Túnez otomanu
El testu que sigue ye una traducción defeutuosa o incompleta. Si quies collaborar con Wikipedia, busca l'artículu orixinal y ameyora o completa esta traducción. Copia y apega'l siguiente códigu na páxina de discusión del autor: {{subst:Avisu mal traducíu|Túnez otomanu}} ~~~~ |
Túnez Otomanu referir al episodiu de la presencia turca en Ifriqiya nel intre de tres siglos, dende l'añu 1500 hasta'l 1700, cuando Tunicia integróse oficialmente nel Imperiu Otomanu como'l Eyalato de Túnez (provincia). Finalmente incluyendo tol Magreb sacante Marruecos, l'Imperiu Otomanu empezó con tomar de control d'Arxel en 1516 pol corsariu turcu otomanu y beylerbey Aruj. La primer conquista otomana de Túnez tuvo llugar en 1534 sol mandu de Jeireddín Barbarroxa, l'hermanu menor d'Aruj, que yera'l Kapudan Pasha de la flota otomana mientres el reináu de Solimán el Magníficu. Sicasí, nun foi hasta la reconquista Otomana definitiva de Túnez a España en 1574 sol Kapudan Pasha Uluj Alí que los turcos adquirieron permanentemente l'ex Túnez Háfsida, reteniéndolo hasta la ocupación francesa en 1881.
| ||||
---|---|---|---|---|
eyalatu | ||||
| ||||
Alministración | ||||
Estáu desapaecíu | Imperiu Otomanu | |||
Capital | Túnez | |||
Llingües oficiales |
turcu otomanu árabe estándar modernu | |||
Xeografía | ||||
Coordenaes | 36°48′23″N 10°10′54″E / 36.8064°N 10.1817°E | |||
Primeramente sol dominiu turcu d'Arxel, llueu la Puerta Otomana nomo direutamente pa Túnez un gobernador llamáu Pasha sofitáu por fuercies de jenízaros. En poco tiempu, sicasí, Tunicia convirtióse n'efeutu nuna provincia autónoma, con un Bey local. Esta evolución de la situación yera de xemes en cuando desafiada ensin ésitu per Arxel. Mientres esta dómina los conseyos de gobiernu que controlen Túnez permanecieron en gran parte integraos por una élite estranxera que siguió pa realizar negocios nel estáu turcu otomanu.
Los ataques al navegación européu fueron feches polos pirates berberiscos, non solamente d'Arxel, sinón tamién de Tunicia y Trípoli, pero dempués d'un llargu periodu del amenorgamientu de les redaes, el creciente poder de los estaos europeos finalmente forzo la so terminación dempués de les Guerres de Berbería. Sol Imperiu Otomanu, les fronteres de Túnez contrataos; perdió territoriu al oeste ( Constantino ) y al este ( Trípoli ). Nel sieglu XIX, los gobernantes de Túnez diéronse cuenta de los esfuercios en cursu de reforma política y social d'en la capital otomana. El bey de Túnez depués, poles sos propies lluces pero informada pol exemplu de Turquía, intentó llevar a cabu una reforma modernizadora de les instituciones y la economía. La delda internacional de Túnez creció inmanejable. Esta foi la razón o sida pa les fuercies franceses pa establecer un protectoráu en 1881.
Un remanente de los sieglos de dominación turca ye la presencia d'una población d'orixe turcu, históricamente los descendientes varones fueron referíos como'l Kouloughlis.
Historia
editarRivalidá nel mediterraneu
editarNel sieglu XVI, el control del Mediterraneu occidental yera apostáu ente españoles y turcos. Dambos yeren confiaos por cuenta de los recién trunfos y consecuente espansión. En 1492, España completara los sos sieglos de reconquista de la península Ibérica, a la que siguieron los primeros asentamientos españoles n'América. España formuló entós una política africana: una serie de presidios nes ciudaes portuaries a lo llargo de la mariña d'África. Pela so parte, los turcos otomanos cumplieren la so ambición al llargu plazu de prindar Constantinopla en 1453, invadir con ésitu los Balcanes (1459-1482) y más tarde conquistar Siria y Exiptu (1516-1517). Entós los Corsarios turcos convertir n'activos dende bases nel Magreb.
España prindó y ocupó dellos puertos nel norte d'África, incluyendo Mers-el-Kebir (1505), Orán (1509), Trípoli (1510) y Bugía (1510); España tamién estableció rellaciones convencionales con una media docena d'otros. Ente estos alcuerdos taben los d'Arxel (1510), qu'incluyeron la ocupación española de la islla frente a la mariña del Peñón d'Arxel con Tlemcen (1511), una ciudá a unos 40 km. escontra l'interior, y con Tunicia, que la so alianza con España duru mientres décades. Cerca de Túnez, el puertu de Goleta foi ocupáu poles fuercies españoles que construyeron ellí un gran presidiu; tamién construyeron un acueductu a Túnez pa usu de la kasbah.
