El so accesu norte ye más estrechu pero'l navegación nun ufierta dificultaes.[28]
Puertu Valenzuela editar
Abre na mariña continental ente les puntes San Pedro y Quillota, onde termina la canal Martínez y empieza l'esteru Mitchell. La boca del puertu mide 8 cables d'anchu y el so sacu 9 cables. Les fondures na boca varien ente 31 y 43 metros les que mengüen escontra l'interior llegando a los 10 metros. El fondeadero ta na entrada del puertu a 2 cables de la mariña sur con fondu de fango, polo xeneral ye bonu sacante cuando soplen vientos del W y NO en que ye preferible buscar otru tenedero na canal Montalva.
Los cuetos de la parte sur son altos y cantiles; los de la parte norte son más baxos con un cuetu cónicu de 120 metros d'altu allugáu al oriente de la punta San Pedro. Escontra l'interior del continente alza un gordón de cuetos bien altos. No fondero del puertu hai dos llagunes, una vacida nel puertu y la otra nel esteru Mitchell.[29]
Esteru Mitchell editar
Allugáu na mariña continental abre ente les puntes Quillota y Llenderos. La so boca mide 7 cables d'anchu y tien un llargu total de 14 nmi. Primeramente diríxese escontra'l SSO por 1½ nmi y depués escontra'l SE y Y.
Nel so estremu oriental desagua'l río Bravo que tien el so orixe'l monte Cochrane. Nes riberes del ríu hai una pequeña población. Na desaguada atopa'l surgidero Freddie que'l so tenedero ye d'escelente calidá.
Tien delles caletas pequeñes nes que pueden fondiar namái buques d'amenorgáu tonelaxe. Estes son les caletas San Miguel, Laguera, Yungay, Adriana y Urrutia.[29]
Descripción de la canal Baker editar
Empieza na enfiliación de la punta Xilgueru de la islla Vicente y la punta Zulema de la islla Porcia llegando hasta la desaguada del río Pascua. La so llongura ye d'aproximao 65 nmi. L'anchu varia ente 1½ y 8 nmi. El tramu inicial llámase canal Joubert.
Ye fondu y llimpiu en casi tol so percorríu. Hai delles islles que dan orixe a otres canales menores. Atópense dellos puertos y fondeaderos.[30]
Esteru Nef editar
Allugáu na ribera sur de la canal Baker. Tien una llongura de 11 nmi en direición al SSE, el so anchu ye de 1 nmi. Casi al rematar el so percorríu estremar en dos brazos: Coldu y Términus. Ye fondu y llimpiu.
Nel esteru atopa la Ensenada Swett y los puertos Tres Meses y Queltehue.[31]
Puertu Trés Meses editar
Abre na mariña oeste del esteru Neff, casi al llegar onde esti encruciar en dos brazos. La fondures no fondero del so sacu son de 34 a 36 metros. El fondeadero encamentáu ta al centru del puertu en 35 metros de fondura con fondu de fango y piedres. Ta abrigáu de tolos vientos. Xunto con puertu Cueri Cueri son consideraos los meyores puertos de la canal Baker.[32]
Puertu Cueri Cueri editar
Allugáu na mariña sur de la canal Baker, 2 nmi al este de la entrada al esteru Neff. Ye un esteru de 1¾ nmi de llongura que cuerre en direición S y al SE. La so boca tien 400 metros d'anchu ente dos altes montes. El fondeadero atopar al fondu del sacu, ye abrigáu a tolos vientos y xunto con puertu Trés Meses ye consideráu'l meyor fondeadero de la canal Baker.[33]
Islla Alberto Vargas editar
Asitiada 1 nmi al ESE de la mariña oriental de la islla Merín Jarpa. Mide 7½ nmi de llongura en direición NNO por 5 nmi de mayor anchu a 90°. Pel norte cuerre'l brazu sur de la canal Martínez que la dixebra de les islles Carlos y Teresa; pel este la canal Plaza dixebrar del continente, pel sur la canal Baker dixebrar del continente y pel oeste la canal Troya dixebrar de la islla Merín Jarpa.
