Skara Brae (pronunciáu /ˈskɑrə breɪ/) ye un estensu asentamientu neolíticu, asitiáu na badea de Skaill, na más grande de les Islles Orkney, Mainland.[1] Consta de diez cases arrexuntaes,[2] y tuvo de tar habitáu, aproximao, ente'l 3100 y el 2500 e. C. La so importancia y el so bon estáu de caltenimientu fixeron que sía declaráu Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco.

Skara Brae
 Patrimoniu de la Humanidá UNESCO
xacimientu arqueolóxicu y asentamientu humanu
Llocalización
PaísBandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Nación constitutivaBandera d'Escocia Escocia
Archipiélagu Orkney
Coordenaes 59°02′55″N 3°20′30″W / 59.0487138°N 3.3417499°O / 59.0487138; -3.3417499
Skara Brae alcuéntrase n'Escocia
Skara Brae
Skara Brae
Skara Brae (Escocia)
Historia y usu
Apertura3180 edC
Arquiteutura
Superficie 0,5 ha
Patrimoniu de la Humanidá
Referencia 514bis-004
Rexón Europa y América del Norte
Inscripción )
Cambiar los datos en Wikidata
Corazón neolíticu de les Orkney
Patrimoniu de la HumanidáUNESCO
Mueble en piedra dientro d'una de les viviendes de Skara Brae.
Llugar Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Criterios Cultural: i, ii, iii, iv
Referencia 514bis
Inscripción 1999 (XXIII Sesión)
Área Europa y América del Norte
Cambiar los datos en Wikidata
Restos d'una de les edificaciones, al fondu'l mar.

Caltenimientu y descubrimientu

editar

Ta consideráu como'l pobláu neolíticu meyor calteníu y más completu del norte d'Europa.[3] Amás de ser un pobláu sol nivel del terrén, qu'ayudó al caltenimientu, el factor clave foi'l selláu por sable que se produció de forma natural al poco tiempu del abandonu del mesmu.[4]

Hasta 1850, Skara Brae taba ocultu so capes de sedimentos atropaes mientres sieglos,[1][3] hasta que fueron desenterraos por una fuerte nube.[2] Ente 1927, o 1928,[4] y 1930 foi escaváu por completu por Vere Gordon Childe, revelando'l so conteníu.[5]

Construcción

editar

Orixinalmente, Skara Brae asitiar na vera d'un llagu interior que'l so brazu de tierra ente él y el mar foi erosionado, lo que fai que na actualidá atopar a veres del mar.[4]

La construcción del asentamientu realizar en dos fases, siendo los edificios aisllaos parte de la primera y el restu de construcciones de la segunda fase, qu'utilizó'l mesmu allugamientu que la primera. Una diferencia ente les cases son a la forma de construcción de les cames, nun casu proyeutaes dende la paré y n'otru empotraes nella.[4]

Les cases fueron construyíes emplegando la téunica de l'arquiteutura soterraña y piedra seca, utilizando pa ello montículos presistentes de refugayes, conocíos como køkkenmødding (tamién llamaos midden).[2] Anque estos montículos tamién apurríen cierta estabilidá a la casa, la so función principal yera la d'ufiertar aislamientu contra'l duru clima de les Órcades. Estes edificaciones midíen unos 40 m², y constaben d'una gran habitación cuadrada con un gran llar, que s'emplegaría pa cocinar y como calefacción, dos habitáculos pa dormir, muebles y pequeños depósitos nel suelu p'almacenar, probablemente, pexe, mariscu o cebu pa la pesca.[6] Yá que nesta zona apenes crecen árboles, los habitantes de Skara Brae emplegaben maderes trayíes pola marea y güesos de ballena, recubiertos con paya y yerba o turba, pa cubrir les sos viviendes.[2]

 
Cases y cais.
 
Hachu de piedra recuperada en Skara Brae.