Los Háfsidas gobernaben Tunicia dende 1227, esfrutando de prestíu cuando yera'l principal estáu del Magreb, porque apenes sobrevivíen nesos tiempos. El so estensivu comerciu colos comerciantes europeos continuu mientres dellos sieglos, una actividá que dio llugar a trataos estatales. Sicasí, los Háfsidas tamién allugaben corsarios qu'asaltaron la marina mercante. Mientres el sieglu XV los Háfsidas emplegaron como guardaespaldes una fuercia cristiano, casi toos catalanes. Nel sieglu XVI la regla háfsida fíxose débil, llindáu a cencielles a Túnez; los últimos trés sultanes hafsidas al-Hasan, el so fíu Ahmad y el so hermanu Muhammad roblaron trataos incompatibles con España.
Sicasí, l'alianza transcultural hafsí con España nun yera tan inusual como podría paecer, daos los munchos trataos cristianu-musulmanes -a pesar de les hostilidaes recurrentes. Ello ye que mientres el sieglu XVI, Francia aliar colos otomanos contra'l rei español Carlos. Como resultancia indireuta de la política africana d'España, dellos gobernantes musulmanes afalaron a les fuercies turques a entrar na rexón pa compensar la presencia española. Sicasí, los gobernantes hafsidas de Túnez llegaron a ver a los turcos y los sos aliaos corsarios como una amenaza mayor y entraron nuna alianza española, como tamién lo fixeron los Saadis de Marruecos. Sicasí, munchos musulmanes Magrebies prefirieron el dominiu islámicu, y dende va décades l'alianza española colos hafsídas nun foi polo xeneral popular, de fechu anatema pa dalgunos. Per otru llau, los sultanes de Marruecos de la dinastía Saadi usaron con ésitu l'alianza colos españoles contra los turcos, llogrando asina que se caltenga gobernada polos musulmanes ya independiente de les garres de los otomanos.
Nesta llucha naval, l'Imperiu Otomanu sofitó a munchos corsarios, qu'asaltaron la navegación comercial europea nel Mediterraneu. Los corsarios más tarde fadríen d'Arxel la so base principal. Los "arquiteutos del dominiu otomanu nel Magreb" fueron Aruj (c.1474-1518) y el so hermanu menor Khizr "Jair al-Din" (c.1483-1546). Dambos fueron llamaos Barbarossa ("barba colorada"). Los hermanos musulmanes veníen d'oríxenes indeterminaos na islla griega de Medelli o Mitilene [antigua Lesbos].
Dempués d'adquirir esperiencia de llucha nel Mediterraneu oriental (mientres el cual Aruj foi prindáu y pasó tres años nos remos nuna galera de los Caballeros de San Juan antes de ser rescatáu), los dos hermanos llegaron a Túnez como líderes corsarios. Por 1504 roblaren un alcuerdu de corsu col sultán Háfsida Muhammad b. al-Hasan (1493-1526). Por ello los 'premios' (barcos, mercancíes, y cautivos) teníen de ser compartíos. Los hermanos operaben dende Goleta [Halq al Wadi]; corríen operaciones similares dende Djerba, nel sur, onde Aruj foi gobernador. Mientres estos años n'España, los que se quedaron non cristianos fueron Edictu de Granada obligaos a dise, incluyíos los musulmanes; dacuando Aruj emplegó los sos barcos pal tresporte d'un gran númberu de moriscos andaluces al norte d'África, sobremanera Túnez. Por estos esfuerciu Aruj ganó aponderamientos y munchos reclutes musulmanes. Dos veces Aruj xunir a los Hafsidas n'asaltos infructuosos contra Bugía, en poder d'España. Entós los hermanos establecieron una base independiente en Djidjelli al este de Bugía, qu'atraxo la hostilidá hafsí.
En 1516 Aruj y el so hermanu Jair al-Din, acompañaos de soldaos turcos, treslladáronse más al este a Arxel, onde llogró arrampuña-y el control al shaykh de la tribu Tha'aliba, que fixera un tratáu con España. Por astucia política intra-ciudá, na que'l xefe de la tribu y 22 notables fueron asesinaos, el control d'Arxel pasó a los hermanos Barbarroxa. Los hermanos turcos yá yeren aliaos de los otomanos. Sicasí, en 1518, cuando Aruj dirixó un ataque contra Tlemecen, entós en poder d'un aliáu español (dende 1511), foi asesináu poles fuercies tribales musulmanes y españoles.
