Silvia Torres Castilleja

astrónoma mexicana

Silvia Linda Torres Castilleja (1940Ciudá de Méxicu)[5] ye una astrónoma mexicana notable por ser la primera a nivel nacional en llograr un doctoráu n'astronomía. En 2015 foi designada como presidenta de la Unión Astronómica Internacional. En 2009, fungió como la coordinadora del Añu de l'Astronomía en Méxicu,[6] y dos años dempués, en 2011, llogró'l gallardón L’Oréal Unesco per parte de la Organización de les Naciones Xuníes nel rubro de «Muyeres de la ciencia».[5] Catalogar como una de les más reconocíes científiques mexicanes poles sos investigaciones sobre la materia interestelar.[7][6]

Silvia Torres Castilleja
presidenta Xunión Astronómica Internacional, Francia

2015 - 2018
Norio Kaifu - Ewine van Dishoeck
Vida
Nacimientu Ciudá de Méxicu1940[1] (83/84 años)
Nacionalidá Bandera de Méxicu Méxicu
Familia
Casada con Manuel Peimbert Sierra (es) Traducir
Estudios
Estudios Universidá Nacional Autónoma de Méxicu
Universidá de California en Berkeley
Oficiu astrofísica, astrónoma, profesora universitariafísica
Emplegadores Universidá Nacional Autónoma de Méxicu
Premios
Miembru de Xunión Astronómica Internacional
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Silvia Torres Castilleja nació en 1940 nel Distritu Federal, Méxicu. En 1958 empezó los sos estudios de física na Facultá de Ciencies de la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu (UNAM).[6] Nesi periodu desempeñóse como asistente d'investigación del Observatoriu Astronómicu Nacional. Años dempués, consiguió una beca pa siguir los sos estudios na Universidá de California en Berkeley, onde llogró la so doctoráu n'astronomía y tornó a Méxicu onde empezó los sos estudios sobre la composición química de los gases calientes nel espaciu col interés de "determinar les propiedaes d'estos materiales col fin d'entender la rellación ente los gases y les estrelles. lo mesmo que de les primeres fases de la evolución".[8]

 
Ente les árees d'estudiu de Torres Castilleja tópense les protonebulosas planetaries. En 2011, llogró'l Premiu L'Oréal-UNESCO a Muyeres en Ciencia per parte de la Organización de les Naciones Xuníes por cuenta de les sos investigaciones sobre les nebuloses planetaries.[5] Na imaxe, la nebulosa del Güevu.

En 1974 empezó a collaborar como editora de la Revista Mexicana d'Astronomía y Astrofísica, hasta 1998 y anguaño encárgase de la Serie de Conferencies d'esta mesma publicación, inclusive, participó como editora en delles revistes internacionales. Sábese que les sos investigaciones fueron referíes en miles d'ocasiones por otres revistes especializaes.[7] De 2003 a 2006 fungió como vicepresidenta de la Unión Astronómica Internacional; primeramente desempeñóse como direutora del Institutu d'Astronomía de la UNAM.[5] De manera similar, formó parte de la Sociedá Astronómica del Pacíficu y de la Sociedá Astronómica Americana.[7] En 2009, incorporar al Seminariu de Cultura Mexicana como una de los miembros titulares» de la institución.[9] Esi mesmu añu participó como conferenciante na Selmana Nacional de Ciencia y Teunoloxía d'Oaxaca, Oaxaca,[10] y en 2011 fixo lo mesmo nel Foru Nacional «Muyeres na Ciencia, la Teunoloxía y l'Innovación».[11]

Considerar como «pionera en Méxicu» nel usu de satélites pa llevar a cabo investigaciones, dempués de tener esperiencies académiques nel desapaecíu International Ultraviolet Explorer y nel telescopiu espacial Hubble.[6] Ente les sos árees d'estudiu destaquen tantu les nebuloses como les protonebulosas planetaries[5][12], rexones HII galáctiques y extragalácticas.[13] Ye cónyuge del astrónomu Manuel Peimbert Sierra.[14]

