Tina Modotti
Assunta Adelaide Luigia Modotti Mondini (17 d'agostu de 1896, Udine – 5 de xineru de 1942, Ciudá de Méxicu), más conocida como Tina Modotti foi una fotógrafa italiana, activista y lluchadora social en Méxicu.
Tina Modotti | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Udine[1], 17 d'agostu de 1896[2] |
| Nacionalidá |
 Reinu d'Italia [3] |
| Muerte | Ciudá de Méxicu[4], 5 de xineru de 1942[2] (45 años) |
| Causa de la muerte | insuficiencia cardiaca |
| Estudios | |
| Llingües falaes | italianu[5] |
| Oficiu | fotógrafa, activista, modelu, actriz, actriz de cine, actriz de teatru, artista |
| Serviciu militar | |
| Cuerpu militar | Brigaes Internacionales |
| Lluchó en | Guerra Civil Española |
| IMDb | nm0595322 |
 | |
Biografía
editarFía de Giuseppe Modotti y Assunta Mondini, una de cinco hermanos. A los 12 años tuvo qu'abandonar la escuela y trabayar nuna fábrica testil p'ayudar a la so familia. A los 17 años emigró a la ciudá de San Francisco. En 1915 (19 años) casóse col poeta Roubaix de L'Abrie Richey. Dempués movióse a Hollywood, onde incursionó nel campu de l'actuación, actividá recurrente na carrera de Tina. En 1921 Tina caltién una estrecha rellación llaboral col fotógrafu Edward Weston, con quien trabayó como modelu y aprendió fotografía, siendo l'entamu de la obra fotográfica de Tina.
“Tina Modotti tresformar a sigo mesma, de ser un oxetu de guapura utilizáu nel arte de los demás, a fotógrafa profesional. Como modelu, asistente y finalmente aprendiz artísticu de Weston, el so conceutu de la fotografía tuvo apoderáu primeramente pol esteticismu d'ésti. Gradualmente'l trabayu de Modotti amuesa les busques de la so propia direición y l'enfotu que foi ganando a midida que'l so compromisu políticu camudó la so manera de ver al mundu. Les sos fotografíes nun pierden el so sentíu de la forma, pero les sos prioridaes camuden”.[6]
Ente los años 1923-1930 anició en Méxicu, siendo'l llugar onde realizó la mayor parte de la so obra y ónde se convirtió n'activista revolucionaria, acomuñar al Partíu Comunista Mexicanu en 1927[7] Semó amistá con artistes como Antonieta Rivas Mercado, Diego Rivera, David Alfaro Siqueiros, José Clemente Orozco, Blanca Luz Brum, Vittorio Vidali, Nahui Ollin, María Tereza Montoya y Frida Kahlo.[8] Collaboró col Partíu Comunista Mexicanu en 1927 .[9] Sofitó viviegamente la llucha d'Augusto César Sandino y ayudó a fundar el primer comité antifascista italianu. En 1928 conoz a Julio Antonio Mella, dirixente estudiantil cubanu, cuando se forma'l comité en sofitu a los anarquistes Sacco y Vanzetti.
Julio Antonio Mella foi asesináu la nueche del 10 de xineru de 1929 na esquina de Abraham González con Morelos, de dos tiros de revólver cubique 38.[10] Tina foi detenida porque se-y consideró sol supuestu que conocía al asesín o yera'l so cómpliz, a la fin esto solo funcionó como cortina de fumu. La policía, sicasí, decidió refugar les declaraciones de trés testigos en favor de Modotti por cuenta de que yera «imposible qu'unos vecinos pudieren ver lo que dicen ver el xueves un pocu dempués de los nueve, una y bones la lluna yera bien pequeña y baxa...». Foi lliberada ensin cargos.[11]
En febreru de 1930 foi espulsada de Méxicu. En siendo refugada polos gobiernos d'Estaos Xuníos, Cuba y Holanda, pasa per Berlín pa finalmente llegar a Moscú. Entamó misiones d'ayuda pa refuxaos politicos, lo que la lleva en 1934 a España. Mientres la Guerra Civil Española apuntar nel Quintu Reximientu y trabayó nes Brigaes Internacionales col nome de María. Margarita Nelken, nuna de les varies allabancies que se faen a la so actividá, rellata cómo atendía a los neños que llegaron a Almería tres l'éxodu del pueblu de Málaga, que se vio acosáu mientres el trayeutu a cuerpu polos bombardeos de les fuercies franquistes.
En 1939 tornó como abellugada, entá sol nome de María, a Méxicu, onde siguió la so actividá política, al traviés de l'Alianza Antifascista Giuseppe Garibaldi. En 1940, el presidente Lázaro Cárdenas anuló la so espulsión. Morrió d'un ataque cardiacu'l 5 de xineru de 1942 nel interior d'un taxi.
Xunto con Weston, foi mentora del fotógrafu mexicanu Manuel Álvarez Bravo. La escritora mexicana Elena Poniatowska escribió una biografía novelada intitulada "Tinísima". Víctor Hugo Rascón Banda escribió una obra de teatru llamada "Tina Modotti".