El so hermanu menor Jair al-Din heredó'l control d'Arxel, pero dexó esa ciudá y mientres dellos años basar al so este. Dempués de tornar a Arxel, en 1529 apoderar de la islla costera española del Peñón d'Arxel que los sos cañones controlaren el puertu; por aciu la construcción d'una calzada a estes islles creó un escelente puertu de la ciudá. Jair al-Din siguió dirixendo incursiones a gran escala a los barcos cristianos y en contra de les tierres de la mariña de la Europa mediterránea, apoderándose de munches riqueces y tomando munchos cautivos. Él ganó delles batalles navales y convirtióse nuna celebridá. En 1533 Jair al-Din foi llamáu a Constantinopla, onde'l sultán otomanu fíxo-y Pasha y almirante [Kapudan-i Derya] de la marina turca; adquiriendo'l control sobre munches más naves y soldaos. En 1534 Jair al-Din "aprovechando una revuelta contra'l sultán hafsída al-Hasan" invadió per mar y prindó la ciudá de Túnez de los aliaos d'España.
Sicasí, al añu siguiente l'Emperador Carlos V (Carlos, Rei d'España) (r.1516-1556) entamo una flota baxu Andrea Doria de Xénova, compuestu predominantemente d'italianos, alemanes y españoles, que dio en recuperar Túnez en 1535, arriendes de que se restableció al sultán hafsí Hasan Mawlay. Sicasí, Jair al-Din escapó. A partir d'entós, como comandante supremu de les fuercies navales del Imperiu Otomanu, Jair al-Din ocupar en gran midida de los asuntos fuera del Magreb.
Unes décades pasaron hasta qu'en 1556 otru corsariu turcu Dragut (Turgut), que gobernaba en Trípoli, atacó Túnez dende l'este, entrando en Kairouan en 1558. Depués, en 1569 Uluj Ali Pasha, un corsariu renegáu, agora'l socesor de Jair al-Din como'l Beylerbey d'Arxel, avanzo coles fuercies turques del oeste, y llogró apoderase del presidiu español de la Goleta y la capital hafsí, Túnez. Dempués de la la victoria naval clave de l'armada cristiana en Lepanto en 1571, Don Xuan d'Austria en 1573 volvió tomar de Túnez pa España, y restauro la regla háfsida. Sicasí Uluj Ali tornó en 1574 con una gran flota y exércitu, y prindó Túnez definitivamente. Pal sultán turcu unvió por barcu, encarceláu, al postreru gobernante de la dinastía hafsí.
La tregua Otomanu-Española de 1581 aseló la rivalidá Mediterránea ente estos dos potencies mundiales. España caltuvo dalgunos de los sos presidios y puertos Magrebies (por casu, Melilla y Orán). Sicasí, tanto'l Imperiu Español como'l Otomanu esmoleciérense por otros llugares. Los otomanos reclamaríen soberanía sobre Túnez mientres los próximos trés sieglos; sicasí, el so control políticu efeutivu nel Magreb seria de curtia duración.
Otomanos n'occidente
editarN'ausencia de la entrada de los turcos nel Mediterraneu occidental, la situación política favoreció'l norte cristianu. Na fuercia xeneral, les diverses potencies europees lideraes per España siguieron aumentando la so ventaya. Ente los estaos locales Magrebies en comparanza, el negociu taba en decadencia y los sos gobiernos débil y estremar. El futuru al llargu plazu paecía presentar la posibilidá, o probabilidá, d'una "reconquista" eventual del norte d'África dende'l norte. Arriendes d'ello, la intervención de potencies estranxeres, correlixonarios dende l'este, esto ye, los bien armaos turcos otomanos, apaeció crucial. Inclinóse la balanza nel Magreb, lo que dexa dellos sieglos de dominiu siguíu poles instituciones musulmanes más antigües, como rehecho por nociones turques. Per otra parte, la táctica esitoso pero cuestionable d'incursiones na navegación comercial europea de montaxe polos corsarios de Berbería encaxa abondo bien na estratexa mediterránea escorrida pola Puerta Otomana en Constantinopla.
"Turquía foi frecuentemente combatida polos gobernantes nativos del norte d'África, y nunca ganó nengún control sobre Marruecos. Pero los turcos yeren, sicasí, un poderosu aliáu pa Berbería, esviando les enerxíes cristianes nel este d'Europa, amenaciando les comunicaciones del Mediterraneu, y l'absorción de les fuercies qu'otra manera podríen dirixeron el so atención a reconquistar d'África ".
Asina que per primer vegada los otomanos entraron nel Magreb, col tiempu qu'acredite la so condición de gobiernu, siquier indireutamente, a lo llargo de la mayor parte de la mariña sur del Mediterraneu. Mientres los sieglos XVI y siguientes del so imperiu foi llargamente reconocíu como l'estáu musulmán más importante del mundu: l'enfoque principal del Islam. L'Imperiu Otomanu yera "el líder de too l'Islam dende hai casi mediu mileniu." El Sultán turcu convertir nel califa.