Les cases tamién conteníen dalgunos muebles fechos de la mesma piedra que les parés, tales como armarios, sielles o caxes p'almacenamientu.[1] Amás el pobláu disponía d'un sofisticáu sistema de canalización que dexaba qu'esistiera una variante primitiva de retrete en cada vivienda.[7]

Industria

editar

Aparentemente, los habitantes primitivos de Skara Brae fabricaben y usaben vasíes estriaes similares a les d'otros pueblos británicos.

Una de les edificaciones apaez desnuda de too moblame, y estremada en pequeños cubículos. Ye posible qu'esta casa fora emplegada como taller pa la fabricación de ferramientes sencielles, como aguyes o hachos, yá que mientres el so escavación afayaron restos de piedra, güesu y cuernu. Ye la edificación col númberu 8.[8]

Abandonu del asentamientu

editar

Estudios realizaos con carbonu-14 faen pensar que Skara Brae tuvo ocupáu dende, aproximao, l'añu 3100 e. C. hasta'l 2500 e. C., cuando'l clima camudó, volviéndose más húmedu y fríu, y l'asentamientu foi abandonáu. Hai diverses teoríes qu'intenta esplicar esta desapaición de los habitantes de Skara Brae, pero nenguna pudo apurrir pruebes concluyentes.

Otros descubrimientos

editar

Esti asentamientu tamién ufierta'l primer testimoniu de la esistencia de pulgues, Pulex irritans, n'Europa.[9][10]

Patrimoniu de la Humanidá

editar

The Heart of Neolithic Orkney (Corazón del neolíticu de les Orkney) foi inscritu como Patrimoniu de la Humanidá n'avientu de 1999. Esta calificación inclúi, amás del asentamientu de Skara Brae, Maeshowe, el Aniellu de Brodgar, les Roques de Stenness y otros llugares similares de la mesma zona.[11]

Ver tamién

editar

Bibliografía

editar
  • Buckland, Paul C.; Sadler, Jon P. (2003). «Insects», Scotland After the Ice Age: Environment, Archaeology and History, 8000 BC – AD 1000 (n'inglés). Ediburgu: Edinburgh University Press. ISBN 9780748617364.
  • Foster, Sally (2006). Historic Scotland: Maeshowe and the Heart of Neolithic Orkney: Official Souvenir Guide (n'inglés o español). ISBN 9781904966265.
  • Green, Sally (1981). Prehistorian: A Biography of V. Gordon Childe (n'inglés). Bradford-on-Avon, Wiltshire: Moonraker Press. ISBN 978-0239002068. Consultáu'l 1 de xineru de 2017. La versión en llinia ufierta una vista parcial del llibru.
  • Lines, Marianna (2014). The traveller's guide to Sacred Scotland (n'inglés). Tarxien, Malta: Gutenberg Press Ltd.. ISBN 9780906362761.
  • Wickham-Jones, Caroline (2007). Orkney: A Historical Guide (n'inglés). Edimburgu: Birlinn Limited. ISBN 9781780270012. Consultáu'l 1 de xineru de 2017. La versión en llinia ufierta una vista parcial del llibru.

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 1,2 Lines, 2014, páxs. 232-233.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Wickham-Jones, 2007.
  3. 3,0 3,1 «Skara Brae Prehistoric Village» (inglés). Historic Scotland. Consultáu'l 1 de xineru de 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Foster, 2006, p. 43.
  5. Green, 1981, páxs. 68-71.
  6. «Skara Brae Prehistoric Village: History» (inglés). Historic Scotland. Consultáu'l 1 de xineru de 2017.
  7. Emma Ailes (19 d'abril de 2013). «Scotland and the indoor toilet» (inglés). BBC News. Consultáu'l 1 de xineru de 2017.
  8. Foster, 2006, p. 45.
  9. Buckland y Sadler, 2003.
  10. Eva Panagiotakopulu, Paul C. Buckland (15 de xineru de 2017). «A thousand bites – Insect introductions and late Holocene environments» (n'inglés). Quaternary Science Reviews 156:  páxs. 23–35. doi:10.1016/j.quascirev.2016.11.014. 
  11. «Heart of Neolithic Orkney». UNESCO Culture Sector. Consultáu'l 25 de marzu de 2015.

Enllaces esternos

editar