Sienda del osu

La sienda del osu ye una sienda pa cicloturistes y caminantes qu'escurre polos conceyos de Proaza, Teberga, Quirós y Santo Adriano, toos ellos nel Principáu d'Asturies.

Historia editar

La sienda escurre pel camín n'ónde antaño taben asitiáu'l tren mineru que percorría'l valle del ríu Trubia dende les llocalidaes de Santa Marina (Quirós), per un sitiu, y les mines de Teberga (dende Entrago), por otru. Dambes confluyíen nel pueblu de Caranga de baxo (Proaza y el so central) y dende ellí llegaben hasta'l pueblu de Trubia, perteneciente al municipo d'Uviéu. Esti tren usar hasta l'añu de 1963 pal tresporte de mineral de fierro y carbón per parte de la Compañía de Mines y Fundiciones de Santander y Quirós, fundada en 1868, y más tarde pola Fábrica de Mieres en 1888. Mientres tol tiempu d'esistencia d'esta llinia, el tresporte de viaxeros foi casi inesistente. A la fin, l'escosamientu de les mines, según la so poca rentabilidá económica, en contraposición a otres cuenques mineres asturianes, favoreció'l so zarru en 1963.

La llinia empecipiar nel pueblu de Trubia, famosu poles sos industries d'armamentu, talleres de tornería, pequeña siderurxa y fundiciones qu'abastecíen a la "Fábrica", como comúnmente denominábase a la fábrica d'armes. Nacía entós al llau de la fábrica de la Quintana, pasaba pola vega de Trubia, hasta Villanueva y dellí a Proaza, d'ellí diba hasta Caranga estremándose en dos tramos, unu de los cualos llegaba a Bárzana y Santa Marina, puntu final del percorríu, l'otru ramal pasaba por distintes llocalidaes de Teberga acabando nel pueblu de Entrago.

A día de güei consolidóse como un importante curiosu turísticu, floriando nel so percorríu numberosos agospiamientos turísticos y actividaes d'aventura.

La sienda editar

Vaques nel primer tramu de la sienda.

La sienda empieza xunto al área la ilesia Les Caldes con tres tramos estremaos.

Al pasu pel área recreativa de Buyera.

Historia d'una Reconversión editar

En 1987 recoyendo idees de Carlos María de Luis, que publica dellos trabayos sobre la hestoria de los ferrocarriles y la so posible reconversión, publicáu nel diariu La Nueva España, xunu de 1983, y tomando de la mesma como escurre lo espuesto nos Alcuentru Estatales de Cicloturismo y Turismu Urbanos de Les Llaguna de Ruidera, Víctor Guerra , llanza como vocera y padre del grupu Alborá Bici-Ecoloxista, la idea de reconvertir la vía ferroviaria que cruciaba tol valle del Quirós y el Trubia pa usos ciclosenderistas, EN 1988 Víctor Guerra García apurre un pequeñu anteproyeutu que depués se materializará como Recuperación de la Plataforma de FC Mineru del Valle del Trubia, y que se presentó ante la Conseyería de Presidencia del Principáu d'Asturies, y tamién ante l'Axencia de Mediu Ambiente y Direición Rexonal de la Mocedá .

En setiembre de 1989 la Direición Rexonal de Mocedá y la Mancomunidá de Conceyos de Qurirós, Teberga, Proaza y Santo Adriano, encarguen un Informe -Proyeutu a Víctor Guerra García que por entemediu de la empresa ADAL y con Ignacio Baylón, xeneral el primer proyeutu PLAN D'ANIMACIÓN TURÍSTICA y OCUPACIÓN XUVENIL .RECUPERACIÓN DE LA PLATAFORMA DEL FERROCARRIL MINERU TRUBIA-PROAZA-QUIROS-TEBERGA, que apúrrese'l 20 de xineru de 1990 con una Introducción, Usos y Oxetivos y Definición, empezando los trabayos n'abril en 1991 en función de dichu proyeutu Sienda Verde del Los Valles del Trubia, depués sería Sienda del Osu. Destácase la esistencia en cautividá de trés oses pardes, Paca, Tola y Molinera.

Primer tramu editar

El primer tramu tien un llargor de 6 km, ente l'área recreativa de Tuñón (Santo Adriano) y Proaza. Foi'l primer tramu fechu de la sienda siendo inauguráu en mayu de 1995.

Esti tramu empieza nel área recreativa de Tuñón, na carretera comarcal AS-228, pasando pela ponte de La Esgarrada, pueblu de Tuñón, ponte El Saltu hasta Villanueva, dexando cerca la entrada al Escobiu de les Xanes y crucia pol regueru Les Xanes. A partir d'ende pásase por Villanueva y la so ponte romana, un pocu más allá crúciase la carretera pela ponte «El Sabil», equí llégase al área de recréu de Buyera y al Monte del Osu ónde s'atopen; Furacu, Molinera, Paca y Bonniefacia. Furaco, un osu d'unos 13 años y 302 quilos de pesu, que dende va delles selmanes atópase yá nuna corralada especial vecín al de les oses, construyíos dambos pa la ocasión nel conceyu de Santo Adriano, onde va intentar con un acercamientu progresivu enseña-yos los rituales del cortexu sexual. Molinera, la osa d'un añu d'edá rescatada'l pasáu mes d'avientu en Cangas y treslladada meses dempués a Santo Adriano pola so incapacidá p'afaese al mediu natural, Paca Y Tola que son dos oses güérfanes. Equí llégase a Proaza.

Segundu tramu editar

El segundu tramu tien un llargor de 26 km, ente Caranga (Proaza) y Cueva Güerta (Teberga). Esti tramu foi inauguráu nel branu de 1996 hasta Entrago y ampliáu pel branu de 2011 hasta Cueva Güerta. El tramu empieza una vegada sálese de Proaza, escurriendo pola sierra de Caranga, Peña Armada y Sillón del Rei y l'escobiu de Peñes Xuntes.

Tercer tramu editar

El tercer tramu tien un llargor de 4,5 km, ente Caranga (Proaza) y el banzáu de Valdemurio (Quirós). Esti tramu foi inauguráu en xunu de 1999. Esti tramu apaez tres l'escobiu de Peñes Xuntes, coyendo'l ramal de la esquierda nel que s'encrucia la sienda, en pasando'l pueblu de Caranga de baxo (Proaza) la sienda escurre paralela a la carretera Caranga-Bárzana.

Referencies editar

Enllaces esternos editar

Distintos vistes de la sienda *

Ponencia presentada por Víctor Guerra . Los Proyeutos de Recuperación de Plataformes de Ferrocarril pa usu ciclista n'Asturies. Proyeutu Sienda del Osu nel simposio d'Esperiencies d'Usu Alternativu d'Infraestructures Ferroviaries dean Desusu. Vive la Vía. 1994