Esti contautu Otomanu enriquecio Túnez pola so cultura ya instituciones islámica distintiva, que difier notablemente del mundu árabe familiar. Dende hai más de mediu mileniu doctrines islámiques penerárense al traviés de la esperiencia de Turquía, que'l so orixe étnicu llaicu n'Asia central, dando llugar a desarrollos únicos, y nueves perspectives. Por casu, los turcos escribieron la so propia gazi sagues de guerra de la frontera, ensin dulda siguiendo les tradiciones islámiques de conquistes árabes tempranes, entá informaes poles lleendes de la so propia derivaos de la vida nes estepes d'Asia Central. Por cuenta de les exingencies de gobiernu, y la so amplia xurisdicción xeográfica, l'estáu otomanu tomó la delantrera en desarrollos llegales musulmanes pa dellos sieglos. Fontes del derechu imperial incluyía non yá la fiqh islámica , y heredó códigos romanu-bizantín,sinón tamién "tradiciones de los grandes imperios turcos y mongoles d'Asia Central ". El xurista turcu Suud Efendi (c.1490-1574) foi acreditáu cola harmonización pal usu nos tribunales otomanos de la qanum (reglamentos del Estáu llaicu ) y el Seriat (llei sagrada).
La lliteratura popular otomana y gran parte del aprendizaxe de les sos élites espresar na llingua turca. El turcu convertir nel idioma de los negocios del Estáu en Túnez y los sos sabores únicos se infiltraron na sociedá tunecina. Dempués del árabe y persa, ye la tercer llingua del Islam y mientres sieglos hai "xugáu un papel bien importante na vida intelectual" de les cultures musulmanes. Amás, los turcos traxeron les sos costumes populares, como la música, la ropa, y la casa de café ( kahvehane o "kiva han").
La nueva enerxía de la dominación turca yera bienvenida en Túnez y otres ciudaes, y la estabilidá del réxime yera apreciada pol clerical ulemas. Anque los otomanos prefirieron la escuela Hanifi de derechu, dellos tunecinos xuristes Maliki fueron almitíos en puestos alministrativos y xudiciales. Sicasí, la regla sigue siendo una d'una elite estranxera. Nel campu, les tropes turques eficientes llograron controlar les tribus ensin aliances comprometedores, pero'l so gobiernu foi impopular.Les "Proezas militares otomanes déxen-yos frenar a les tribus en llugar d'aselales. Una imaxe de la dominación turca y la subordinación de Túnez surdieron perdayures." La economía rural nunca foi traíu so la regulación efeutiva de l'autoridá central. Pa los ingresos, el gobiernu siguió dependiendo fundamentalmente d'ataques corsarios contra'l tresporte marítimu nel Mediterraneu, una actividá depués más "rentable" que'l comerciu. Con un alcuerdu Español Otomanu en 1581 l'atención d'España dio la vuelta y l'actividá corsaria aumentó. Sicasí, el comerciu y el comerciu pacíficu sufrieron.
La introducción en Túnez d'una casta gobernante turca -falando, que les sos instituciones de gobiernu apoderáu por sieglos, ciñu indireutamente la fienda persistente ente bereber y l'árabe nes árees poblaes. Esta bipolaridad de la cultura llingüística reactivárase pola invasión de los rebeldes de fala árabe del sieglu XI Banu Hilal. Darréu los árabe ganaren l'ascensu, y l'usu del bereber fuera darréu erosionando gradualmente. Entós esta presencia firme d'una elite de fala turca paecía acelerar el fundimientu d'habla bereber en Túnez,
Pashas en Túnez
editarDempués de la cayida de Túnez al Imperiu Otomanu, un Pasha foi finalmente nomáu pela puerta. "Pasha" ( Turcu: paşa: "xefe") ye la nomenclatura imperial Otomana qu'indica un altu cargu, el titular de l'autoridá civil y/o militar, por casu, el gobernador d'una provincia. Mientres los sos primeros años baxu dominiu otomanu, sicasí, Túnez, foi gobernáu dende la ciudá d'Arxel por un líder corsariu qu'ostentó'l títulu Otomanu de beylerbey (Turcu: "bey de beys").
Cuando les fuercies armaes lleales a los otomanos empezaron a llegar al Magreb, les sos rexones costeres en particular la d'Arxelia taben en desorde políticu y estazada. Unu de los sos puertos marítimos cuasi-independientes Arxel (antigua Ikosim) convertir nos primeres en cayer baxu permanente control turcu (en 1516). La so captura temprana dio a Arxel la primacía dientro del Imperiu Turcu n'espansión. Foi namái so los otomanos qu'Arxel se convirtió nuna ciudá favorecida. Antes, Arxel nun yera particularmente significativa; la mariña Magrebi central (actual Arxelia), na so mayor parte permaneciera enforma tiempu nes solombres de Túnez al so este y de Marruecos o Tlemcen al so oeste.
Mientres el dominiu otomanu, Túnez perdió'l control (na década de 1520) de Constantina. La zona tuvo históricamente dientro de los dominios háfsidas, pero cayó a los ataques empobinaos pol beylerbey Jair al-Din d'Arxel. Más tarde Túnez tamién perdió Trípoli (Trípoli, na actual Libia), gobernáu por otru corsariu turcu, el renegáu Dragut o Turgut Reis (1551).