Obra
editarL'interés que proyeutó Modotti nes sos obres, foi un reflexu del compromisu ideolóxicu que tenía escontra los grupos sociales más vulnerables, exerciendo'l so llabor como editora y fotógrafa pa la revista Mexican Folkways y el periódicu El Machete en 1924. Esta llabor llevar a ser considerada como precursora del fotoperiodismu críticu en Méxicu, llogrando una identificación inmediata con Méxicu y los sos habitantes que se ve reflexada na so obra.[7]
El so trabayu llogró ser captáu por artistes como Diego Rivera y José Clemente Orozco, quien ente los años 1927-1930[12] confiaríen-y la llabor de fotografiar les sos obres, que'l so trabayu representa ciertu valor históricu, porque testifica la realización de les obres d'estos dos muralistas mexicanos.
Según Manuel Álvarez Bravo, Tina Modotti tuvo dos periodos: el románticu y el revolucionariu. Nel primeru, influyíu por Weston, fotografiaba flores, oxetos y detalles arquiteutónicos; y el segundu, surdíu en Méxicu, a partir de la so rellación col movimientu de muralistas mexicanos, nel que retrata'l trabayu d'estos artistes, poniendo énfasis tantu nos detalles como nos trabayadores y los indíxenes.[13] Amás, nel so trabayu independiente, captó imáxenes d'indíxenes y mestizos, y documentó la llucha social de los menos privilexaos, onde resalta'l gran curiáu na composición y l'armáu de les escenes, pero ensin poses nin actitúes forzaes.[14] Hai un periodu de transición nel que produció dalgunes de les sos semeyes más memorables, como "Les manes d'un llabrador garrando una pala" o "Les manes d'una llavandera".[15]
Filmografía
editarActuó en 3 películes:[16]
- The Tiger's Coat (1920)
- Riding with Death (1921)
- I can explain (1922)
Apaiciones n'obres de ficción
editarEn 2002, estrenóse la película Frida (2002), dirixida por Julie Taymor, na que Ashley Judd interpreta a la fotógrafa. Un añu dempués, l'autor de cómic español Ángel de la Cai, publicó'l primer volume de la biografía Modotti, una muyer del sieglu XX, que la so segunda y última parte vio la lluz en 2007.[17]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 15 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Afirmao en: coleición en llinia del Muséu d'Arte Modernu de Nueva York. Identificador MoMA de artista: 4039. Data de consulta: 4 avientu 2019. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Mulvey, Laura (1983). «Frida Kahlo y Tina Modotti», MUNAL-INBA: Frida Kahlo y Tina Modotti. Méxicu: MUNAL-INBA., páx. p.91. ISBN 968-80-1315-3. Consultáu'l Consultáu el: 5-03-2016.
- ↑ 7,0 7,1 Penélope Yara (19 de setiembre de 2013). «Tina Modotti: fotógrafa y lluchadora social». Consultáu'l 5 de xineru de 2015.
- ↑ «Les fotografíes inédites de Tina Modotti». Anal del Institutu d'Investigaciones Estétiques 30 (93): páxs. 213-224. 2008. http://www.scielo.org.mx/pdf/aiie/v30n93/v30n93a9.pdf. Consultáu'l 5 de marzu de 2016.
- ↑ Saborit, Antonio. Una muyer ensin país. Les cartes de Tina Modotti a Edward Weston, 1921-1931 (en castellanu). Méxicu: Cal y Arena. ISBN 9789684932296.
- ↑ [http://lahaine.org/articulo.php?p=8431&more=1&c=1 Cuba: ¿Una intriga internacional de mentirosos?
- ↑ La Xornada. La muyer nel techu.
- ↑ González Cruz, Maricela (1999). IIE-UNAM: Tina Modotti y el muralismu mexicanu. Méxicu: IIE-UNAM. ISBN 9683669255, 9789683669254. Consultáu'l Consultáu el: 4-03-2016.
- ↑ «Tina Modotti y el muralismu, un llinguaxe común». Anal del Institutu d'Investigaciones (78): páxs. 175-181. 2001. http://www.analesiie.unam.mx/pdf/78_175-188.pdf. Consultáu'l 5 de marzu de 2016.
- ↑ Modotti, Tina (2013). Tina Modotti. Una fotógrafa revolucionaria. Ocean Sur. ISBN 9781921700699.
- ↑ Óscar Coloriáu Nates. «lleenda/#_edn12 Lleendo la lleenda: Tina Modotti». Consultáu'l 6 de xineru de 2015.
- ↑ IMDb. «Tina Modotti». Archiváu dende l'orixinal, el 21 de xineru de 2015. Consultáu'l 5 de xineru de 2015.
- ↑ Darias, Manuel (02/05/2010). Ánxel de la Cai, Diariu d'Avisos.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Tina Modotti.- Tina Modotti, la fotógrafa revolucionaria
- Tina Modotti, patriagrande
- Tinna Modotti, L'Ánxel Cayíu, revista de fotografía
- Comitato Tina Modotti, n'italianu
- Tina Modotti; un iconu ensin propiedá
- La pasión de Tina Modotti, Por: Rúbila Araya, Revista Escáner Cultural, payares de 2003 (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- Pasaxe del llibru tituláu "Tina Modotti" (1998. Txalaparta. Tafalla). Google Books
- Modotti: una muyer del sieglu XX por el mesmu Ángel de la Cai, Lliteratures.com;
Datos: Q466946- Multimedia: Tina Modotti