Silvia Torres en 2012 foi electa presidenta de la Unión Astronómica Internacional (International Astronomical Union (IAU)) pa ocupar el cargu de 2015 a 2018, periodu qu'empieza al rematar la XXIX Asamblea Xeneral esti organismu internacional .[15] L'anterior muyer n'ocupar el cargu foi Catherine Cesarsky (1943-), dir mientres el periodu 2006-2009.[16][17]

 
Silvia Torres Castilleja na aceptación de la Medaya al Méritu en Ciencies 2015.

En diverses ocasiones manifestó la so esmolición poles dificultaes añadíes qu'atopen les muyeres pa incorporase viviegamente na carrera científica.[18][19] De la mesma, ella reconoz que la doctora n'astronomía Paris Pishmish, nacida en Turquía y nacionalizada mexicana, xugó un papel bien importante na fundación y promoción de los estudios d'astronomía modernos na UNAM y tuvo una gran influencia nella.[20]

Reconocencies

editar

Dalgunes de los sos gallardones inclúin la Medaya Guillaume Bude, per parte del College de France, la Medaya Académica de la Sociedá Mexicana de Física, el Premiu Universidá Nacional de la UNAM y la Medaya Heberto Castillo del Institutu de Ciencia y Teunoloxía del Distritu Federal (la categoríes de premiación «Ciencies básiques» de les reconocencies Heberto Castillo lleva'l nome de l'astrónoma).[21] En 2007, fíxose acreedora al Premiu Nacional de Ciencies y Artes,[22] amás de ser nomada como investigadora emérita de la UNAM[6] y del Sistema Nacional d'Investigadores,[23] ente que a principios de 2011 llogró'l L’Oréal Unesco per parte de la Organización de les Naciones Xuníes nel rubro de «Muyeres de la ciencia», por cuenta de les sos investigaciones en redol a la composición química de les nebuloses planetaries.[5]

Torres Castilleja ye considerada como una de les científiques mexicanes con mayor reconocencia a nivel internacional poles sos investigaciones sobre la materia interestelar.[7] En 2009, a manera d'homenaxe bautizar col so nome a una telesecundaria de Morelia, Michoacán.[24] Igualmente, una guardería de Villa Jiménez, nel mesmu estáu, lleva'l so nome.[25]

Recibió la Medaya al Méritu en Ciencies, dada pola Asamblea Llexislativa de la Ciudá de Méxicu (ALDF) el 26 d'abril, 2016.[26]

Bibliografía[27]

editar
Añu !Títulu !Coautor Editorial ISBN Notes
2009 Nebuloses planetaries: La formosa muerte de les estrelles Julieta Norma Fierro Grossman 978-607-16-0072-1 Ye parte de la coleición "La ciencia pa toos", #220.[28]
2000 [[Manuel

Peimbert Sierra|Manuel Peimbert]] (compilador)

Solo escribió un capítulu sobre sistemes planetarios. Ye parte de la coleición "La ciencia pa toos", #176.[29]