En 1518 el mozu Jeireddín Barbarroxa convertir na primera beylerbey Otomanu n'Arxel. El so gobiernu yera autocráticu, ensin el conseyu de moderación d'un conseyu ( Diwan ). Como Beylerbey prindó Túnez en 1534, sostién que namái un añu. En 1536 Jair al-Din dexó'l Magreb,y xubíu a comandante de les flotes otomanes. Cuatro beylerbeys consecutivos (1536-1568) entós gobernaben n'Arxel y n'árees del norte d'África sol control otomanu. El corsariu renegáu Uluj Ali (1519-1587) foi nomáu pachá d'Arxel y el so postreru Beylerbey en 1568; la Puerta dio-y instrucciones pa prindar Túnez. Foi quiciabes "que Jair al-Din la máxima figura de la dominación turca" del Magreb. En 1569 Uluj Ali tomó Túnez, sosteniéndolo cuatro años, sicasí, en 1574 volvió tomase posesión de la ciudá. Túnez a partir d'entós caltúvose so dominiu del Beylerbey d'Arxel, Uluj Ali, hasta que la oficina foi depués abolida a la so muerte en 1587.
Seique debíu en parte a estes pocos curtios periodos de gobiernu arxelín sobre Túnez na dómina otomana, a principios posteriores gobernantes turcos n'Arxel más d'una vegada trataron d'exercer el control sobre los asuntos de Túnez pola fuercia, por casu, mientres los conflictos intra-dinastícos. Sicasí, col tiempu tal inxerencia d'Arxel yera cada vez más marcada.
El beylerbey había "exercíu l'autoridá del soberanu en nome del sultán otomanu sobre Tunicia. El beylerbey yera l'autoridá suprema del dominiu otomanu nel Mediterraneu occidental, y responsable de conducir la guerra contra los enemigos cristianos del imperiu.... " Cuando Uluj Ali morrió, el sultán turcu suspendió la oficina, n'efeutu, la normalización de l'alministración de les provincies Magrebies en reconocencia al so fin a la llarga llucha con España. Nel so llugar, pa cada provincia (actual Arxelia, Libia, Túnez ), la oficina del pachá establecer pa supervisar el gobiernu provincial.
Asina, en 1587 un Pasha convertir nel gobernador otomanu de Túnez. Sol Pasha sirvíu d'un Bey, ente que les sos funciones taba la recaldación de los ingresos del Estáu. De 1574 a 1591 un conceyu (el Diván ), integrada por militares turcos senior (Turcu: Buluk-bashis ) y los notables locales, aconseyó al pachá. El llinguaxe utilizáu permaneció siendo'l turcu. Con permanente regla Otomanu (impuesta en 1574), el gobiernu de Túnez adquirió cierta estabilidá. El periodu anterior fixérase inseguru ya inciertu polos azares de la guerra.
Sicasí, l'agarre del nuevu Pasha otomanu sobre'l poder en Túnez foi daqué de curtia duración. Cuatro años más tarde, en 1591, una revuelta nes files de les fuercies turques d'ocupación (los Jenízaros ) emburrió escontra alantre a un nuevu comandante militar, el Dey, quien asumió efeutivamente el llugar del Pasha y convirtióse na autoridá gobernante en Túnez. El Pasha caltúvose como una figura menor, quien, sicasí, siguió siendo designáu de xemes en cuando pela Puerta Otomana. Nunes poques décades, sicasí, el bey de Túnez añadió a la so oficina'l títulu de Pasha; poco dempués, el creciente poder de los Bey empezó a clisar la del Dey. Finalmente, el bey de Túnez convertir na única autoridá gobernante. El beys de Túnez siempres caltuvo bien amás de los intentos otomanos a comprometer el so control políticu sobre'l poder. Sicasí, los Beys como gobernantes musulmanes tamién fueron dignos pol honor y el prestíu acomuñáu col títulu de Pasha, cola so conexón direuta col califa otomanu, que'l so significáu relixosu incluyíu ser el 'Príncipe de los Creyentes "( Árabe: Amir al-Mu ' Minin ).
Deys jenízaros
editarLa primer guarnición otomana en foi de 4.000 jenízaros tomaes de les sos fuercies d'ocupación n'Arxel; les tropes fueron principalmente turques, contrataes d'Anatolia. Cuerpos de jenízaros taben sol mandu inmediatu del so Agha ( Trk: "maestru"). Los oficiales subalternos fueron llamaos deyes (Trk: "tíu maternu"); cada dey mandó a unos 100 soldaos. La Puerta Otomana nun caltuvo a partir d'entós a les files de los jenízaros en Túnez, pero'l so designáu Pasha para Túnez empezó a reclutarpor sí mesmu a ellos dende distintes rexones.