Ye montascosa, tien un cuetu de 802 metros d'altu na so parte NO y otru de 793 metros nel sector SE. Na so mariña oeste atopa l'esteru Morgan que casi la estrema en dos. Dixebra'l brazu sur de la canal Martínez de la canal Baker.[34]
Canal Troya editar
Cuerre en direición xeneral NNE-SSO ente la islla Merín Jarpa pola so ribera oeste y la islla Alberto Vargas pola so mariña este. Tien una llongura de 4 nmi y un anchu mediu de 1½ nmi. Ye fondu y llimpiu. La corriente vaciante tira escontra'l sur con una fuercia de 3 nuedos y mientres esi ralu l'agua de la canal ye casi duce porque pol pasa la mayor parte de les agües del ríu Baker.[34]
Canal Plaza editar
Ye tropezosu y estrechu, nel so sector mediu tien una angostura de 550 metros. Cuerre ente la mariña oriental de la islla Alberto Vargas y el continente. Tien una llongura de 7 nmi. Na so ribera oeste atopa'l puertu Contreras.[34]
Puertu Contreras editar
Abre na metá de la ribera oeste de la canal Plaza nun esteru que s'enfusa 1½ nmi na islla Alberto Vargas. El puertu ta frente a una cascada bien notable que cai na península Videau del continente. El fondeadero encamentáu tien 18 a 20 metros de fondura. Ye abrigáu a tolos vientos.[35]
Islla Francisco editar
Atópase allugada 3 nmi al SE de la mariña sur de la islla Alberto Vargas. Mide 6 nmi de llongura en direición NO-SE y 1½ nmi de mayor anchu a 90°. Estrema esti sector de la canal Baker en dos partes; la canal norte ye'l recomendable pa la navegación. 9 nmi al SE del so estremu sur atópase la entrada al esteru Steel.[36]
Ventisquero Jorge Montt editar
Atopar al oriente del esteru Aventexu. Ye de gran porte. Estender dende'l mar en direición SE y S hasta onde algama la vista. La paré escontra la canal Baker tien 1½ nmi de llargu, d'ella cayen grandes cachos de xelu. Retiróse escontra l'interior pudiéndose ver la tierra firme.[37]
Caleta Buzeta editar
Atopar nel interior del esteru Steel. Ye dafechu abrigada y la so tenedero ye'l meyor d'esti sector. Tien 900 metros de boca por 700 de sacu. Protexíu del vientu norte por un cuetu de 1200 metros d'altu. El so llechu ye de fango y la so fondura pareya ente 8 y 12 metros. Tien dos fondeaderos encamentaos. [38]
Ver tamién editar
- Orografía
- Xeoloxía
- Glaciación Würm (Edá de Xelu)
- Islles de Chile
- Xeografía de Chile
- Chile insular
- Islles de Chile
- Golfos per superficie
- Historia de la patagonia
- Patagonia chilena
- Pueblos orixinarios chilenos
- Provincia de Chiloé
- Islla Grande de Chiloé
- Conquista de Chiloé
- Mitoloxía chilota
- Español chilote
- Ponte de Chacao
- Parques nacionales de Chile
- Canales de la Patagonia
- Canales chilotes
- Canales fueguinos
- Historia de Chiloé
Notes editar
- ↑ 1.- Encamiéntase lleer esti artículu teniendo a la vista un atles y/o les cartes de navegación de les zones que se menten. 2.- La so descripción fíxose d'oeste a este
- ↑ Aventexu ye'l sector onde la nieve atrópase y alimenta al glaciar. Esi llugar ta polo xeneral cerca del visu del monte y non a la vera la mar. Los glaciares son la fuercia erosivo más potente de la Tierra, nun se detienen ante nada, son verdaderos ríos de xelu. Un 10% del planeta ta cubierta por glaciares y atropen los trés cuartes partes de l'agua duce esistente nel planeta.
Referencies editar
- ↑ Aysén, 2018.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 62,71,137.
- ↑ 3,0 3,1 Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 37,38.
- ↑ 4,0 4,1 Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 39-46.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 38.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 39.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 25.
- ↑ 8,0 8,1 Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 62,72,137.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 72,137.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 72,138,153.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 72,138.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 72,73,138.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 73,138.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 73,138,139.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 73,140.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 73,74,140.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 74,140,153.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 62,141,142.
- ↑ 19,0 19,1 Institutu Hidrográficu, 1982, p. 153.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 138,141152,153.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 142,153.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 143.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 144.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 146.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 142.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 147,148.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 145,147.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 149.
- ↑ 29,0 29,1 Institutu Hidrográficu, 1982, p. 150.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 152.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 154.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 152,154.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 152,155.
- ↑ 34,0 34,1 34,2 Institutu Hidrográficu, 1982, p. 157.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 157,158.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 159.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, páxs. 160,162.
- ↑ Institutu Hidrográficu, 1982, p. 165.
Bibliografía utilizada editar
- Institutu Xeográficu Militar (1970). Atles de la República de Chile. Santiago - Chile - Institutu Xeográficu Militar. Segunda edición.
- Institutu Hidrográficu de l'Armada de Chile (1974). Atles Hidrográficu de Chile. Valparaíso - Chile - Institutu Hidrográficu de l'Armada. Primer edición.
- Institutu Hidrográficu (1982). Carreru de la Mariña de Chile Volume III. Valparaíso - Chile - Institutu Hidrográficu de l'Armada. 5ª edición.
- Incafo, S.A. (1982). Chile y los sos parques nacionales. Madrid - España - La Naturaleza n'Iberoamérica. 84-85389-35-2.
- Aysén, Rexón (2018). Gobierno de Chile - Rexón d'Aysén. https://www.gob.cl/rexones/region-de-aysen/. Consultáu'l 11 d'abril de 2018.
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre les islles de Chile.
- Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre la flora de Chile.
- Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre la fauna de Chile.
- Direutemar - Armada de Chile
- Reglamentu de practicaje y pilotaje - Armada de Chile.
- Revista Mar Lliga Marítima de Chile.
- Oceanografía xeolóxica UCV
Datos: Q6124964