Referencies

editar
  1. URL de la referencia: https://www.schoolsobservatory.org/careers/interested/influencing/silvia-torres-peimbert.
  2. URL de la referencia: https://www.uv.mx/investigacion/convocatorias/premio-nacional-de-ciencias-y-artes-70-anos/. Data de consulta: 19 febreru 2023.
  3. URL de la referencia: https://www.unesco.org/archives/multimedia/document-2164.
  4. URL de la referencia: https://www.aps.org/programs/honors/prizes/prizerecipient.cfm?first_nm=Silvia&last_nm=Torres-Peimbert&year=2012. Data de consulta: 19 febreru 2023.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Silvia Torres Castilleja». La Jornada. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-19. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «Silvia Torres Castilleja, primer mexicana en doctorase n'Astronomía». Organización de los Estaos Ibero-americanos. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 «Silvia Torres Castilleja». Conseyu Mexicanu Consultivu de Ciencies. Archiváu dende l'orixinal, el 24 d'agostu de 2011. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  8. «Silvia Torres Castilleja, primer mexicana en doctorase n'Astronomía». Consultáu'l 31 d'agostu de 2018.
  9. «Mujer célebres ingresen al Seminariu de Cultura Mexicana». Xusta.com.mx. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  10. «selmana nacional-de-ciencia-y-tecnologia&catid=59:oaxaca&Itemid=9 Anuncien actividaes de la Selmana Nacional de Ciencia y Teunoloxía». El Piñero de la cuenca. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  11. «Ciencia.html Inaugura primer dama de Méxicu Foro Mujer na Ciencia». Terra.com.pe. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  12. «Reconoz Unesco a l'astrónoma Silvia Torres». La Jornada. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  13. «Institutu de Astronomí» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 2018-08-31. Consultáu'l 31 d'agostu de 2018.
  14. Cerón, Ricardo (11 de febreru de 2008). «Entrevista a Silvia Torres, Premiu Nacional de Ciencies 2007». El Universal. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-19. Consultáu'l 18 d'avientu de 2013.
  15. frente-de-la-union-astronomica-internacional L'astrónoma mexicana al mandu de la Unión Astronómica Internacional. 7 de mayu de 2015. http://www.conacytprensa.mx/index.php/sociedad/personaje/1437-silvia-torres-la-astronoma-mexicana-al frente-de-la-union-astronomica-internacional. Consultáu'l 14 d'agostu de 2015. 
  16. La mexicana Torres-Peimbert va presidir la Unión Astronómica. El País. 30 de xunetu de 2015. http://internacional.elpais.com/internacional/2015/07/30/actualidad/1438229015_462221.html. Consultáu'l 14 d'agostu de 2015. 
  17. «The IAU XXIX General Assembly» (inglés). IAU. Consultáu'l 14 d'agostu de 2015.
  18. Silvia Torres-Peimbert. 11 de payares de 2012. http://www.jornada.unam.mx/2012/11/11/opinion/a04a1cul. Consultáu'l 14 d'agostu de 2015. 
  19. L'accesu de la muyer a la ciencia ye un problema social. El País. 29 de setiembre de 2014. https://elpais.com/elpais/2014/09/29/ciencia/1412013375_928388.html. Consultáu'l 14 d'agostu de 2015. 
  20. (n'inglés) Bios: Silvia Torres-Peimbert - Esceptica. Esceptica. 11 d'agostu de 2015. Archivado del original el 2019-08-21. https://web.archive.org/web/20190821172945/https://esceptica.org/2015/08/11/bios-silvia-torres-peimbert/. Consultáu'l 31 d'agostu de 2018. 
  21. «Reconocen trayeutoria d'Ernesto Lacomba Zamaro». Universia.net.mx. Consultáu'l 7 d'agostu de 2011.
  22. «Confirmación oficial de ganadores de los Premios Nacionales de Ciencies y Artes». La Jornada. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  23. «Talía Harmony y Silvia Torres, investigadores nacionales emérites». CIMAC Noticies. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  24. «Silvia Torres a telesecundaria de Morelia». Camudo de Michoacán. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  25. «conceyu-de-villa-jim%C3%A9nez&Itemid=8 Visita secretaria d'educación al conceyu de Villa Jiménez». Camudo de Michoacán. Consultáu'l 6 d'agostu de 2011.
  26. «el_merito-ALDF_merito_Ciencia_y_Artes-galardonaos_ALDF_0_726527743.html ALDF apurre medayes al Méritu en Ciencies y Artes». Consultáu'l 27 d'abril de 2016.
  27. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2017-03-03.
  28. https://elfondoenlinea.com/Detalle.aspx?ctit=046220R
  29. https://elfondoenlinea.com/Detalle.aspx?ctit=046176Y

Enllaces esternos

editar