Los jenízaros ( yeni-cheri o "nueves tropes") yeren una institución d'élite peculiar del estáu otomanu, anque se deriva d'una práutica anterior. la mocedá cristiana llamada devshirme [Trk: "recoyer"], de cutiu de Grecia y los Balcanes, quedaron pegaos a la formación militar y yeren obligaos a convertise al Islam; cuando maurecíen presentar a un cuerpu élite de soldaos.El Matrimoniu caltener dixebraos de los sos cuarteles y prohibióse, taben so un estrictu códigu d'aséu y vistíu, y reglamentado poles normes de la secta Hurufi (más tarde la Bektashi sufí). Empecipiáu nel sieglu XV como un tipu d'esclavitú, los jenízaros más tarde llegaron a esfrutar de privilexos y podríen alzase a posiciones altes. Un conocíu símbolu de la so fuercia colectivo foi la enorme kazan [Trk: "tetera"], xunto a la cual comieron y falaron de negocios. Finalmente los musulmanes convertir en miembros; los jenízaros llograron el derechu a casase y convirtiéronse nuna poderosa casta. Yeren capaces de remontase y escalar si nun yeren apangaos, y "non menos de seis sultanes fueron o destronaos o asesinaos al traviés de la so axencia." De primeres una pequeña élite de 10.000 pol sieglu XIX primero que la institución terminóse "el númberu na nómina otomana llegara a más de 130.000...".
Nel Magreb baxu control otomanu, sicasí, los jenízaros yeren orixinalmente de Turquía o de fala turca. Esistía cierta rivalidá ente los jenízaros y los corsarios, que fueron compuestes en gran parte de los cristianos renegaos, y en comparanza con otros turcos. Tamién los jenízaros yeren vistos con rocea, como potenciales combatientes enemigos, les fuercies tribales locales y les milicies del Magreb. Llamáu colectivamente la ojaq [Trk: "solera"], el cuerpu de jenízaros caltuvo un altu grau d'unidá y élan.
"Ellos teníen un altu sentíu de solidaridá de grupu y l'espíritu igualitariu nes files, y escoyeron al so comandante en xefe, l'Agha, y un diván (conseyu) que protexía los sos intereses de grupu. Ser turcu, esfrutaba d'una posición privilexada nel estáu: ellos nun taben suxetos al sistema regular de la xusticia na rexencia, y teníen derechu a les raciones de pan, carne y aceite, a un salariu regular, y pa una parte de los rendimientos de la piratería ".
En Túnez, hasta 1591, el cuerpu de jenízaros consideró tase sol control de los Pachás locales otomanos. En 1591 los oficiales subalternos jenízaros ( deyes ) derrocaron a los sos altos direutivos; Depués obligaron al Pasha a reconocer l'autoridá d'unu de los sos propios homes. Esti nuevu líder foi llamáu'l Dey, escoyíu polos sos compañeru deyes. El Dey fíxose cargu de la llei y l'orde na capital y de los asuntos militares, convirtiéndose asina en "el virtual gobernante del país". El cambéu desafió al Imperiu Otomanu, anque dende'l puntu de vista de Túnez el poder político entá permanecía sol control de los estranxeros. L'actual estáu Diván (conseyu) foi despidíu, pero p'aselar a la opinión local dellos xuristes tunecinos Maliki fueron designaos pa dellos puestos clave (entá los Hanafi xuristes Otomanos inda predominaben). El Dey jenízaro gociaba de gran discreción, siendo abondo llibre nel exerciciu de la so autoridá, sicasí, el so algame foi nun principiu llindáu a Túnez y otres ciudaes.
Dos Deys bien eficaces yeren 'Uthman Dey (1598-1610) y el so fíu Yusuf Dey (1610-1637). Alministradores capaces, qu'amuesen el tactu, la meyora de la dignidá del cargu. Nin siendo aficionáu de luxu, punxeron a disposición los fondos de l'ayalga pa proyeutos públicos y nueves construcciones (por casu, una mezquita, fortaleza, cuarteles, y l'arreglu d'acueductos ). Tribus rebalbes fueron sometíes. Un llargu periodu de turbulencia social crónica en Túnez foi lleváu al so fin. La paz y l'orde resultante dexaben ciertu grau de prosperidá.L'autoridá gobernante del Dey foi sofitada por tanto, y basóse nel Qaptan de la flota corsaria y el Bey que cobraba los impuestos.
Sicasí, so Yusuf Dey, surdieron dellos grupos d'interés que maniobraron pa enchir les sos estratexes dominantes. Munchos tales yeren tunecinos, por casu, los militares locales, los notables urbanos incluyendo'l disueltu Diván, y la mayoría de les tribus rurales; tamién incluyó siquier hasta ciertu puntu al alloñáu sultán de Constantinopla. Mientres los años 1620 y 1630 los Beys locales turcos llogró apuntar estes fuercies sociales, aumentando asina la so autoridá y llegando a andar a la tema col dey, de siguío, -y adelantamientos.Que'l reináu políticu del Dey y los sos jenízaros tábase evaporando demostróse claramente cuando nun intentu de recuperar el poder por un llevantamientu en 1673 falló.
Empresa corsaria
editarLa piratería puede ser llamáu "un antiguu si non siempres l'actividá honorable" que se prauticó en distintos momentos y llugares por una amplia variedá de pueblos. A wikt: corsariu (o corsariu ) pue ser claramente (o non tan claramente) distinguíu d'un pirata en que'l primeru opera so l'autoridá del gobiernu esplícitu, ente que'l segundu lleva ensin papeles. La rexón del Mediterraneu mientres la Baxa Edá Media y la Renacencia convertir nel escenariu de la piratería a gran escala (y corsu) practicaben dambos polos cristianos (más empobináu a unviada musulmana nel este) y polos musulmanes (más activu fora de la mariña de Berbería, nel oeste, colos sos munchos oxetivos de buques mercantes cristianos).
La primera "gran dómina de los corsarios berberiscos "producir nel sieglu XVI, ente 1538 y 1571. el poder otomano nel mar Mediterraneu yera supremu mientres estes décades, dempués de la so victoria naval en Preveza.La Supremacía otomana, sicasí, romper de manera efeutiva en Lepanto, anque'l poderíu naval otomanu permaneció terrible.A principios del sieglu XVII l'actividá corsaria de nuevu algamó'l so puntu máximu. A partir d'entós Arxel empezó a confiar más en 'tributos' de les naciones europees en cuenta d'un salvoconducto, en llugar d'atacar a los barcos mercantes, ún por ún.Los Trataos del Imperiu Otomanu colos Estaos europeos añaden una capa de la diplomacia en conflictu. A lo último, mientres les guerres posteriores a la Revolución Francesa (1789-1815), les actividá corsarios clavó de volao, antes de terminar abruptamente.
Nel Arxel del sieglu XVI nel marcu del nuevu réxime otomanu, les costumes y práutiques de los pre-esistentes corsarios berberiscos tresformáronse y conviértense n'instituciones impresionantes. L'actividá fíxose bien desenvueltu, con modalidaes de contratación, les xerarquíes del Cuerpu, la revisión por pares, el financiamientu privao y público, comercios y materiales de sofitu, operaciones coordinaes, y los mercaos de reventa y de rescate. Les polítiques desenvueltes n'Arxel presentó un modelu exemplar de negociu corsariu (de cutiu llamáu'l reisi taife, o "conseyu de capitanes"), un modelu d'esti postreru foi siguíu por Túnez y por Trípoli, y pol independiente Marruecos.
Los corsarios veníen de tres fontes: cristianos renegaos (incluyendo munchos capitanes famosos o bultables), musulmanes estranxeros (munchos turcos), y dellos magrebies nativos. Escasamente, realizó un nativu d'algamar un altu rangu, cola esceición de Reis Hamida un cabilo bereber mientres los últimos años de la era corsaria. Los capitanes fueron escoyíos polos propietarios del barcu, pero a partir d'una llista fecha por un Diván del Riesi, un conseyu d'autoridaes integráu por tolos capitanes corsarios activos. Tamién foi reguláu'l llugar de residencia. "Capitanes, tripulaciones y provisores toos vivíen nel barriu oeste d'Arxel, a lo llargo del puertu y muelles."
El capital quitáu xeneralmente suministra los fondos pa l'actividá corsaria. L'inversores esencialmente mercaron aiciones nuna empresa de negocios corsariu particular. Esti inversores vinieron de tolos niveles de la sociedá, por casu, comerciantes, funcionarios, jenízaros, tenderos y artesanos. La ufierta de financiación dinero disponible pa la capital y gastos del barcu y la tripulación, esto ye, almacenes navales y suministros, madera y lona, municiones.
"Por cuenta de los beneficios potenciales que se fai de premios corsarios, la suscripción de les espediciones yera una propuesta curiosa. Accionarial entamar de la mesma manera que la d'una moderna sociedá anónima, col regresu a les persones dependientes de la so inversión. Esti tipu de la inversión privada algamó'l so apoxéu nel sieglu XVII, la 'edá d'oru'.
Dempués de la "edá d'oru" corsaria, l'estáu d'Arxel, sobremanera sol control de los sos turcos jenízaros, llegó a tener munchos de los buques corsarios y financiar munches de les sos espediciones. Les regles estrictes rixen la división de los premios prindaos nel mar. Primero foi Arxel como la representante del estáu d'Alá; siguiente vinieron les autoridaes portuaries, los axentes aduanales, y los que caltienen los santuarios; depués vieno la parte por cuenta de los propietarios de los buques, y el capitán y la tripulación. El cargamentu prindáu al comerciante foi vendíu "nuna puya o más comúnmente a los representantes comerciales Europea residente n'Arxel, por quien inclusive podría llegar al puertu del so destín orixinal."
Ransom o venta de los prisioneros prindaos (y puya de carga) foi la principal fonte de riqueza privada n'Arxel. El pagu de los cautivos foi financiáu y axustáu poles sociedaes relixoses. Les condiciones del cautiverio variáu, la mayoría ta trabayando como mano d'obra esclava. Sicasí, de cutiu los amos musulmanes concedieron estos cristianos dalgunos privilexos relixosos. A principios del sieglu XVII celebrar n'Arxel más de 20.000 prisioneros cristianos, procedentes de más d'una docena de países. "A los pueblos de Berbería cautivos yeren una fonte de mayor d'arriquecimientu qu'escalar mercancía. " Sicasí, en Túnez l'actividá corsaria nunca aportó a de suma importancia, yá que siempres se caltuvo n'Arxel.
Beys Muraditas
editarEl Bey (turcu: gazi comandante) en Túnez "supervisó l'alministración interna y la recaldación d'impuestos." En particular, ente los deberes del Bey estab incluyíu'l control y la recaldación d'impuestos nes zones rurales tribales. Dos veces al añu, les espediciones armaes ( majallia ) patrullaben el campu, qu'amuesa'l brazu de l'autoridá central. Pa ello, el Bey entamara, como una fuercia auxiliar, caballería rural ( sipahis ), na so mayoría árabes, reclutados de lo que aportó a llamáu ("gobiernu" Makhzan ) tribus.
Ramdan Bey patrocinara un corsu llamáu Murad Cursu dende la so mocedá. Dempués de la muerte de Ramdan en 1613, Murad siguió al so benefactor na oficina de Bey, qu'exerció efeutivamente (1613-1631). Col tiempu tamién foi nomáu Pasha, aquel día un cargu ceremonial; sicasí, la so posición como Bey caltúvose inferior al Dey. El so fíu Hamuda Bey (r.1631-1666), col sofitu de los notables locales de Túnez, adquirió los dos títulos, el de Pasha y la de Bey. En virtú del so títulu como Pasha, el Bey llegó a gociar del prestíu social de la conexón col sultán - Califa de Constantinopla. En 1640, a la muerte del Dey, Hamuda Bey maniobró pa establecer el so control sobre'l nomamientu d'esa oficina. De resultes, el Bey entós convirtióse en gobernante supremu en Túnez.
Baxu Murad II Bey (reináu 1666-1675), fíu de Hamuda, el Diván funcionó nuevamente como un conseyu de notables. Sicasí, en 1673 los deyes jenízaros, viendo'l so menguante poder, subleváronse. Mientres la llucha consecuente, los jenízaros y fuercies urbanes comandadas polos deyes lluchaben contra los beyes Muraditas sofitaos poles fuercies mayoritariamente rural so xeques tribales, y col sofitu popular de los notables de la ciudá. A midida que los beyes aseguraron la victoria, tamién lo fixeron les líderes beduinos rurales y los notables tunecinos, que tamién salieron triunfantes. La llingua árabe volvió a usu oficial local. Sicasí, los Muraditas siguieron usando'l turcu nel gobiernu central, lo qu'acentúa'l so estatus d'élite y conexón otomanu.
A la muerte de Murad II Bey, la discordia interna dientro de la familia Muradita llevó a la llucha armada, conocida como les revoluciones de Túnez o la Guerra de Socesión Muradita (1675-1705). Los gobernantes turcos d'Arxelia intervinieron en nome d'un llau nesta llucha que naz d'un conflictu internu; estes fuercies arxelines caltuviéronse dempués de los combates más lentu, lo que resultó impopular. Lamentablemente la condición de Túnez na discordia civil y la interferencia d'Arxelia persistió. El postreru Bey Muradita foi asesináu en 1702 por Ibrahim Sharif, que depués gobernó mientres dellos años col respaldu d'Arxelia. Poro, la dinastía de los beyes muraditas puede datase de 1640 hasta 1702.
Un cambéu gradual de la economía producir mientres la era Muradita (c.1630s-1702), como'l robu de corsarios menguó por cuenta de la presión d'Europa, y l'intercambiu comercial basada en productos agrícoles (granos) amontóse principalmente por cuenta de la integración de la población rural nes redes rexonales.El comerciu nel Mediterraneu, sicasí, siguió siendo realizáu por compañíes europees navieres. Los Beys, col fin de llograr el máximu beneficiu del comerciu d'esportación, instituyeron un gobiernu de monopolios que mediaben ente los productores locales y comerciantes estranxeros. Como resultancia, los gobernantes y los sos socios de negocios (estrayíu d'apoderaes estranxeros elites bien coneutaes a la casta gobernante de fala turca) tomó una parte desproporcionada de beneficios comerciales de Túnez. Esto torgó'l desenvolvimientu de los intereses empresariales locales, yá sía rurales terrateniente o un fanegueru estratu comerciante. La fienda social persistió, coles families importantes de Túnez identificaos como "turcos" el fallu de castes.
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Túnez otomanu.